Lesbók Morgunblaðsins - 24.02.1974, Blaðsíða 16

OFJARL ÞEIRRA
SEM ÓFRELSINU
STÝRA
Uppá sfðkaslið hefur enKÍnn maður verið svo mjÖK I heimsfréflum
sem rússneska Nóhelsskáldið Alexander Solzhenilsyn. Verður það að
teljast þó nokkur nýlunda; skáld vekja að jafnaði ekki slfka athygli.
Knnþá erekki hægt aðsegja. að við þ(‘kkjuin Solzhenitsyn vel af verkum
hans, flest þeirra eru enn óþýdd á fslenzku. Saml er það svo, að þessi
maður slendur öllum nærri, sem einhvers mela andlegt frelsi. Hann
hefur haft skapstyrk og hugrekki til að fara sfnu frain og ögra þvf
geriæðisvaldi, sem þarf állhagafjölra, tjáningarhönn, skoðanakúgun og
fangahúðir til að bæla andstöðu og viðhalda sjálfu sér f valdaslólunum.
Sá maður er varla einhamur, s»*m rís gegn slfkri ófreskju. En í stað
þess að deyfa rödd Solzhenils\ns enn einu sinni bak við gaddavírsgirð-
ingamar í Gulag, var nú talð heppilegra að varpa honum á dyr:
Fangahúðaveldið þoli r ekki þá ógn, sem stendur af þessum manni.
Ekki mun Solzhenitsyn skorta fé f útlegðinni, hvort sem hann velur
Sviss, Noreg eða önnur lönd (il búsetu. En hann er einlægur föður-
landsvinur og mundi kjósa að lifa og starfa í Rússlandi framar öðrum
löndum, ef þar væri stjórnmálaástand, sem þyldi mál- og ritfrelsi.
Heimþráin verður án efa hlutskipti hans; uin leið veitist honum það,
sem margir telja dýrmætast: Að fá að ráða ferðum sfnum og búsetu og
segja það sem i brjóstinu hýr.
Þegar þetta er skrifað, er fjölsk.vlda skáldsins ennþá f Moskvu, kona
hans og svnimir tveir, sem hér eru með honum á myndinni: Ignat, 16
mánaða.og Yermolai, st*m er þriggja ára. (í.
Ljósmynd:
TIME MAGASINE