Lesbók Morgunblaðsins - 26.01.1969, Blaðsíða 16
Lausn á síðustu krossgátu
CTS 5| m 5 "3 30~PC»' % m C£3 S -- 2 7' If r~ 0 £| ■S -X- dF)o’ 0 70 y>v \
2 3 -s 2 — r 33 301 03 2 — t t □ 2 35 05 2 E fl
70 JÖ H 35 r~ Vb 0' JT I "W 00 70 ZD H 0. 2 Va 1 I! 3> 73 35 r* 1
m ^ 2 C? — E r~ e f 3» 2 O' r tl 1 !! 2 2 c- 0 Á ««
70 c H V'k 33 % & ~z. 33 r 2 — — 1Ö 33 *n \ i V{
— 70 1 0. b* <0 O 21 2 H 1 r r* 35 & 31 l H % 5271 ríf
Æl jr 35 r 33' -Z. 31 1 Æ 70J 33 31 Tti 1 sf 7T 2 21 «7» 70 2 2 33 7T 73 3: £>■2.
rtT 2 H 70 c H 33 ZL M 2 c rv t: V/\ (lf r r c 7» cr O' r
i 33' r 33 VA e;£ I*-1 — r CT -tl tr 71 <- » 23 5 3) 2 31 Va 2 7-” j‘,.’ r 38 H? - * rtT
JC av H 33 2 ÍL xl 33 73 "jö *» f? 73 35 2 2 2 3. £i II
H -P' i 1 £L 70 0 VA 1 I V3 ísl ri- c- 73 H i | 35 2 u r ■ :*> 2 2 E H
-Cr al 2. c [E I * 33 jT Va 1 1 Va 35 r r <- H 33 H I JC~ %
JD 73 70 mmm w ab 33 — C 2 33 70 Vtl — i? 2 2 - r
•z: 2 — 70 s 60 70 33 £0 7T .70 31 V- 35 Lu 2 2 Z. c? 2 C 2 35
Þ AÐ er ugglaust til oj mikils
mœlzt, að meiripartur af ejni út-
varps og sjónvarps, blaða og bóka,
kvikmynda og leikhúss verði manni
minnisstœður. Öll þessi jjölmiðlun
hejur mismunandi tilgang; sumt er
beinlínis sett jram til að þjóna
augnablikinu. Það er einskonar
uppfyllingarefni vegna þess að ann-
að betra var ekki tiltækt þá stund-
ina. En lesendur, áhorfendur og
áheyrendur eru eins misjafnir og
fóðrið sem borið er á garðann og
sumum dytti sízt af öllu í hug að
gera þá kröfu, að þeim verði það
minnisstœtt, sem þeir sáu eða
heyrðu. Tilgangur verulegs hluta
neytendanna virðist einkum og sér
í lagi sá að drepa tímann; yfirbuga
tómleikann og leiðindatilfinning-
una, sem altekur þá, ef þeir eru án
þess að horfa, hlusta eða lesa.
Hinu má heldur ekki gleyma, að
talsverður hluti þessa neytenda-
hóps er vandfýsinn og sú viinesk'ja
heldur okkur vakandi, sem sjáum
um blöð, útvarp og sjónvarp.
En þegar betur er að gáð: Hvað
man maður greinilega af efni út-
varpserinda, sjónvarpsþátta, blaða-
greina og bóka frá síðasta ári. Og
hvað man maður frá árinu þar áð-
ur og ég tala nú ekki um, ef
skyggnzt vœri lengra afturábak.
Ef til vill munum við og tökum
með okkur í farangurinn eitthvað
af því, sem sízt mœtti búast við.
Hins vegar á ég von á, að marg-
ur hafi spurt sjálfan sig að aflokn-
um merkilegum sunnudagsfyrir-
lestri í útvarpinu: Um hvað var
þetta eiginlega; ég man ekkert af
því. Áhrifin eftir á standa á núll-
punkti.
Vissulega þarf þó nokkuð til að
komast yfir núllið, því margt er á
boðstólum og athyglin dreifð. Hvað
skyldu þeir sem horfa á Dýrling-
inn í sjónvarpinu muna vel eftir
einstökum þáttum. Það er dœmi-
gerður núll-þáttur; um hann mœtti
segja: Gleymit er þá gleipt er. Flest
öll dœgurmálefni eru dæmd til að
verða núll-efni; þau eru þannig í
eðli sínu. Verra er þegar listrœn-
ir viðburðir ná ekki að marka nein
varanleg spor í minnið.
Hversu oft hefur maður ekki
gengið út úr kvikmyndahúsi og
spurt sjálfan sig: Hvað var þetta
nú aftur? Maður er strax búinn aö
gleyma hvernig myndin byrjaði og
daginn eftir man maður varla
hvernig hún endaði, vegna þess
að ekkert í veröldinni skiptir minna
máli. Flestir muna aftur á
móti bœrilega ejtir því, sem sýrvt
er á leiksviði.
Því miður birta blöðin greinar
sem óhugsandi vœri að muna, allra
helzt stjórnmálagreinar flokksfor-
ingjanna. Leiðarar og pólitískir
nöldurdálkar dagblaðanna eru oft-
ast núll-efrd og mesta núll-fyrir-
brigði, sem ég man eftir eru ræður
sumra presta. Eftirminnilegar und-
antekningar voru ræður biskupsins
í sjónvarpi á aðfangadagskvöld tvö
undanfarin ár.
Af öðru sjónvarpsefni sem kalla
mœtti eftirminnilegt, get ég nefnt
viðtalsþáttinn með Sigurði Nordal.
Fjör Sigurðar, andlegt atgerfi og
kímnigáfa er með eindæmum og
mætti minna á að fyrir nálega
þrem áratugum hélt Sigurður út-
varpserindi um líf og dauða, en þau
vöktu þvílíka athygli, að margir
muna þau vel enn í dag.
Áhugasvið manna rœður miklu
um, hvað eftir situr. Sjálfsagt eru
þeir menn til, sem muna til lengd-
ar eitthvað af því ómerkilega karpi,
sem alþingismenn viðhafa í eldhús-
dagsumrœðum. Aðrir verða að sjá
til að muna. Ef til vill er það þess
vegna, að ég man mjög sæmilega
eftir flestum málverkasýningum frá
síðari árum. En áhuginn stuðlar
líka að því. Ugglaust er það til, að
sýningargestir séu nokkurnveginn
jafnnœr er þeir ganga út.
1 flóði 70 myndlistarsýninga
voru nokkrar svo langt frá að geta
talizt áhugaverðar, að ég hlýt að
telja þær með núll-fyrirbrigðum.
I einstaka tilfellum áttu þó þekkt-
ir menn hlut að máli. Það er skrýt-
ið, en ég man betur eftir sumu, sem
fékk fremur vonda dóma. 1 mynd-
listinni er eitt og annað lofsungið af
skyldu vegna þess að það á að vera
gott. Þesskonar lofsöngvar verða
hlœgilegir eftir á.
Rithöfundur, sem eingöngu bygg-
ir á skrúðmœlgi og meira eða
minna meiningarlausum orða-
fléttum; hann er núllinu vígður.
Slíkan texta man enginn af aflokn-
um lestri. Víst má telja það list-
rœna iðju að raða snoturlega sam-
an orðum. En vanti innihald, er
hætt við að fljótt fenni yfir.
Mörgum gengur erfiðlega að
muna stutt nútímaljóð og oft er
tœplega hœgt að lá neinum það.
Hver sú list, sem verður formdýrk-
un að bráð, er komin undir núll-
punkt. Hinir snjöllustu í hópi ungu
skáldakynslóðarinnar koma hugsun
og hughrifum á framfœri, oft stór-
vel. En minni spámennirnir nota
formið formsins vegna og má mik-
ið vera ef þeir muna Ijóðin sín
sjálfir.
Gísli Sigurðsson.