Lesbók Morgunblaðsins - 15.03.1970, Blaðsíða 14

mM
Lausn á síðusfu krossgáfu
I <TV ■Mfl 7 I f - W&B ' 1 T' r- v, no\ tn »7? WM % f!f 7° Te x> £ r 70 -c\ •3=3 1 33 *T V' "r Izl 33 fs ri ■ ! ^..
g 7' 7> — 7*S r > -\ T s 33 Vs >. 3 Va ■of. 23 — —
X) ■2. C s±> * tl 4 33 -V C r 7\ 1 I 31 -) ö' r 70 X>' V V .1
70 •Z •T' ^ £ .70 & •z. 2: — <47 O' JtNSíi 33 5 c H H o -32 11 g$
- -n o' * 33 r* > Ö 1 1 70 - z; 70 3» 2 c 33 H *** 3
rv E r — 70 03 ps 3^- * V-rv 7O > X 70 3> © 33 "m
-I -n ™ r' — ? CE£ 70 - r n m fU T1 ð?' T © 5 33 w i I li? f-?ss jf || llj
11 2jL JC -3 >' 70 33 I 1 •z; 70 H 3> <7 7E. 3> ±\ :o M P' s ' ni ; • 1
70 3] * - 1 \\ - 73 c r 33'1 X % 37 r - 7» 03
Zr T n c fb — </* í« V> 33 Va X V 1 | X 33 ? £ H 70 x 5
X 3) H O' X T H H ~ <- t> •z. - 7> m T -0 i 1 c rsi
60B
- ai X c \ 70 3) H •<' •Z. 0* s|I 33 M ■2; < LJC | 1 33 2 C \
•*) - r 33 3^ -70 33 r* u 35 \ - © TD X X L C z U
33 70 J5 * lA 0'2m n - X - X (A- ■ 70 - X 33 X -■ 33 r • 1 33 li
Á DÖGUNUM hitti ég kennara á
förnurn vegi; hann var á leið heim
til sín úr vinnunni. Talið barst að
kennslunni í skólanum. Hann sagði:
„Þau kunnu nœstum ekki neitt í
náttúrufrœðinni í morgun. Er það
ekki alveg furðulegt?“ „Jœja,“
sagði ég, „hafa unglingarnir ekki
gaman aj náttúrufrœði, hvaða
skemmtilegheit varstu að frœða þau
um?“ „Það var hluti af kaflanum
um skordýrin,“ sagði hann. Sem
sagt: flugur, einkum og sér í lagi
maðkaflugur og húsflugur (sumar
eru í sérflokki, sem heitir œð-
vœngjur) og bítilóð œskan sýndi
engin áhugamerki, þaðan af síður
kunnáttu. Ó, hve glötuð er vor
œska að hafa ekki áhuga á flugum
og pöddufrœðum. Á eftir rœddum
við dálítið um frœðslukerfið al-
mennt. Við urðum sammála um, að
það vœri áreiðanlega allt í lagi með
frœðslukerfið; einkum vœru gagn-
frœðaskólarnir mjög góðir.
Svo les maður það sér til undr-
unar, að börn séu yfirleitt að byrja
að stauta hér, þegar útlend, börn eru
komin vel niður í mengið, að gagn-
frœðaskólarnir séu hérumbil ga-ga,
en allskonar líflausar eftirhreytur
frá latínuskólaöldinni enn við lýði
í menntaskólunum og elcki enn bú-
ið að kveða niður þann draug, að
stúdentsprófið sé einhver áfangi.
Og ekki batnar það í háskólanum:
Hann er sagður lítið meira en fœri-
band til að unga út embættismönn-
um handa ríkinu og einstaka lög-
frœðingi til að brjótast til frama
hjá stjórnmálaflokkunum.
Það er erfitt að henda reiður á
hlutina í þvílíku moldviðri. En
gagnfrœðaskólakennarinn sagði, að
það væri áreiðanlega allt í lagi í
sínum skóla. Sjálfur heyri ég
stundum á tal nokkurra ungra
manna, sem stunda nám í einum
hinna nafntoguðu gagnfrœðaskóla.
Þeir luku barnaprófi í fyrra og þá
hafði verið mikið sett fyrir allan
veturinn og ærið nóg að starfa. Nú
brá aftur á móti svo við, að þeir
höfðu næstum engin heimaverkefni.
Svarið var alltaf það sama: „Það
var ekkert sett fyrir.“ Að gamni
mínu spurði ég skólastjórann í þess-
um skóla, hvort það vœri sam-
kvœmt planinu og hvort það gœti
talizt eðlilegt að námsvinnan
minnkaði til muna eftir barnapróf-
ið. Ónei, ekki hélt hann að það
gœti talizt eðlilegt. Enda réttsýnn
maður eftir því sem ég veit bezt.
Vissulega gœti það verið rétt
stefna að draga úr heimaverkefn-
um og leggja áherzlu á að kenna
þetta lítilræði í kennslustundunum.
En því miður gefst það misjafnlega.
Stundum berast fregnir eins og
þessar: „t dag x>ar allt vitlaust í
bekknum. Það heyrðist ekkert í
kennn.ra.num “ Og nœsta dag: „1
morgun var þremur stelpum hent
út. Kennarinn varð að elta þœr um
alla stofuna áður en hann náði
þeim.“ Og síðar: „Nú voru aldeilis
lœti, kennarinn gekk út rétt strax
og lét ekki sjá sig meira.“ Úr öðr-
um gagnfrœðaskóla í öðru hverfi
bárust svipaðar fregnir, þegar ungu
mennirnir voru að bera saman
bœkurnar. En ekki hafði það verið
RABB
mildara þar: „Einn daginn fór
kennarinn bara að gráta.“
Stundum berast fréttir af fram-
úrstefnutilraunum í kennslu. Einn
daginn kenndi ókunnur kennari
dönsku. Hann hafði sagt: „Þið
skulið bara lesa þetta á dönsku.
Það skiptir engu máli þótt þið skilj-
ið ekki orðin.“
Því ekki það. Til hvers er að
skilja orð? Og þar að auki dönsk
orð. Hvað sagði merkisklerkurinn
Jón prímus í Kristnihaldi undir
Jökli: „Það er leiðinlegt að við
skulum ekki blístra hvor á annan
einsog fuglarnir. Orð eru villandi.
Ég er einatt að bera mig að gleyma
orðum.“
En þeir, sem aldrei hafa lœrt orð,
þurfa ekki að bera sig að gleyma
þeim. Orðfœð eða öllu fremur orða-
fátœkt, þykir eitt allsherjar kenni-
mark á unglingunum. Gœti það
verið skólunum að kenna? Nei, œtli
það. Þó hefur vel menntaður ís-
lenzkukennari við Verzlunarskóla
fslands og Menntaskólann í Reykja
vík gefið merkilega játningu í janú-
arhefti Stúd.entablaðs:
„Bókmenntakennsla mín felst í
því einu að reyta allt skáldlegt
gildi af verkum þeim, sem lesin
eru, með því að umsemja þau yfir
á lágkúrulegasta málstig. Ég hef
meira að segja heila bók, orðskýr-
ingar, til þess að hjálpa mér við
þessa iðju, að drepa niður allan
áhuga, að ekki sé nú talað um þann
neista af skáldgáfu, sem kynni að
leynast langt niðri í einhverjum
nemandanum. Þegar ég kenni staf-
setningu, nota ég kennslubók, sem
samin er af tveimur ágœtum
sveitamönnum fyrir aðra sveita-
menn, enda gagnaði hún mér vel á
sínum tíma. Unglingum, sem lifa
við umferðarslys og annað þess
háttar, kenni ég að skrifa „rétt“
og skilmerkilega ýtarlegar œfingar
um þann háska, sem af því stafar
að gœta sín ekki á „dýjunum og
mýrarpyttunum við fjárrekstur-
inn.“ Börnin einfaldlega skilja ekki
þetta mál, og þeim finnst það ekki
koma þeim neitt við. Að sjálfsögðu
hefur dýrasta perla tungunnar, hið
merkingarlega gagnsœi orðanna,
myrkvazt öllum, ef það hefur þá
nokkurn tíma opinberazt öðrum en
sérvitringum.“
Umfram allt; við skulum ekki
hafa áhyggjur af frœðslukerfinu.
Og engar skammir. Annars gœti
allt kerfið farið að gráta.
Gísli Sigurðsson.
14 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
15. iruarz 1970