Lesbók Morgunblaðsins - 25.06.1967, Qupperneq 16

FlíK- u a- liJ N V£LH9- INlf BHflfcÞl m 'FéR- ILL 8 nr- fm
—i
)fc m Lmv i <>m\
n nt T RRlMtf- JM N
þj'ÓTfl flrt&oÐ
1 fluíi Cr fli>l.
Ft'" flKK SRÚKIf) !K.5T. K"0M1 H/ER
laoFHft i hlk-o' HoL ÍVKHR ELO- , STÍOlfl ZnR F
R U \T~ iHN + LAÍWN > fi-t>- STOi)
■ Cx?Fi i? UM Bof» KoN- UNCi U P P/- JTflCfl hr?7r- /N & 5 TflEUR BflRt'í- IKflflflR
DV'Rl€> HWRDflg tOK f7 tÍrt/M- u d. SRóti
iá ba nv- BUUM ■toNM
Ý0' KflR- y/fflM Ff) Nl 2 e/MS
pmkj
SKI/- err- fl N L'fípt n HROK'- IN N
'fl ur- ItJN £KK 1 ÞfKHT U R. bifiw- STÆ-piR KM/C p- llBMftR MÖL- HÉiri
UR im- P/RH?
R M í|f?NI
FpR- Tól- UW«- HftFAli FRuyi- efN /
HP4- uRiNH loflfle- »*yiAi>*
h B'/ K1- etia DftÉoie Hflrrtí
í-fw +■ Lej > í/R Vi í-T- u a R fl
8 öfóc- IPH */ FYíél- fnm
jm- o í?£) StáR- UÐó SKflrr- U n. LCNCkíT '/ QnRru
SUKK fdýL LÖO (?■ U H(,- U R h mwn bKikk
Kju mK- UblN fri F)£Ll hhUss
FLJ6T- U ÞO ZE//JS
OF U- fUJR 'il'qt- fístHff
ÍRM- Hí-T. ,? FJ- ðlihiq
Lausn á síðustu krossgáfu
Að undanfórnu hefur Morgun-
blaðið orðið vettvangur nokkurra
pistla um skógrækt, þar sem skóg-
rœktarstjórinn hefur tekizt á við
einn af andstæðingum skógrœktar
í þessu landi. Það gœti í fljótu
bragði virzt undarleg ónáttúra, að
vera á móti skógrœkt í landi, sem
er mestmegnis berangur og grjót.
Ef það er rétt, sem frœðimenn
halda fram, að gróðurlendi lands-
ins hafi minnkað um 40% síðan á
landnámsöld,
5M þá sýnist mál
til komið, að
nútíminn talci
til höndunum
og snúi þró-
I uninni við.
Allt tal um
að klœða
■ I landið skógi
I | I fer vel í
munni en er
því miður óframkvœmanlegt. Að
klœða það rabarbara vœri sennilega
mun auðveldara. Hvort sem
menningin vex nú eða ekki,
þá verður það naumast „í lund-
um nýrra skóga“, eins og alda-
mótaskáldið spáði. Þess konar
skáldlegar hugmyndir er gott
að hafa yfir á ungmennafélags-
samkomum og framboðsfundum,
en sjálf reynslan er ólygnust
um það, hvers við megum vœnta
okkur af skógrœkt á ísla'
ra
Ég er eindregið hlynntur því, að
einstáklingar dútli við plöntuupp-
eldi svo framarlega sem þeir hafa
til þess skika — og einhverja
ánœgju í þokkabót. Ég er heldur
ekki á móti opinberri skógrœkt-
arviðleitni vœri markmiðið það að
fegra landið og klœða það gróðri.
Það gœti réttlœtt allt þetta brölt.
En fyrirhöfnin og kostnaðurinn
hefur tekið annarlega stefnu. Fyrir
utan það að spara okkur jólatrjáa-
innflutninginn gætum við kannski
einhvern tíma í framtíðinni orðið
sjálfum okkur nóg í tannstöngla-
og eldspýtnaframleiðslu. Að öðru
leyti er barnáleg bjartsýni að tala
um tilvonandi nytjaskóga á íslandi,
nema þá fáeinar sœmilegar hríslur
á einstáka blettum á Austurlandi.
Þangað fer Hákon líka með fjár-
veitinganefnd, eftir því sem Ás-
geir Long sagði í grein sinni. Hvert
annað œtti hann líka að fara með
nefndina?
En vœri ég heittrúaður skóg-
rœktarstjóri mundi ég hinsvegar
forðast að fara með fjárveitinga-
nefnd á þann stað, sem ég hef
sjálfur gert tilraunir með skógrœkt,
en það er í kjarrivaxinni hlíð aust-
ur í Biskupstungum, ekki langt frá
skógrœktarstöðinni í Haukadál.
Sagan af þeim nytjaskógi er í
skemmstum orðum á þá lund, að
nokkur hundruð plöntur voru sett-
ar niður árið fyrir páskáhretið
frœga, sem Helgi Sœmundsson
kallar Hákonarbyl. Aðeins örfáar
plöntur lifðu af þetta hret, van-
skapaðar þó. Á tveim árum þar á
eftir setti ég niður samtáls 4000
plöntur af rauðgreni, en í fyrra-
vetur var snjólitið þarna fyrir
austan og þyrrkingasamt. Er
skemmst frá því að segja að 3000
plöntur týndu tölunni þann vetur-
inn. Það skal tekið fram, að þetta
er í fjárheldri girðingu og vel til
alls vandað, m. a. settur áburður
með hverri plöntu, sem ekki er
þó venjulegt hjá Skógrœkt ríkis-
ins.
Því miður var nokkuð af þessum
rauðgreniplöntum sett í grisjaðar
rásir. Er hvorttveggja, að skjól
stórminnkar við það, en verst eru
þau lýti, sem við það verða á
birkikjarrinu.
Þó kjarrið sé ekki til mikilla
nytja, er það fagurt og klœðilegt í
landslaginu og mér firinst í raun-
inni óverjandi að útrýma því til
þess að geta rœktað barrtré. Á
sama hátt finnst mér það fráleitt
að skilja svo við fagrar, kjarri-
vaxnar hlíðar, að þær verði Uk-
astar tröllákálgarði.
Náttúruspjöll Skógrœktarinnar í
Þj órsárdal eru með þeim hœtti, að
þar œtti Náttúruverndarráð að
fjalla um og koma í veg fyrir fleiri
ævintýri af þessu tagi. Ef hœgt
er að rœkta barrtré án þess að
útrýma öðrum gróðri sem fyrir er,
þá er það gott og blessað, en til-
tölulega vonlistið mál, að minnsta
kosti hér á Suðurlandi. Mér er
kunnugt um, að búsifjar urðu víðar
en hjá mér í fyrravetur. Ótalið mun
það sem drapst í skógræktarstöð-
inni í Haukadal, en því var ekki
flíkað og fjárveitinganefnd hefur
örugglega ekki verið teymd austur
þangað til þess að líta á spjöllin.
Sumir hálda því fram, að greindur
maður eins og skógræktarstjórinn
hljóti að sjá það manna bezt, hvað
nytjaskógur á fslandi er vonlaust
mál. Ég er þvert á móti á þeirri
skoðun, að Hákon Bjarnason sé
þrátt fyrir allt sannfœrður. Án trú-
ar á málstaðinn nennir enginn að
látast til lengdar. En trú hans og
dugnaður hefðu betur beinzt í ann-
an farveg; til dæmis til þess að
grœða upp hin víðlendu foksvœði.
Meðan við Hákon holum niður
barrplöntunum okkar, heldur land-
ið áfram að blása upp, en sjálfir
verðum við móbrúnir í framan af
moldrykinu og sandinum sem berst
með vindinum innan af örœfunum.
Það er eins og náttúruöflin séu að
hœðast að okkur. Vafálaust ættum
við að fœra okkur um set; láta
barrið eiga sig í bili og slást í lið
með Páli í Gunnarsholti og Sand-
grœðslunni, þó ekki væri nema
næstu 50 árin.
Gísli Sigurðsson.