Lesbók Morgunblaðsins - 28.01.1968, Blaðsíða 4

v
T ítur maður sagði mér svo frá:
Emu sinni í fyind'imi var voldugur konungur,
sem ríkti yfir allri heimsbyggðinni, úthafanna milli,
og var nafn hans Nanda, en sumir kölluðu hann
Daudami. Dáðrakkur var hann í stríði og stjórnvitr-
ingur hinn mesti og yfir fótskör veldisstóls hans
féLhi geislarnir frá ennisdjásrmm hundrað léns-
fursta. Braut hans var björt sem vegur haustmán-
ans yfir straumlygnum vötnum Ganges. Og slík var
fraegð hans, að þegar makedóníumaðurinn Alexander
var kominn til Hydaspes, gerði hann út serdinefnd
j á fund Nanda konungs til þess að spyrja hann,
hvort hann vildi stríð eða frið.
Nanda konungur svaraði undrandi:
— Hversu knýjandi hljóta þær ástæður ekki að
vera sem rekið hafa þennan konung rökkurrikjanna
í vestri til að takast svo langa ferð á hendur?
En Nanda kóngur átti ung3 eiginkonu og hann
unni henni hugástum; en hún elskaði rakara nokk-
urn sem fægði neglur hennar og var slyngur að
segja sögur.
Aðalráðgjafi konungsins hét Vararudji. Hann
kunni öll tungumál, þau er töluð voru í heiminum;
hann hafði rannsakað ötl helgi- og heimspekriíin
og krnfið sérhvert málefni til innsta eðliskjarna.
Og segir sagan að þegar Alexander fyrÍT órnáð for-
laganna ekki veittist neitt tækifæri til að herja á
Nanda konung, bað hann hinn síðarnefnda um að
sýna sér að minnsta kosti þá veivirðing að senda
fáeina heimspekinga, sem hann gæti átt við skemmti-
legar og andrikar viðræður á kvöldin, meðan hann
drykki sig ölvaðan af víni til þess að geta sotfið á
nóttunni. Og Nanda konungur sendi honum Varar-
udji og nokkra heimspekinga aðra. Og kvöld eitt
spurði Alexander Vararudji:
— Hverjir eru fleiri: lifendur eða dauðir?
— Þeir lifandi, svaraði Vararudji.
— Þér er skopið í huga, vinur minn? sagði Alex-
ander.
— Nei. Því hafi maðurinn ódauðlega sál þá eru
hinir dauðu lifandi og dauðir eru engir til. En sé
sál mannsins ekki ódauðleg þá eru hinir dauðu ekki
lengur menn og eru því ekki til.
Og Alexander undraðist speki hans og tæmdi bik-
ar sinn í botn.
En Indverjarnir sögðu sín á milli að Vararudji
hefði svarað eins og hann gerði fremur atf hyggind-
um en vizku: þvi hann hefði viljað gefa það svar
sem vestrænn maður gæti skilið. En hefði hann
sagt hið raunverulega álit sitt, myndi Alexander
ekki hafa skillð hann og fundizt lítt til um speki
hans.
Og aftur spurði Alexander:
— Geturðu sagt mér, þú sem ert svo vitur, hvort
hafið fæði fleiri dýr en jörðin?
— Þú spyrð nokkur barnalega, konungur, svar-
aði Indverjinn. Haíið er hluti af jörðinni. Og hlut-
inn er minni en heildin. En þú ert þegar orðinn
slævður af víninu og af sigrum þínum ekki síður
, en af vín'nu og ég óska þér góðra svefnfara.
Og Vararudji sneri aftur til lands síns klyfjaður
ríkulegum gjöfum, sem hann útbýtti meðal fátækra
á leið sinni til þess að komast þeim mun fljótar heim
til eiginkonu sinnar. Því hann átti unga og fagra
konu, og hann unni henni hugástum; en hún elskaði
liðsforingja í konunglegu filaliðsveitinni, ungan
mann, sem klæddist Ijómandi skrúða. Og er Varar-
udji kom heim tíl eiginkanu sinnar, tók hún hon-
um með ólundarsvip og hann lenti í deilu við hana.
En hann þráði mjög blíðu hennar og leitaði sátta og
sagði':
— Yndið mitt, segðu mér hvað ég á að gera til
að þóknast þér, til þess að þú sýnir mér aftur ljúf-
legt viðmót og opnir mér skaut þitt?
Þá lét hún sem hún hugsaði máiið lengi og sagði
að lokum, eins og það værí henni mikil sjálfsafneitun:
— Ef þú rakar allt hárið af þér og fleygir þér síðan
niður fyrir faetur mér, þá skal ég aftur sýna þér
ljúflegt viðmót.
Og hann lét að vilja hennar.
En nú hafði Nanda konungur, sem átti sér braut
svo bjarta sem feril haustmánans yfir fljótsbylgjurn-
ar, einnig átt í ástarsenum við konu sína, og hann
sagði við hana:
— Yndið mitt, ég get ekki lifað án þín; segðu
mér því hvað ég á að gera til að þókast þér.
Og hún svaraði honum eftir langa íhugun;
— Fyrst skaltu láta rakarann sem fægir neglur
mínar, raka allt hárið af höfði þér. Og síðan áttu að
skriða á fjórum fótum og hneggja eins og hestur og
leyfa mér að sitja á baki þínu; og þú átt að hafa
beizli í munninum.
Og konungur hásætisins sem endurápeglaði geisl-
ana af ennisdjásnum hundrað lénsfursta í fótskör
sinni, lét svo vera sem konan óskaði; því hann þráði
blíðu hennar.
En daginn eftir var ríkisráðsdagur; árla morguns
skyldi konungurinn halda fund með ráðgjöfum sín-
um. Og Vararudji þjáðist í kvíða og blygðun, er hann
hugsaði um nauðrakað höfuð sitt og hann sagði við
konu sína:
— Yndið mitt, hvað á ég að segja þegar konung-
urinn spyr mig hvers vegr.a ég hafi rakað höfuð
mitt ?
Þá sag'ði kona hans:
— Ég mun gefa þér gott ráð. Þú skalt ekki svara
honum með orðum, en hne-ggja heldur eins og hestur.
Vararuj-di undraðist mjög þetta ráð. En þar sem
hann vissi að kona hans var trúnaðarvinkona drottn-
ingar og nákunnug öllu sem hún tók sér fyrir hend-
ur, þá grunaði hann að eitthvað byggi undir ráð-
:nu og að það væri heillaráð.
Og Vararu-dji gekk á konungsfund. En þegar kon-
ungurinn, s-em vegna steikjandi sólarhitans hafði
hulið snoðrakaða höfuðkúpuna í hvítum líndúk, sá
Vararujdi koma með skallann gljáandi eins og fíla-
bein-skúlu, þá brosti hann og spurði:
Framhald á bls. 12.
SPORÐSFEÐGABYLUR
At gömtum blöðum —
Úr minnisblöðum
föður míns, Jóns
Hanssonar
ÁRIB 1S92 v-ar vorið og sumarið
vandræðalegt, og heyskapur mjög
rýr. Skepnum var því fækkað um
haustið. Mig minnir það vseri snemma
í nóvember, sem gerði hart áhla-up,
Eftir Hannes Jónsson
fyrirvaralaust, svo fé fennti víða. Ég
var einn þeirra, sem voru að leita
að fé fram um háttatíma, þá vantaði
mig 16 kindur. Þeirr-a var leitað dag-
inn eftir, bæði af mér og Sigurjónd
vinnumanrti minum. Hann 1-eitaði
framan úr Bessaborg og út um
Sporðshús, og .átti svo að leita
Sporðstunguna.
En þegar Sigurjón kom út á veg-
inn fyrir a-ustan Miðdegishól, þar eru
stórir steinar, þá finnur hann þar
kvenmann, sem hafði orðið úti dag-
inn áður. Hann fór heim að Sporði
og bað Jón Gunn-arsson að hjálpa
sér til að koma líkinu þangað. Það
var þó -ekki gert, heldur var líkið
flutt að Selási, og 1-átið þar í k-ofa
úti við. Kona þessi hét Anna Guð-
mundsdóttir, hafði ætlað að Vatns-
hóli, en orðið þarna úti.
Þetta var á miðvikudag. Daginn
eftir bað Jón í Sporði mig að koma
niður eftir að slátra með sér kvígu.
Þegar ég sá kvíguna, leizt mér vel
tá hana og segi við Jón: Þig mun-
ar ekkert u-m að gefa henni í nokkr-a
daga, ég ætla að vita, hvort ég get
ekki selt kvíguna. Það er þér betra.
Morguninn eftir fór ég snemma
á fætur, til að láta út fulllorðna féð,
og aildrei þessu vant -g-engur m-að-
urinn, sem passaði lömbin og kýrn-
•ar með mér upp að húsunum. Ég
var búinn að opna húsið fyrir sunn-
*an lækinn og ætlað-i að fara að
hleypa út, en þá segir Jóhannes:
tFinnst þér ekki ráð -að reka út og
*upp núna, mér sýniist h-ann svo
idimmur í loftinu, að ég gæti trúað
*að hann gerði vont veður, og þá
iaf útsuðri? í hugaunarleysi fór ég
'eftir þessu, og rak féð framtfyrir
iNúp og upp á Núpsflóa.
Það voru 174 kindur, 40 sauðir
iog hitt ær. Ég var svo hjá fénu
•þar til orðið var bjart, en þá fór-
ég heim og borðaði. Ég var heiima
fram um hádegi, en fór þá til fjar-
ins aftur og var hjá því fram að
rökkri. En þá rýkur hann svo á,
að á 200 faðma vegalengd var al-
4 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
28. janúar 1968