Lesbók Morgunblaðsins - 28.01.1968, Blaðsíða 8

Það virðist hafa verið ákvörðun forlag
anna, að við farþegarnir á spænska
skipinu „Virginia Du Cihurnuca" ætt-
um að dvelja um jólin í borginni
Vera Cruz í Mexikó og um áramótin
í La Guaira í Venezuela. Áætlað var,
að skipið færi frá Vera Cruz 13. des-
ember, og er það mjög rómað fyrir að
halda vel áætlanir sínar. En skrúfan á
því bilaði í Curacao og síðan lenti það
í versta norðanfárviðri, sem komið hef
ur í mannaminnum á Mexíkóflóa, tólf
tii fimmtán vindstigum í samtals þrjá-
tíu og sex klukkustundir. Við lögðum
þvi ekki af stað frá Vera Cruz, fyrr
en á annan í jólum, höfðum þó farið
um borð í skipið á aðfangadagskvöld.
Þannig atvikaðist það, að ég beið í
hálfan mánuð í Vera Cruz. Þótt sú
væri ekki upphaflega ætlunin, þá gerði
þessi töf mér kleift, að kynnast betur
mexíkönsku þjóðlífi en mér hefði ann-
ars auðnazt. Ég hafði farið frá Mont-
real, þegar heimssýningunni lauk í end-
aðan október og ferðaðist þaðan með
lestum og langferðabílum um Winni-
peg, Klettafjöllin, Seattle, San Fran-
cisco og Los Angeles til Mexicóborgar.
Enda þótt öll þessi leið sé mörg þúsund
kílómetrar, þá eru ennþá eftir 5000 sjó-
mílur til Spánar, og ísland er jafnvel
í enn meiri fjarlægð.
Tirginia De Curruca" er bæði far-
þega- og vöruflutningaskip, 9000 smá-
lestir að stærð, og heldur það uppi
reglubundnum ferðum frá Cadiz á
Spáni um Kanarieyjar til Mexikó og
hafna við Karabiska hafið. Meðalhraði
þess er 16 hnútar á klukkustund. Nafn
sitt dregur það af spænskri sjóhetju,
sem þátt tók í sjóorustunni við Traf-
algar. Áhöfn skipsins er 108 menn
(allt Spánverjar), en auk þess getur
það tekið allt að 300 farþega.
í þessari ferð eru farþegar aðeins
18 talsins, flest Spánverjar, ýmist á
heimleið eða á leið til La Guaira, en
þar er næsta viðkomuhöfn okkar.
— Meðal farþeganna er aðlaðandi þýzk
stúlka, sem einu sinni var lofuð Þjóð-
verja nokkrum, en með því að hann
hafði í hyggju að setjast að á íslandi
og hún elskar sólina bersýnilega meira
en hún elskar hann, þá sleit hún trú-
lofuninni. Klefafélagi minn er ítalskur
prestur á leið til afskekkts þorps í
frumskógum Suður-Ameríku.
Það er heppilegra að ferðast á öðru
fremur en fyrsta farrými, þar sem við
(og öll áhöfnin) fáum ótakmarkað
magn af sterku rauðvíni á öllum mál-
um, en farþegar á fyrsta farrými
verða að greiða sérstaklega fyrir það,
ef þeir vilja fá það. Matur er hér sér-
staklega góður, sexréttaðar máltíðir
tvisvar á dag. Á jólamatseðlinum var
kjúklingasúpa, reykt svínakjöt, fiskur
frá Bilbao, mexikanskur kalkún, alls
konar sælgæti, ostur, kaffi, hvítvín,
rauðvín, kampavín og vindlar. Það eina,
sem maður saknaði var jólatré og
„Heims um ból“.
lalið er, að hinn hlýji loftstraum-
ur, sem gerir fsland og önnur lönd í
Norðvestur-Evrópu byggileg á veturna,
komi héðan frá Mexikóflóa. Ég felli
mig þó betur við hitastigið á íslandi,
því að hér í Vera Cruz hefur hita-
stigið daglega verið 25—30 gráður á
Celsíus og ekki farið undir 20 gráður
jm nætur. Og það á kaldasta árstím-
,inum. Á hinn bóginn er fallegt að
;ijá sólina, jafnvel þótt maður sé í einu
,'ivitakófi. Núna, þegar við erum komin
út á sjó, er þægileg svöl gola.
Það var í Vera Cruz, sem Spán-
verjinn Hermann Cortes kom fyrst að
landi með fámennan hóp manna og
hesta árið 1519. Hann kom frá Kúbu.
Indíánaþjóðflokkurinn, sem búið hafði
í margar aldir á þessu landsvæði, tók
vinsamlega á móti honum.
Frá Vera Cruz hélt Cortes áfram
gegnum frumskóga hitabeltisins og yfir
Fiskimenn í Vera Cruz að störfum.
Miðhluti borgarinnar séður úr lofti.
Pétur Karlsson:
í VERA CRUZ
Á JÓLUNUM
Járnbrautartorgið í Vera Cruz.
há fjöll, upp til hásléttunnar, til að
komast til hinnar fornu höfuðborgar
Azteca (forn Indíánaþjóðflokkur á háu
menningarstigi). Þetta 'var furðiu-
legt afrek í þá daga í ókönnuðu landi.
En þarna var líka kvenmaður í spil-
inu, ein.s og fyrri daginn. Þarlend
Indíánastúlka festi ást á Cortes og
hefur eflaust hjálpað honum mikið sem
leiðsögumaður, túlkur og njósnari.
Hið upphaflega nafn, sem Cortes
gaf staðnum, þar sem hann kom að
landi, var „La Villa Rica de Vera
Cruz“ (Hin ríka borg hins eina, sanna
kross). Þar myndaðist brátt aðalhöfnin
á þessum slóðum, bæði fyrir spænska
landnema, trúboða og kaupmenn, svo
og fyrir útflutning hins mikla magns
af silfri og gulli og öðrum verðmæt-
um, sem Spánverjar tóku frá hinum
nýunnu landsvæðum, til að gera sjálfa
sig að einni ríkustu þjóð heims. Er-
lendir sjóræningjar tóku innan tíðar
að sýna borginni áreitni, og var hún
rammlega víggirt í byrjun átjándu ald-
ar. Tveir stórir varnarkastalar frá
þessum tíma eru enn uppistandandi, en
veggirnir, sem tengdu þá saman, sjást
ekki lengur. Ekki langt frá Vera Cruz
er einnig elzta kirkja í Mexíkó, byggð
1524, og heldur hún sér enn mjög vel.
Vera Cruz hefur verið miðdepill
margra annarra sögulegra viðburða.
Þar lýstu Mexikanar yfir sjálfstæði
sínu undan yfirráðum Spánverja um
1820. Frakkar skutu á borgina 1838
og aftur 1864, þegar hersveitir Napó-
leons þriðja stigu þar á land, til að
setja þar á keisarastól Austurríkis-
manninn Maximilian og konu hans Kar
lottu, sem var belgisk að þjóðerni.
Þeirra stjórnartími fékk skelfilegan
endi þremur árum síðar.
Bandarískar hersveitir réðust á
land í Vera Cruz í stríðinu milli
Mexikó og Bandaríkjanna 1846 (því lauk
svo, að Bandaríkjamenn unnu mikil
lönd af Mexikönum, meðal annars allt
það land, þar sem nú eru fylkin Kali-
fornía, Texas og Arizona) 1914 settu
Bandaríkj amenn aftur lið á land í
Vera Cruz.
T\ öllu þessu geta menn .fengið
góða lýsingu í litlu fornminjasafni í
Santiagovirkinu í Vera Cruz. Roskinn
mexíkanskur leiðsögumaður leiðbeindi
mér þar og fræddi mig um ýmis at-
hyglisverð efni. — Hann hafði verið
sjómaður í 30 ár, þar á meðal á heims-
styrjaldarárunum síðari, en þá sigldi
hann meðal annars í skipalest frá Kan-
ada til Bretlands með viðkomu á Græn
landi og fslandi. Þetta var yndislegur
maður, með hjarta úr gulli. Hann sagði,
að sjórinn og styrjöldin hefðu kennt
sér að bera virðingu fyrir fólki um
allan heim sem „börnum guðs“. Á
stríðsárunum hafði hann gefið fátæk-
um verkamannabörnum í illa útleikn-
um brezkum borgum næstum alla mat-
arskömmtunarseðla sína. Jafnhliða sagði
hann mér, að Mexikanar væru hrifn
ir af Þjóð'verjum, enda væru þeir í
hópi þeirra stórþjóða, sem aldrei hefðu
unnið landi þeirra neitt tjón.
N
1' u til dags er Vera Cruz ny-
tízk'uleg hafnarborig með um 150 þús-
und íbúa. Höfnin var byggð að mestu
leyti undir yfirstjórn Englendings nokk
urs, Pearsons að nafni, undir lok 19.
aldar. Þar eru margir beinir, samsíða
hafnargarðar, og er höfnin í beinum
tengslum við aðaljárnbrautarkerfi ná-
grennisins. í höfninni liggja að jafn-
aði eigi færri en 10 skip, frá 6000—
9000 lestir að stærð. Þegar ég gekk
um hafnargarðana, sá eg skip frá Nor-
egi, Svíþjóð, Danmörku, Vestur- og
Austur Þýzkalandi, Kúbu, Sovétríkjun-
um, Bretlandi, ísrael, Hollandi, Spáni
8 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
28.janúar 1968