Lesbók Morgunblaðsins - 08.08.1976, Síða 9

Oddur Guðmundsson
Portret eftir Barböru Árnason
böru, hún tekur þá að metta
myndflötinn skreytikenndum rík-
dómi smáforma en án þess að uin
ofhlæði sé að ræða, þetta kemur
vel fram í gouache- eða vatnslita-
myndum af Valgerði Þorsteins-
dóttur Briem og einnig Rann-
veigu Tómasdóttur, en mér varð á
að tfmasetja þær ranglega f list-
dómi um hina nýafstöðnu minn-
ingarsýningu á list Barböru, en
þær myndir munu báðar málaðar
á árunum 1950—‘52.
Þessar myndir eru ekki jafn vel
þekktar og margar aðrar útgáfur
á hinum skreytikennda stfl, en
her koma þó fram bestu kostir
listakonunnar, — næm tilfinning
fyrir litablæbrigðum og uppbygg-
ingu smáforma þar sem ótal smá-
einingar mynda trausta og áhrifa-
rfka myndheild. Það þarf allt f
senn næmleika, kunnáttu fyrir
handverkinu ásamt tilfinningu
fyrir fyrirmyndinni til að ná
fram árangri f slfkum vinnu-
brögðum. Myndin af Valgerði
Briem hér á sfðunni er gott dæmi
um alla þessa eðliskosti, — við
þekkjum þessa konu aftur, ffn-
leiki hennar og dekoratfv skap-
gerð í gegnum myndheildina alla.
Ekki aðeins útlitið er sannverð-
ugt, heldur og einnig er hin
fágæta persóna lifandi komin og
hennar margbrotna taugakerfi og
óvenjulega persóna. Allt þetta er
undirstrikað með dökkleitri
slikju myndheildarinnar þar sem
dökkblátt, svart og rfkdómur
jarðlita ræður ríkjum, menn taki
hér eftir hinni samræmdu mynd-
hcild, sem svo mikið hefur verið
borið f. Hér er um óvenjulega
sálgreiningu að ræða f fslenzkri
portrettmyndagerð, allt samein-
ast til að lýsa persónunni, lftir,
form, yfirbragð persónunnar,
klæðaburður, bakgrunnur og ffn-
legar hcndur. Hér er sannarlega
ekki um neinn uppdrátt á útliti
fyrirmyndarinnar að ræða, held-
ur dýpri skilning á eðli og til-
gangi mannamyndagerðar. Vel
hefði verið ef Barbara hefði feng-
ið að þróa þcnnan stíl með næg-
um verkefnum.
Þriðja myndin er graffkmynd
af sofandi telpu og hún er að
mfnu mati ein af beztu myndum
Barböru f þessum nýstfi er mark-
aði merkilegt landnám hin
sfðustu f jögur ár Iffs hennar. Hér
hefur hún hreinsað flötinn af öll-
um smáformum og hér hefur hún
náð markverðum árangri f þeirri
viðleitni að taka hið einfalda f
þjónustu sfna og vinna f stórum
afmörkuðum myndformum er
spanna allan myndflötinn.
Barbara er ekki upphafsmaður
þess að mála á krossviðarplötur
og þrykkja sfðan, en menn hafa
yfirleitt notað aðrar litategundir
en vatnsliti f þessu sambandi og
tækni hennar virkar mjög per-
sónulega. Að sumu leyti minnir
þetta á einþrykk eða „mónotyp-
ur“, en er öllu markvissara f út-
færslu og býður upp á færri til-
viljanir. Þá notar listakonan mis-
munandi tegundir grófkornaðs
hrfspappfrs til að ná fram vissri
áferð er prýða megi myndheild-
ina.
Hér virkjar hún á skemmti-
legan hátt reynslu sfna f gerð
veggteppa á nýju tæknisviði og
ferst það aðdáanlega vel úr hendi,
og henni virðist vaxa ásmegin
með hverju ári unz þau voru öll.
Bestu eðliskostir listakonunnar
koma ijóslega fram f myndinni af
hinu sofandi stúlkubarni, yfir
þeirri mynd hvílir djúp værð,
einfaldleiki og sálræn samsemd
með viðfangsefninu. Það liggur
við að þessi mynd verði holdi
klædd þvf að verund hennar
nálgast skoðandann og grfpur til-
finningar hans sterkum tökum.
Hér rfkir allt hið einfalda, —
litur, lfna og form — og um leið f
háu veldi iistrænnar fegurðar.
É6 0G ÞÚ
ég sem veit ekkert
þú sem veizt allt
við sátum tveir
í lautinni
sem við höfðum fundið
fyrir leyndarmál okkar
og ræddum
hvernig við ætluðum
að ryðja braut fyrir fólkið
þegar enginn myndi svelta
—hve allt yrði fagurt
við eldumst
nú ferð þú
varfærnum höndum
um glös þfn
granninn tekur hatt sinn
ofan
og hvíslar að konu sinni
þarna fer hann
fyrirmynd þjóðarinnar
og stolt föðurlandsins
en ég
ég leitaði guðs
leitaði guðs I þögninni
þú talaðir fagurlega
um velgengni þjóðarinnar
og sagðir okkur
—í trúnaði—
frá peningunum
afli þess sem gera skal
hvernig viðflyttum þá
í formi hráefnis
frá villimönnunum
og sköpuðum
með tækninni
margfeldi auðsins
meiri þægindi
til handa sonum okkar
dætrum okkar
og að ógleymdu
öllu gamla fólkinu
ég þagði en hugsaði
getur það verið
að ég
sem veit ekkert
viti meira
en þú
sem veizt allt.
Marius Ölafsson
LJÓÐ
Ljóðræna lindin streymir
létt fram af heiðarbrún,
fellur í litla lækinn,
liðast þar kringum tún.
Börn sér á bökkum una,
búa til menn og skip.
Allt ber i geislagliti
gleðinnar bjarta svip.
Mínum í heitum huga
hátt ber þig söngsins mál,
einlægt sem æskugleði
ólgandi i mannsins sál.
Vertu á vegferð þjóðar
vegmóðum lindin skær,
heilnæm og öllum opin
uppspretta hrein og tær.