Lesbók Morgunblaðsins - 27.06.1971, Page 13

...SIMSKIPTIVHR ORÐIÐmOReCH...
fe/INGBKR.TIDUR VHR S€NDUR UT blNGflP /IF
OG TÓK NtJÁ'LL VIÐ
TRU Off ÖLL RJU WK
OLAFI KONUNGI TRYGGVAUYNIAÐ BJÓTA TRÖ.
...TÖR ÞANGTBRANDUR TIL BíRGi
ÞOR^LVOLL^ JíffESÍilR
NJflLS
áöGU
L.'KVADDI MLL SOR
hLJ'OÐS OG KJELTI “VIL CG
Ibiðja YÐUR, að þ&r lofið
M’SR AÐ TAKfí VPP NtTT
GOÐORÐ A HVÍTANSSI TIL
TTWDA HOSKVLDK
HftNN F€KK ÞRÐ RY ÖLLVM. 5ÍDAN TÓK KANN UPP
GOÐOÐÐJÐ TIL NANDA HÖS’KVLDJ, OG VAR HHNN
SíÐRN KRLLRÐUR H'OSKULÐUR HVtTAmSSGOÐl
mLGR-RÐUR TlINN GRHI i
KÖM UT...MNN FÓR TJL
RORS’ TIL mRÐRR.som
|SÍNL OG VRR ÞAR UVL
VOTURim
pg*l
H
\

Y. 4-
« *V. a
anum dýpkuðu kynþáttavand-
ann á sinum tíma ag lögeiu Suð-
urrskjunum þan-nig til þann hðf
uðverk, sem hefur þjakað þau
æ síðan. Þeir sannfærðu þræla
sina um það, að þeir væru af
óæðri kynþætti ag hiutverk
svertingjans i heimi hér væri
að þjóna hvita manninum.
Þetta tókst þeim svo vel, að
trú þessi v-ar við Iýði meðal
svertingja kynslóðum saman
eftir, að þ-eim hafði verið gefið
„frelsi.“
Kynþáttastefnan var uppfinn
Lng plantekrueigendanna og
breytti eðli þrælaha-lds stór-
Lega. Áður fyrr höfðu menn
verið hnepptir i þrældóm án til
Utis til kiynþáttar eða litarhátt-
ar þeirra. Bandarís-kir negrar
voru með öllu vonlausir um
JfreLsi, eftir a-ð þeirri lævfelegu
trú hafði verið leett i-nn hjá
þeim, að litarraft þeirra kæmi
sjálfkrafa i veg fyrir jafnrétti
þeirra við hvita menn. Áður
fyrr hö-fðu menn einuntgis lent
i þrældómi vegna óstgurs í
stríði ellegar álíka ófara, en
aldrei vegna þess, að þeir væru
öðruvisi litir en andstæðingur
þeirm. Hlutur blakkra þræla i
myrkviðum Afriku var stórum
betri, en hiiuitskipti kynbræðra
þeirra á ekrum nýja hieimsins,
þa r sem hæst gliumdu slaigorðin
um frelsi, jafnrétti og bræðra-
lagr-
Hér hefst myndasaga, sem
byggð er á hluta Njálssögu,
þ. e. Njálsbrennu og aðdrag-
anda hcnnar. Teiknað hefur
Rene Tierney fyrir Kriste-
ligt Dagblad í Danmörku.
Þar birtist lausleg endur-
sögn um atburðina, en hér
verður tekið orðrétt upp úr
Njálssögu og birt með nú-
tíma stafsetningu.
Hemingway
Framh. af bls. 9
pöntunina sína á bak honu-m,
fer maður að virða fyrir sér
einstakt fólik.
Maður getjur ekki virt fyrir
sér nema átcveðinn fjölda ein-
staks fólks á Rotonde. Þegar
maður hefur fyMt kvótann sinn
finnur maður glöggt til þess, að
nú sé bezt að fara að koma sér.
Það kemur sú augljós og ákveð
in s-t-und, þegar maður veiit, að
maður er búinn a-ð sjá nóg af
innbyggj urum Rotonde og verð
ur að fara. Ef þig langar að
vita hversu ákveðún hún er, þá
prófaðu að óta þig niðrúr
krukku af sýi'ðu sýrópi. Sú til-
finning, að len-gra verði ekki
komizt, kemur yíir smrnt fólk
eftir fyrs-tu skeiðina. Aðrdr eru
harðari af sér. En öllu eðltlegu
föiki eru takmörk sett. Þvi það
fólk, sem þyrpist um borðin á
kaffi Rotonde fer eitthvað mjög
ákveðið í magann á manni,
þetta höfuðsetur tiilfinning-
anna.
Sem fyrsta skamimtirm af ein-
staklingum Rotonde gaetirðu at-
hugað stuttai, riðvaxna feonu
með nýl-ýst hár skorið í gamal-
niðurlenzku-m stil, andiit eirtsog
bteiksmeHt svinsJeeri og digra
fingur, sem standa útúr löngum
biáum silkiermunu-m á kinversk
legum kufli. Hún situr áiút
frammyfir borð'ið og reykir
sígarettu í tveggja feta murrn-
stykki og flatt andlitið er ger-
samlega svipbrigðalaust.
Hún horfir ffijtum au gum á
meistaæaverkið sitt, sem er
hen-gt uppá hvítan gifsvegginn
í kaffinu ásamt m-eð einum þrjú
þúsund öðrum; hluti af þeim sal
Rotonde, sem setlaður er fasta-
gestum eingöngu. Meistaraverk
ið hennar er einsog rauð post-
eik að fara niður stiga, og hinn
dýrkandi en svipbrigðalausi
málari eyðir hverjum eftirmat
og kvöldi sitjandá við borðið
frammi fyrir þvi í einlægri að-
dáun.
Þegar þú ert búinn að virða
fyrir þér málarann og verk
hennar geturðu viikið aðeins til
liöfðinu og séð þá stóra, Ijós-
hærða konu sitja við borð með
þremur ung-um mönnum. Stóra
konan er með hatt frá tíma
kátu ekkjunnar og segir brand
ara og hlœr tryUingsIega. Ungu
mennirnir þrír hlæja hvert
sinn, sem hún hliær. Þjónninn
kemur með reikninginn, stóra
konan borgar hann, lagar til
hattinn á höfðinu, ofuriitið ó-
styrkum höndum og hún og
ungu mennirnir þrir fara út
saiman. Hún fer aftur aið hiæja
í þvf hún fer útúr dyrunum.
Fjæir þremur árum kom hún til
ParLsar með eiginmanni sínum
frá smáborg uppí Connectóeut,
þarsem þau höfðu búið og hann
málað við sívaxandi veg í tiu
ár. 1 fyrra sneri hann einn
aftur til Amríku.
Þetta eru tveir af þeim tólf-
hundruð manns, sem troða út
Rotonde. Á Rotonde verður ailt
fundið, sem hugurinn gimist
— nema listcimenn, sem er al-
alvara. Meinið er, að fólk sem
fer að skoða Latínuhverfið Et-
ur inn á Rotonde og heldur
sig sjá þar samankomna hina
raunverulegu lisitamenn Paris-
arborgar. Ég vildi mega leið-
rótta þetta m jög eindregið. Þvi
þeir listamenn í Paris, sem eru
að vinna sómaverð verk eru
Mlir útí Rotondelýðinn o-g hafa
öbéit áhoiHnm.
Það ixgigja tölf frankar í
hverjum doliara, sem hingað er
kominn með Rotondebúum og
mörgu fieiru fðlki. Og ef gjald-
eyrisstaðan kemst nokkurntíma
afltur í eðlilegt horf þá verða
þeir að hverfa aftur til
Amríku. Þetta eru næstum allt
saman slæpingjar, sem sóa þeim
krafti er listamaður setur I
sköpun sína, i snakk u-m það,
sem þeir ætla að fara að gera
og i það að fordæma verk alira
þeirra listamanna, sem nokkra
viðurkenningu hafa hlotið. Með
því að taia um Iist uppná þeir
sömu fuitnægjunnL, sem sann-
ur listamaður fær við verk sitt-
Þefcta er að sjálfsögðu aMtsam-
an mjög ánægjulegt, meinið er
að þeir halda faist við að þykj-
ast Mstamenn.
Fátt gott Ijóða hefur verið
samið á kaffihúsum ailt frá
þeim gömlu góðu dögum, þegar
Charles Baudelaire teymdi pur-
puralitan humar i bandi gegn-
um þetta sa-ma gamla Latínu-
hverfi. Annare stórgrunar mig.
að Baudelaire hafi parkerað
humarnum hjá húsvörzlunni á
fyrstu hæð, rekið tappann í
’klóróformflöskuna og sett hana
yfir hjá þvottaskáiinni og
sveitzt við útskurðinn á Ffeura
de Mal einn með hugmyndum
sinum og pappir einsog alffir
Mstamenn hafa unnið fyrr og
siðar. En liðið, sem kemur sam-
an á horninu á breiðstraetunum.
Montparnasse og Raspail hefur
engan tíma aflögu að vinna að
neinu öðru: Rotonde tekur att-
an da-grnn.
27. júni 1971 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 13