Lesbók Morgunblaðsins - 07.02.1971, Blaðsíða 11

Um
Love Story
og
hagræð-
ingu
stað-
reynda
SIGURÐUR SVERRIR PÁLSSON
__________________■■■■■
KWKMyNdIr}
(Grein þessi er rituð í til-
<*fni greinar, seni birtist
í TIME, 11. jan. siðastliðinn og-
nefndist -„Tlie Retum to
Romance." Er þar fjallað um
kvikmyndina „Love Story“,
sem er álitin marka stefnu-
breytingn í kvikmyndagerð
næstu ára og talið að um end-
urlivarf til 1930—’40 verði að
ræða. Er grein þessi rltuð með
það einstrengingslegu Iiugar-
fari, að hún gæti hæglega
valdið misskilningi og því vert
að fara um hana nokkrum orð-
um.)
Love Story: Oliver Barrett
IV, Ilarvard námsmaður, verð-
ur hrifinn af Jennifer Cavill-
eri, þjóðfélagslegu núlli. For-
eldrar hans mótmæla harðlega.
Hann stendur uppi í hárinu á
þeim og giftist lienni þrátt f>T-
ir mótmælin. En þá konia ö'rlög
in til sögu — gömlu góðu ör-
laganornirnar — og ganga end
anlega frá lijónakornunum.
I>að er nefnilega vitað frá upp
hafi, að Jennifer gengur með
ólæknandi sjúkdóm og endar
myndin óhjákv'æmilega á dauða
hennar.
Staðreyndir: Ericii Segai rit-
aði kvikmyndahandritið að
Love Story og aflienti það um-
boðsmönnum sínum, Tlie Willi-
am Morris Agency, en þeir
tóku fyrir nefið og Iiéldu liand
ritinu frá sér líkt og úldimm
rottuliala. Saga um tvo fram-
lialdsskóla krakka, sem giftast!
Erich þó! Veiztu ekki livað
gengur í krakkana í dag, mað-
ur?! „Ég er forvltin,“ „Ég,
kona,“ „Kynferðisleg tilbreytni
í bak og fyrir í Svíþjóð.“
Hvar hefur þú eiginlega verið?
Blessaður láttu engan sjá
þetta.
Kvikmyndafélögin veittu
handritinu svipaðar móttökur.
I>að var ekki fyrr en Ali
MacGraw, gamall kunningi
Segals, grrét sig í gegnum Iiand
ritið, að erfiðleikar Segals
hurfu eins og dögg fyrir sólu.
(Kvikmyndafélögln bafa alltaf
þekkt slnn vitjunartíma!) Ali
var orðin fræg fyrir myndina
Goodbye, Columbus (Háskóla-
bió liefur auglýst þessa mynd
í anddyrhiu um langt skeið),
en elnnig var luin nýgift
Robert Evans, aðalfram-
kvæmdastjóra Paramount kvik
myndafélagsins. Allt þetta tára
flóð veitti Mr. Evans lians
bcztu hugmynd til þessa. Hand
ritið var keypt. En það þurfti
samt einstakra lagfærlnga við
og eftir 30 endurskriftlr (af
hálfu liöfundarins) var handrit
ið samþykkt. I>á var búlð að
breyta Jenny úr gyðinga-
stúlku frá Brooklyn í ítalsk-
ameríska stúllm frá Riiode
Island, fella niður ýmsar per-
sónur og bæta öðrum við,
splundra heilum atriðum og
hyggja önnur frá griuini. Síð-
an var leikstjórmn ráðimi
(Artliur lliller) og allt sett í
gang.
Meðan á tökunni stóð var
Mr. Evans á staðniun, hann sat
yfir klipparanum, blandaði
nuisíkina og sá um auglýsinga-
lierferðina. Hagaði sér sem
sagt í einu og öllu ebis og
sannur Hollywood-framleið-
andi, sem sleppir ekki liendi af
verkinu, fyrr en það er end-
anlega frágengið.
Árangurinn: Fegar myndin
var frumsýnd í Ameríku á
annan í jólum, í 165 kvikmynda
húsum samtímis, setti lnin hús-
met í aðsókn í öUum nema 6.
Á þremur dögum liafði luin tek
ið inn tæplega 2 >/2 miiljón dala
— rúmlega þann dollarafjölda,
sem liún kostaði í uppliafi.
Áhorfendur vættu að meðaltali
5 Kleenex-klúta, á meðan
væntanlegir áhorfendur börðu
sér til liita i biðröðhuii úti fyr-
ir.
Afleiðingar: Robert Evans:
„Við hjá Paramount liöfum
lært á fjórum árum langa og
dýrkeypta lexíu. Héðan í frá
framleiðum við myndir eftir
okkar liöfði. Engir leikstjórar
munu fá að liafa lokaorð um
frágang mynda smna. Við göng
um frá þeim. Vera má, að Paul
Newmann sé ehm af okkar
beztu leikurum, en honuni verð
ur ekki leyft að gera fleiri
„WUSA“-myndir, til að létta á
sinni frjálslyndu samvizku."
Edd Henry, varaforseti MCA:
„Gamli kvikmyndastíllhin verð
ur vinsæll aftur. I>að verða aft
ur gerðar tilfinnhigaríkar og
skemintilegar ástarsögur, ef
þeir geta fundið fólk til að
leika í þeim. Eitt af vandamál-
unum við að kvikmynda slíkar
ástarsögnr, er sú staðreynd, að
við liöfum enga leikara, seni
líkjast Tyrone Power og Ava
Gardner. I>að er mikil þörf á
að finna eittbvað af fallegra
fólki.“
Yfirlýshigar þessara tveggja
manna bera vægast sagt dáiít-
inn keim óskhyggju. Báðir eru
þeir peningaspekúlantar og
dreymir hér grehiilega um
að endurreisa draumaverk-
smiðjuna af tvíefldum krafti.
Mr. Evans er samt svívirðilega
hrokafullur. Eftir að leikstjór-
ar liafa nú loks vmnið að
miklu leyti þá baráttu, að ráða
endanlegu útliti liugverka
sinna, liljómar lihi einræðislega
yfirlýshig Evans eins og dauða
dómur yfir nýfrelsaðri list-
grein. Er vonandi, að Para-
mount fái engan hæfan leik-
stjóra til að vinna fyrir
sig undir þessum skilmálum.
Auk þess virðist Mr. Evans
hafa til að bera ótrúlegt sjálfs-
traust, að ætla sér að segja
fyrir um það, hvað muni ganga
í áhorfendur og hvernig eigi
að matreiða það, eftir að liafa
verið viðriðimv gerð aðehis
einnar myndar, senv slær í
gegn. I>að liefur engvmv tekizt
að finna út fornvúlu fyrir kassa
stykkjvun, jafnvel liominv
miklu reyndari menn liafa mis-
reiknað sig stórlega, einkum L
seinni tíð. Hvað varðar Paul
Newman, tekur Mr. Evans
þann kostinn að minnast ekki
á „Raclvel, Rachel," prýðisgóða
mynd, er var fyrsta viðfangs-
efni Newmans sem leikstjóra.
Sú liætta liefur ávallt fylgt
kvikmyndaframleiðendiun (og
fleirum), að reyna að endur-
taka hluti, senv einu sinni tak-
ast vel. Má þvi búast við tug-
11111 ástarsagna frá Hollywood
á næstvumi en jafnframt óliætt
að spá því fyrirfram, að flest-
ar muni liverfa í gegnum kvik-
myndahúsin við lítinn orðstir.
Alveg eins og eftirlíkingar
„The Graduate" og „Easy
Rider“ liafa komið og farið
sporlaust.
Einnig hefur sú tilhneiging
ákveðinna rnanna, að algilda
allt, sem þeir komast í tæri við,
ákveðnar hættvvr i fiir nveð sér.
Algildar reglur liafa aldrei ver
ið settar um list, né lieldur
neitt, senv mannlegt er. Sanvt
láta greinarliöfundar titt
nefndrar greinar sér mjög annt
urn að troða því inn í lesend-
urna, að við séunv við þessi ára
tugaskipti á góðri leið hin for-
tíðina, til lihma gullnu tima
kvikmyndanna í kringvmi 1930
—10. Taka þeir íjtít úrdrætti
úr umsögnum ýmissa nvanna og
kvenna máli sínu til stuðnings
og benda jafnframt á ýmsar
„staðreyndir", sem við nánari
athugun virðast æði vafasamar,
„Fyrir Hollywood eim reikn-
ingssldlin 1970 óhuganan-
leg; kvikmyndirnar, sem enn
græða peninga eru aðeins behia
grind af allri framleiðslvmni.“
Eru siðan teknar sem dæmi
„Masli“, Patton" og „Airport".
Sem sagt, eftir allar þessar mis
heppnuðu unglingamyndir og
gagnrýnu lijóðfélagsmyndir er
útlitið óliugnanlegt.
l>að er rétt, að unglinga-
myndirnar mistókust, enda ekki
nema von, en hitt er Iiins veg-
ar helber rangfærsla. í grein-
11111 tveggja bandarískra tima-
rita rétt fyrir jólin, áður en
Love Story kom á markaðinn,
er bent á, að áiiprfendur liafl
kunnað mjög vel að meta gagn-
rýnar þjóðfélagsmyndir, auk
þess sem tölur yfir aðsókn
sanna aukningu, svo að ekki
verður unv villzt. En greinar-
Iiöfundum er nvikið í mvm að
losna við þessar óþægiiegu
myndir og koma skaðlausri róm
antík að i staðhvn. Val þeirra á
þeinv niyndum, senv þeir telja
að séu bjargvættir bandarísks
iðnaðar, er ákaflega þröngt
(Airport-Ryan's Daugliter og
Marcus Welby, M. D.), enda
ekki 11111 auðugan garð að
gresja í rómantíkinni upp á síð
kastið. Hhvs vegar minnast þeir
eltki einu orði á nvyndir eins og
Joe — Five Easy Pieces —
Catch 22 — Z og Woodstock,
þó að allar þessar myndir tald
inn nveiri penhvga en Marcus
Welby. En það er lieldur ekkl
að furða, þvi að engin þessara
mynda fellur hin í þann franv-
tíðarramnva, senv liöfundarnir
eru að skapa.
l?að er ákaflega ehvfalt að
liagræða staðreyndum þannig
að þær þjóni einum tilgangi i
dag og öðrum á nvorgimi. En
þegar vísvitandi er gengið
framhjá ákveðnum staðreynd-
vmi, til að knýja frain eitt al-
gert sjónarmið, er 11111 ákveðna
ósannsögli að ræða.
7. febrúair 1971
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 11