Lesbók Morgunblaðsins - 21.01.1968, Blaðsíða 14

Mun svo hafa verið nokkuð fram á þessa
öld, að raunhæfar björgunaraðgerðir
hefur skort. Það eru ekki fá manns-
líf, sem líkur eru til að hefði mátt
bjarga, ef þekking manna hefði verið
meiri í þessum efnum.
Ég veit með sönnu um eitt atvik, að
maður nokkur vaknaði til lífsins a%-
ur, vegna þess að óafvitandi voru við
hafðar að mestu þær hreyfingar, sem
nú á dögum þykja gefa beztan árang-
ur við lífgunartilraunir.
Maður nokkuð hafði farið í sjóinn við
lendingu. Var hann talinn örendur, er
hann náðist. Ekkert var aðhafzt honum
til bjargar. Hann var reiddur til bæj-
ar á grúfu um bak á hesti, þannig að
höfuðið hékk öðru megin, en fætur hins
vegar. Vegna þess að frost var mikið
og fötin orðin freðin á líkinu, var það
látið inn í fjós. Tók fólkið síðan á sig
náðir.
Um nóttina var guðað á baðstofu-
gluggann. Þar var kominn hinn sjó-
drukknaði maður. Fólkinu brá svo við,
að það ætlaði ekki að þora til dyra.
Hélt það í fyrstu, að maðurinn væri
afturgenginn, sem hann að vissu leyti
líka var. En þarna varð heimreiðslan og
fjóshitinn honum til lífs. Varð honum
ekki meint af volkinu, en dó þegar
kallið kom, eðlilegum dauða.
RABB
Framhald af bls. 16
mynd er. Nú fellur þessi eini mað-
ur skyndilega frá, og þá standa
aöstandendur hans uppi meö Ijós-
myndasafn, sem hvorki þeir né
nokkur annar geta nafngreint til
hlítar. Safnið er því ekki lengur
sú sögulega heimild, sem það var.
Við þessu má slá varnagla ef menn
setja sér það að reglu og merkja
mannamyndir í einkasöfnum sín-
um. Með því móti geta þau er
fram líða stundir, orðið gagnmerk-
ar heimildir.
Jón Hnefill Aðalsteinsson.
Nýjar
erlendar
bœkur
Jonathan Swift: Gulliver’s Travels
Tobias Smollett: Humphry Clinker.
— Laurence Sterne: The Life &
Opinions of Tristram Shandy. —
— George Eliot: Daniel Deronda. —
Penguin English Library 1967. 5/—,
6/ —, 7/6 — 10/6.
Gulliver’s Travels kom út 1726 og var
ætlað að „angra heiminn, fremur en að
skemmta honum“ og síðan hafa þessar
bækur verið lesnar af börnum og full-
orðnum, þótt sumum köflum hafi oft
verið sleppt í útgáfu ætluðum börnum.
í óstyttum ritunum, má enn finna smá
brodda, sem ætlaðir voru samtíðar-
mönnum Swifts, og bíta reyndar enn-
þá. Humphey Clinker er talin bezta bók
Smolletts. Þar segir hann ferðasögu
fjölskyldu um hluta Englands á tímum
Georgs III. Þjóðlífið birtist á þessum
blaðsíðum, litauðugt, gróskumikið og
oft ruddaíegt. Bókin kom út 1771 og
hefur síðan verið lesin af mikilli
ánægju. Tristram Shandy þótti sérstæð
og undarleg saga, þegar hún tók að
koma út 1759 og ýmsir gagnrýnendur
álitu að hún myndi fljótlega gleymast,
en hún gleymdist ekki. Höfundur læt-
ur móðan mása og setur saman „með-
vitundarflóð" aukið innskotsköflum
um allt milli himins og jarðar. Auk
þess gerir höf. ýmsar tilraunir með ný-
yrði og setningaskipun. Daniel Deronda
er síðasta verk Eliots og fjallar um ást
og tilfinningaleg samskipti manna, sið-
gæði og eins og aðrar bækur hennar, er
þetta mjög góð samtímalýsing á Vikt-
oríutímabilinu.
Nú eru komin út tuttugu bindi í
þessum bókaflokki Penguin útgáfunnar,
en þar á að birta öll helztu verk enskra
bókmennta. Útgáfan er vönduð og sú
ódýrasta og bezta sem nú er á mark-
aðnum, henni fylgja greinagóðir inn-
gangar ritaðir af fræðimönnum.
The Odes of Horace. Translated with
an Introduction by James Michie.
Penguin Books 1967. 6/—.
Þeir, sem lesa Horatíus að einhverju
ráði, verða fljótlega góðvinir hans.
Hann hefur verið vinsælastur róm-
verskra skálda um aldir, þótt ljóð hans
hafi verið notuð til kennslu. Vizka hans,
umburðarlyndi og tregi, ásamt humor
og mildu háði hafa gert hann vinsæl-
astan skálda. í þessari útgáfu er latneski
textinn prentaður andspænis þýðing-
unni.
Excelsior. Albero Ongaro. Translated
from the Italian by Gilles Cremonesi.
The Bodley Head 1967. 21/—
Ongaro stundaði nám við Háskólann í
Padua, las bókmenntir og heimspeki.
Hann er fæddur í Feneyjum, dvaldist
átta ár í Suður Ameríku og fæst nú við
blaðamennsku, þetta er fyrsta skáldsaga
hans. Sagan gerist í fæðingarborg hans
og þar segir frá snauðum ungkennara
Mario og auðugri konu Gloríu að nafni
og sambandi þeirra. Höfundur lætur
hugrenningar Marios segja söguna,
hann er ýmist mjög sjálfsrýninn eða
kastar sér út í furðulegustu fantasíur.
Sagan er mjög lipurlega samin og
skemmtileg aflestrar og er frábrugðin
þeim skáldsögum sem settar eru sam-
an á norðlægari breiddargrátum um
inntak og mat.
Mongolia. In Search of Marco Polo
and Other Adventures. Silvio
Micheli. Hollis and Carter 1967. 42/—
Höfundurinn fæddist 1911, las verk-
fræði í Pisa á Ítalíu. Eftir styrjöldina
tók hann að setja saman bækur, eink-
um um andstöðuhreyfinguna og baráttu
bennar gegn Þjóðverjum og fasistum í
styrjöldinni. Hann stundar nú blaða-
mennsku og hefur ferðazt víða, þar á
meðal um Asíu, en þaðan eru frásagn-
irnar í þessari bók hans. Höfundurinn
ferðaðist á jeppa um Gobí-auðnina, á-
samt bílstjóra og túlki, sem jafnframt
var leiðsögumaður. Hann fór í fótspor
Marco Póló. Höfundur átti í miklum
brösum við túlkinn, sem var harðsvír-
aður kommúnisti og vildi nota ferðina
sem áróðursefni fyrir kommúnistastjórn
Mongólíu, hann lenti í miklu stappi út
af sambandi sínu við innfædda konu,
sem hann varð mjög hrifinn af. Höf-
undur kynntist náið ýmsum fjölskyld-
um, sem voru tengdar vinkonu hans og
aflaði sér þannig nánari þekkingar um
hugsunarhátt og samfélag Mongóla, en
almennt er um ferðamenn. Höfundur
skrifar lipurlega og persónuleg tengsl
hans við nokkra íbúa þessara land-
svæða auka innihald bókarinnar. Mynd-
ir fylgja.
'T'
14 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
21. janúar 1968