Lesbók Morgunblaðsins - 15.06.1975, Blaðsíða 2

Lesbók Morgunblaðsins - 15.06.1975, Blaðsíða 2
ÍSLENZKAR KONUR í STARFI OGSTJÖRN Eftir Þunöi J. Árnadóttur NÚER ALGENGT il tm FEÐURNA KLÆÐA BÖRNIN Rœtt viö ÁSLAUGU SIGURÐARDÓTTUR forstööukonu Barnaheimilis stúdenta Að ofan: Áslaug Sigurðardóttir. Á myndinni til hægri: nokkur barnanna á barnaheimili stúdenta. I ÞESSUM þætti og þeim er á eftir kunna að fara, munum við hitta að máli konur, sem gegna störfum utan heimilis. Verður hér meðal annars ieitast við að vekja athygli á þeim störfum, sem konur hafa á hendi og talist geta ábyrgðar- og stjórnunarstörf. Ástæða er tii að hyggja nánar að þvi, sem i framansögðu gæti orkað tvímælis. I fyrsta lagi mun mörgum koma til hugar, að vart verði fundið ábyrgðarmeira starf, er konur inna af hendi, en ein- mitt húsmóðurstarfið. Þvi verður ekki mótmælt. En eins og fram er tekið er hér einkum miðað við störf kvenna utan heimiiis. 1 því sambandi er ekki úr vegi að benda á þá hliðstæðu ábyrgð, sem hvílir á húsmóður og heimilisföð- ur. Venjan er hins vegar sú, að sjaidan er vikið að þvf hlutverki karimannsins, þegar rætt er um starf hans. í öðru lagi er sú spurning, hvernig skiigreina beri ábyrgðar- störf. Víst má telja, að viss ábyrgð fylgi hverju starfi. Framyfir það, felastjórnunarstörf f sér ábyrgð á rekstri viðkomandi stofnunar, verks eða farartækis, ásamt vel- ferð þeirra einstaklinga, er starf- inu tilheyra. Um ýmis þeirra starfa, er kveðið svo á, að sækja megi til saka þann, sem sýnir vanþekkingu eða vanrækslu f starfi, svo sem er um skipstjórn- armenn og flugstjóra, svo eitt- hvað sé nefnt. Um önnur störf gegnir nokkuð öðru máli, þar sem um slfk ákvæði er varla að ræða, en þó eru engu sfður mikil ábyrgðarstörf. Má þar m.a. nefna rekstur og umsjón þeirra stofn- ana sem falið er það mikilvæga hlutverk að ganga hinni yngstu kynslóð hvers tfma f móður- og föðurstað að meira cða minna leyti. A þeim störfum byggist einnig möguleiki til þess, að karl- ar og konur fylgist að í hinum mismunandi störfum atvinnulffs- ins. 1 þeim tilgangi að skyggnast um innan veggja einnar slfkrar stofnunar, liggur leiðin að gömlu ValhöII við Suðurgötu. Þar er til húsa eitt af yngstu dagheimiium í borginni, Barnaheimili stúdenta. Forstöðukona þar er Áslaug Sigurðardóttir. Eftirfarandi samtal, sem fram fór á skrifstofu hennar fyrir skömmu, leiðir f ljós nokkurn fróðleik um starfsvið hennar. 1 þvf kemur einnig fram að fjöl- þætta Iffs- og starfsreynslu hefur henni tekist að samræma, að þvf er virðist á sjálfsagðan og eðlileg- an hátt. Vert er að hafa f huga, að starf- skeið hennar hefst á tfmamótum f uppeldismálum barna og þá um Ieið í atvinnuháttum kvenna hér á landi. Menntun til undirbúnings starfi sfnu varð hún að sækja til annarra landa. Engin skilyrði voru þá til slfkrar menntunar heimafyrir. Nám sitt stundaði Áslaug við Columbia háskólann f New York, þar sem hún lagði stund á barna- uppeldi við The Teachers College, sem er ein deild við háskólann. Hún var þar f tvö ár, við bóknám á vetrum og vann á sumrin á sumardvalarheimili. Þegar hún kom heim að loknu námi tók hún við starfi forstöðu- konu við Barnaheimilið Suður- borg, sem þá var fyrir skömmu tekið til starfa. — Hvernig var umhorfs í vist- málum barna á barnaheimilum á þessum órum? Um það segir Aslaug: — Þrátt fyrir mikið og erfitt brautryðjendastarf í þeim efnum, var vistkostur barna á dag- og dvalarheimilum mjög takmarkað- ur, en þörfin brýn og fór sívax- andi. Fróðlegt er að líta yfir starfsskýrslur Barnavinafélags- ins Sumargjafar frá stofnun þess 'árið 1924 og fram að þessum tíma í byrjun fimmta áratugarins. Með því að stikla á þvi stærsta i framkvæmdum félagsins á þessu tímabili, má geta þess, að árið 1930 reisir félagið sitt fyrsta hús, Grænuborg, þar sem samfelldur rekstur dagheimilis fyrir börn hefst. Þó var aðeins um sumar- starf að ræða fyrstu árin. Það verður að telja mikinn stórhug þeirra sem að því stóðu, ef tekið er tillit til efnahagsástands Reyk- víkinga á þeim árum, kreppuár- unum. I rauninni var þarna fyrst og fremst verið að koma til liðs við fátækt fólk, með því m.a. að gera konum kleift að komast frá heimilum sínum og stunda fisk- vinnu á sumrin. En langt var frá því að eftir- spurn væri fullnægt. Arið 1937 sést að þá hefur orðið að visa 80 börnum frá vist i Grænuborg. Um svipað leyti tekur Vesturborg til starfa og síðan dagheimili i Tjarn- arborg á árinu 1941. Strax á fyrsta ári þar varð að vísa jafn- mörgum börnum frá og mögulegt var að taka inn á heimilið. Næsta og stærsta skrefið var svo tekið með stofnun Suðurborg- ar, i húsnæði, sem rúmaði allt i senn: Leikskóla, dagheimili, vist- heimili og vöggustofu. — Þar hófst þú störf að loknu námi. Var þér ekki nokkur vandi á höndum að taka við stjórn svo umfangsmikils barnaheimilis strax að afloknu námi? — Ég hafði lítinn tíma til um- hugsunar, því segja má að starfið biði eftir mér. Að visu hafði heim- ilið starfað um nokkurn tíma en það vantaði nú forstöðukonu og mér var boðið starfið um leið og ég kom heim. Mjög fátt var um sérmenntað fólk á þessu sviði á þeim tíma. En þptta varð til þess að ég fékk engan tíma til þess að venjast og þjálfast frekar en orðið var í störfum á barnaheimilum, með því að starfa fyrst sem fóstra eins og venjulega gerist í þessu starfi. Og þessa hef ég stundum saknað. — Hvað var margt manna á þessu heimili? — Börnin voru um eitt hundraó og starfsfólkið tuttugu og fimm manns. Nokkur barnanna voru þar hálfan dag, önnur allan dag- inn og um þrjátiu börn voru til vistar allan sólarhringinn. Hjúkr- unarkona hafði umsjón með börn- unum á vistarheimilinu en í minn hlut kom daglegur rekstur og yf- irumsjón stofnunarinnar. Ýmsir annmarkar voru á því að reka svo stórt og fjölmennt barna- heimili í því húsnæði, sem heimil- ið hafði til umráða. Þetta voru tvö samliggjandi hús, Eiríksgata 37 og Hringbraut 78. Þótt húsrými væri nægilegt var það ekki hent- ugt til starfsemi af þessu tagi enda upphaflega byggt í öðrum tilgangi. Það gerði allar aðstæður við starfið erfiðari. En áhuginn var fyrir hendi og þörfin fyrir starfsemina mikil. — Er þér eitthvað öðru fremur minnisstætt frá þessu starfi? — Mér er ef til vill hugstæðust sú reynsla sem kom i Ijós við rekstur vöggustofunnar. Á þess- um árum og árunum eftir seinni heimsstyrjöldina, var þörfin fyrir vöggustofu hér mjög brýn. Marg- ar mæður höfðu engin önnur úr- ræði með börn sin en að koma þeim fyrir á vöggustofu. — Það er mikil tilfinningarösk- un fyrir móður að þurfa að skilj- ast við barn sitt, ekki sist á fyrstu dögum og vikum í lífi þess. Sú

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.