Lesbók Morgunblaðsins - 03.09.1972, Blaðsíða 1
lHilll
■■
Misliimii og mótorhjóliö, ein af mörgum myndum, sem hann lét tnka af sér.
tUl. 3. september 1972. 47. á.rg.
1 ’HðHsk. Æ* );■ itP , Jj
Oliver Evans
Ógleymanleg
kvöldstund með
Yukio Mishima
Þegar ég var að íletta ein-
taki mínu af Lífið í Bangkok
núna seint í nóvember, fór um
mig hrollur við fréttina urn hið
hræðilega s,iálfsmorð Yukio
Mishima. Framan á ritinu var
mynd af manninum, tekin fá-
um mínútum fyrir dauða hans,
sem Tennessee Williams og ég
höfðum sótt heim fyrir tæpum
þrem mánuðum, og var ef til
vill gáfaðastur allra japanskra
nútíma rithöfunda. Hann stóð
á svölunum. Með áköfu lát-
bragði var hann að brýna her-
mennina, sem safnazt höfðu
saman fyrir neðan, til þess að
fylgja sér og einkaher sínum í
örþrifatilraun sinni til að
ná völdum. Þegar hann gerði
sér grein fyrir því, af spotti
þeirra, að hermennirnir tóku
eikki of mikið mark á honum,
hvarf hann inn fyrir. og
framdi harakiri, gerði á sér
kviðristu, að gömlum japönsk-
um hermannasið. Þessa blóð
ugu athöfn, með fyrirfram sam
komulagi, ef honum skyldi mis-
takast, framdi og einn af of-
stækisfyllstu félögum hans þá
þegar. Hinir höfðu látið hand-
taka sig sem einnig hafði ver-
ið ráð fyrir gert.
Fundurinn með Mishima var
einn af þeim atburðum sem
Tennessee og ég höfðum horft
fram til af mikilli eftirvænt-
ingu, þegar við sigldum frá
Los. Angeles i sept. s.l. með
Cleveiand forseta, með Bang-
kok sem síðasta áfangastað.
Tennessee og Mishima voru
gamlir vinir. Þeir höfðu hitzt
í New York á þeim tíma, þeg-
ar hvorugur vissi neitt til hins.
Upp frá því höfðu þeir oft sézt
og komu einnig fram saman í
alþjóðlegri sjónvarpsdagskrá.
Tennessee rifjaði oft upp
fyrsta fundinn með Mishima,
sem hann tíndi upp af götu í
New York. Það var 1956 eða
1957, þegar leikritaskáldið var
að vinna að „West Side pad“
— í loftíbúð í 84. stræti, rétt
við Hudson. Hún var prýdd,
minnir hann, með perluofnum
gluggatjöldum, pappírsluktum,
glerskreytingum og öllu mögu-
legu. Á laugardagsmorgnum
var það vani hans að ganga að
símanum og hringja upp ýmsa
slæpingja og bjóða þeim í
hnefaleik. Stundum, það fór eft
ir duttlungum húsbóndans, var
boðslistinn lengdur með nýlið-
um úr næstu götum. Dag nokk-
urn var hann og vinur hans
að safna nýliðum á Broadway.
Tóku þeir þá eftir tveim svip-
fallegum, ungum Austurlanda-
búum hinum megin á götunni.
Þeir voru Japanir, og það kom
í ljós, að sá eldri var Mishima.
Sá yngri var, eins og
Tennessee komst að orði, „fag-
ur eins og geisha“. Báðir þágu
boðið. Eða eins og Tennessee
sagði frá:
,,Að því er mig minnir, var
Mishima mjög ánægður og
skemmti sér vel um kvöldið,
en tók ekki þátt í neinu, horfði
aðeins á. Ég hafði þá enga hug-
mynd um, að hann væri rit’höf-
undur og ailra sízt að við hefð-
um einn og sama útgefandann.
Ég vissi aðeins eitt, að hann
var indæll maður."
Á þessu ári hittumst við einu
sinni ef'tir þetta í New York í