Lesbók Morgunblaðsins - 28.01.1968, Blaðsíða 14

Nýjar
erlendar
bœkur
Josef Pieper: Was heisst philosophi-
eren? — ijber den Glauben —
Hoffnung und Geschichte. Kösel-
Verlag Miinchen 1967. DM 6.50;
8.—
Það fyrsta upptalinna kvera eru fjór-
li fjjrirlestrar, sem eru nokkurskonar
inngangur að heimspekinni. T. S. Eliot
ritar eftirmála, en hann dáði mjög
þennan höfund og átti frumkvæði að
því að rit eftir hann voru þýdd á ensku
og gefin út af Faber og Faber, en Eliot
var einn forstjóra þess forlags. Pieper
skilgreinir hugtakið, sem hér um ræð-
ir, á þann hátt sem hann skilur það og
með þeim forsendum, sem hann gengur
út frá. Einnig ræðir hann tengsl guð-
fræði og heimspeki. í kverinu „tíber
den Glauben" ræðir hann ástæður til
trúar og skilgreinir orðið og nauðsyn
trúar. Höfundur er kaþólskur thómisti
og kenningar hans og skoðanir eru því
mótaðar af kenningakerfi kaþólsku
kirkjunnar. Síðasta kverið fjallar um
söguskoðanir og skoðanir höfundar á
þeim. Þetta eru fimm fyrirlestrar, sem
höfundur hélt í Salzburg. Höf. spyr
hvort saga mannkynsins gefi tilefni til
þess að álíta að von sé betri tíma.
Þetta kver er þörf hugvekja og eins og
hin fyrri skrifað af þekkingu og skyn-
samlegu viti.
The Eighth Day. Thornton Wilder.
Longmans 1967. 30/—
Frægð Thorntons Wilders sem rit-
höfundur hófst með annarri skáldsögu
hans „The Bridge of San Luis Rey“, sem
kom út 1927. Hann hefur sett saman
fjölda skáldsagna og leikrita. Þessi saga
hefst 1902 með morði og ákæru á hend-
ur saklausum manni, sem er dæmdur
sekur, en á leiðinni til aftökustaðarins
er honum bjargað af grímuklæddum
mönnum. Höfundur lýsir flótta Johns
Ashleys, hin ákærða, til Suður Amer-
íku og baráttu konu hans gegn fátækt
og tortryggni smáborgarinnar. Höfund-
ur rekur síðan sögu sonar hans, sem
berst til valda í blaðaheimi Chicago og
barna hans. Höfundur vefur inn í frá-
sögnina fyrri atburðum, þannig að for-
tíð og nútíð fléttast saman. Draumar
ungra elskenda eru ofnir inn í ömurleg-
an raunveruleika fátæktar og vandræða,
og harmur liðinna ára blandast von og
gleði afkomenda þeirra, sem liíðu harm
leikinn. Að lyktum er morðgátan leyst.
Þessi saga spannar visst skeið og mann-
leg örlög þessa skeiðs í hnotskurn.
The Anxiety Makers. Some Curious
Preoccupations of the Medical Pro-
fession. Alex Comfort. Nelson 1967.
30/—
Hlutur lækna í baráttunni fyrir bættu
siðgæði hefur stundum orðið til þess að
auka stórlega ótta og kvíða meðal al-
mennings, einkum á þetta við allt það
sem snertir kynferðismál. Þeir hafa tek-
ið þátt í baráttu siðgæðispostulanna
gegn „sexinu“. Undarlegustu hömlur
voru lagðar á unglinga á vissu aldurs-
skeiði, sem gerðu það að verkum að
þeir lifðu í stöðugum ótta við eigin
syndsamlegar girndir. Þeir ráðlögðu hin
furðulegustu apparöt til þess að varna
sjálfsflekkun, sem þeir töldu að myndi
leiða til sjúklegs sljóleika. Höfundur
rekur þessa furðulegu sögu og baráttu
margra ágætra manna gegn hindur-
vitnum og „ráðleggingum" læknanna.
Þetta er mjög fróðleg bók, höfundur er
sjálfur læknir og hefur skrifað nokkr-
ar bækur, auk þess sem hann hefur
flutt fjölda fyrirlestra í útvarp og sjón-
varp í Bretlandi. Bókinni fylgja nokkr-
ar myndasíður.
Chaucer’s World. A Pictorial Comp-
anion. Maurice Hussey. Cambridge
University Press 1967. 15/—
Bók þessari er ætlað að gefa nútíma-
mönnum hugmynd um líf manna á Eng
landi um daga Chaucers. Höfundur
hefur valið þær myndir sem bezt falla
að efninu og sér í lagi eins og það
birtist í Canterbury Tales. Hann hefur
lagt alúð við að velja þær myndir, sem
sýna hugmyndir miðaldamannsins um
trú og vísindi, en þær eru flestum mið-
aldahugmyndum fjarlægastar nútím-
anum. Það er geysimikill fróðleikur
kominn saman í þessari bók um hug-
myndir og líf miðaldamannsins. Höf-
undur notar Canterbury Tales sem
grind, hann útlistar síðan hvern þátt
kvæðisins og birtir myndir til skýring-
ar. Myndirnar eru ýmist frá miðöldum
eða ljósmyndir af byggingum frá þeim
tímum.
Memoirs. Clara Malraux. Bodley
Head 1967. 30/—
Minningar þessar komu út í tveim-
ur bindum í París 1963 og 1966. Hér
eru þær gefnar út í einu bindi í enskri
þýðingu Patricks O’Brians. Bækurnar
vöktu mikla athygli þegar þær komu
út í París. Ýmsir hneyksluðust á þess-
um skrifum um einkamál manns, sem
var mjög í sviðsljósinu, og þótti hæpið
að fyrrverandi eiginkona hans skyldi
gera sig seka um slíka smekkleysu.
Clara kynnist André Malraux skömmu
eftir fyrri styrjöldina. Hún vakti
hneykslan fjölskyldu sinnar, með því
að ferðast og búa með honum án þess
að hirða um borgaralegt velsæmi og
giftast. Það varð síðar. Höfundur lýs-
ir samlífi þeirra og baráttu með frem-
ur tilgerðarlegum stílsmáta, hún virðist
reyna að ná stíllegum áhrifum, sem eru
henni enganveginn eðlileg og stíll bók-
arinnar verður þess vegna strengdur og
falskur. Það verður skiljanlegt eftir
lestur bókarinnar, að André Malraux
skyldi skilja við þessa konu og jafn-
framt lítt skiljanlegt að hann skyldi
ekki gera það fyrr en eftir tuttugu ára
hjónaband.
John Galsworthy: The Man of Pro-
perty — In Chancery — To Let —
The White Monkey — The Silver
Spoon — Swan Song.
Penguin Books 1967 33/— (samtals).
í ár koma út endurprentanir á bók-
um Galsworthys í tilefni 100 ára af-
mælis hans. Penguin útgáfan hefur nú
gefið út sex af níu bókum Forsyte sög-
unnar. Hinar koma síðar á árinu. Þetta
eru mjög vandaðar útgáfur og mjög
handhægar. Ættarsaga Forsytanna er
saga lífs og dauða „upper middle class“
á Englandi. Höfundurinn var sjálfur úr
þessari stétt og bar flest einkenni henn-
ar og söguefni hans og persónur voru
sóttar í eigin ætt. Þetta er ódýrasta út-
gáfa Forsyte sögunnar sem nú er fáan-
leg.
14 LESBÓK MORGU.NBLAÐSINS
28. janúar 1968