Lesbók Morgunblaðsins - 20.06.1971, Blaðsíða 3

H;uin var alvarlegur og þnngbúinn í bragði. Hann gaf sig ekki
að öðrum og tók aldrei þátt í leikjum eða iþróttum. Hann iijálp-
aði altlrei sessunautum sínum eða bækkjarfélögom. ___
þessa staðhæfingu; heimildin
■vax ónafngreindur læknir í
London, er átti að hafa stund-
eð Lenin árið 1903. (Árið 1893
ihafði Lenin verið skorinn upp
í Sviss við magasjúkdómi, sem
ekkd er nánar tilgreindur og
ekki er heldur vitað um stað-
únn, þar sem aðgerð þessi íór
fram. Sjálfur kvæður hann stað
inn aðeins hafa verið i fögru
'umhverfi, fjarri borginni, mitt
'úti I náttúrunni, nálægt stóru
stöðuvatni o.s.frv.).
Aldrei haía verið færðar
neinar sönnur á staðlhæfingu
þessa og verður það tæpast
gert héðan af, nema því aðeins,
að ósviknar heimiidir skjóti
•upp kollinum erlendis. í Sovét
rikjunum sjálfum er eflaust
löngu buið að umhverfa öllu
og íjarlægja allt, sem varpað
'gæti skugga á imynd og helgi
„hins mikla leiðtoga og læri-
Æöður". Sjúkdómur sá siðast-
ur er hann fékk og dró hann
tii dauða getur hafa verið af-
leiðing af tilræði þvi, sem gert
var við harrn í ógúst 1918 —
en sjúkdómur þessi getur hka
hafa verið „paralysis general-
is," eða siðasta stig sárasóttar.
Þegar rússneska skáldið Al-
eksander Ivanovitsj Kuprin
var landflótta árið 1921, ritaði
hann niður hjá sér minningar
sinar um Lenin frá skólaárun-
um. Þeir Lenin og Kuprin voru
báðir frá Simbirsk, þar sem nú
heitir Uijanovsk og þaðan var
það, sem þeir þekktust. Sögur
hafa lengi verið á kreiki um
það, að þeir hafi verið saman
i skóla, Lenin og hinn ístöðu-
litli keppinautur hans um völd
in í byStingunni 1917, Aleks-
ander Kerenskij. Þetta er
fjarri öllu lagi: á þeim er tólf
ára aldursmunur. Kerenskij
hefur sjáifur staðfest það, að
hann hafi aldrei hitt Lenin í
Simbirsk. Hitt er annað mál, að
Kerenskij eldri gerðist fjár-
haldsmaður Uljanofffjölskyld-
unnar, er íaðir Lenins dó og
það var einnig hann, sem að-
stoðaði Lenin við lögfræðinám
og próf utan skóla við háskól
ann í Petrograd (1891), en Len-
in haíði verið rekinn frá há-
Bkólanum i Kazan (1887).
Kuprin skirskotar að
nokkru til skáldsins Korinf-
skljs, sem var bekkjarféiagi
Lenins og sem dregur upp eftir
farandi mynd af honum:
„Lenin var alvarlegur og
þungbúinn í bragði. Hann gaf
sig ekki að öðrum og tók aldrei
þátt í leikjum eða íþróttum.
Hann hjálpaði aldrei sessu-
nauti sínum og leyfði engum að
rita upp eftir sér iausnir
heimaverkefna; hjálpaði held-
ur aldrei bekkjarfélögum sín-
um að skýra torskilda staði í
verkefnum. Hann var ekki vel
séður, en enginn þorði að
leggja illt til hans. Öll hin
átta ár i menntaskólanum var
hann einn sér og saman, stirð-
busalegur piltur í hreyfingum
með úlfsglampa í augum."
„Velgengni hans eða upp-
gangur stafaði meðal annars af
því — og kom það þegar fram
á skólaárunum -— að honum
var ekkert heilagt. 1 kröppum,
köldum og skörpum heiia hans
var ekkert rúm afgangs til
handa gleðimálum æskunnar,
ekkert rúm fyrir fegurð,
draumsýnir. Það var aðeins eitt
umræðuefni, sem megnaði að
braíða utan af honum isheli-
una: hin komandi valdataka ör
eiganna."
Fegurð og list eru ekki til
fyrir Lenin, segir Kuprin.
Hann er kærulaus um einstakl-
ingsbundnar, mannlegar at-
hafnir. Ekkert er fagurt, ekk-
ert ljótt, ekkert er honum frá-
hrindandi — ekkert skiptir
hann máli, nema það, sem gagn
legt er og nauðsynlegt — fyrir
byltinguna.
Sennilega er Plekhanoff
hinn eini af samtiðarmönnum
Lenins sem hann auðsýndi
nokkum tima nokkra lotningu.
Það stóð nú að visu ekki lengi.
Plekhanoff fyrir sitt leyti mat
Lenin ákaflega mikils. Ekki
varð þó heldur langt í því.
Lokamat og álit Plekhanoffs á
Leiniin er ef til vill ekki svo
Jangt frá hiinium etndanlega
dóimi er sagiam á efttir að
kveða upp yfir Vladimir Iljitsj
Uljamoff, öðru nafmi Lemin.
Olav Kaste
Riddarinn
Á fáki svört.um
hann framhjá þeysti
á ferð um ísa
og hjarn og mó.
Hann greip mig,
nei,
hann náði mér ekki,
í nóttina hvarf hamn
á villtum jó.
Brjóst mitt skaif,
og ég beið og starði.
Þá bar hann að mér
og hönd mína snart
eitt andartak,
nei,
og aftur bar
hinn ólma fák
út í myrkrið svart.
Þá féll ég á kné
og felmtri sleginn.
Og fölur máni
í vestri hneig.
Einn og hljóður
og órafjarri
á mig starði
lauis við geig.
Stormurinn næddi
nístingskaldur.
I nótt var ég einn
og öllum fjær.
Og riddarinn bleiki
reiðina herðir,
unz reiðskjótinn hörðum
hófi mig slær.
Þýðing; Guðmundur Amfinnsson
20. júní 1971
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 3