Lesbók Morgunblaðsins - 24.10.1976, Blaðsíða 16

Hrímkaldir
haustþankar
Jæja,
Þá er komiS hrimkalt haust og skammdegis-
myrkriS framundan meS venjulegum fylgikvill-
um: kvefpestum, umferSarslysum og árvissu
þrasi, sem birtist I blöSunum og gegnir þvi
hlutverki aS halda mönnum dálítiS á lofti á
hinni dimmu árstiS. Annars er búiS aS jagast
svo á hvurskyns hneykslum, skattsvikum,
smygli, valdniSslu og öSru ámóta, aS vandséS
er hvernig blöðin eiga aS fara að þvi að láta
skammarkúrfuna risa með lækkandi sól.
Eins og flestum ætti að vera i fersku minni,
var fyrra ár helgað kvenfólkinu og þótti mörg-
um timi til kominn að minnast þess að konur
eru líka menn. í ár hefur mér skilizt að sé
alþjóðlegt votlendisár og næst eigum við f
vændum ár giktarinnar eftir þvl sem fregnir
herma. Það hefur sumsé komið I Ijós, að það
sem helzt þarf að hressa uppá með
samnorrænu og fjölþjóðlegu átaki, eru kven-
fólk, mýrlendi og gikt. Borið saman við kven-
þjóðina á fyrra ári hefur mýrlendi ekki verið
lofsungið að ráði og mýrar virðast eiga sér
formælendur fáa, nema einstaka fuglafræðing
og Nóbelsskáldið okkar, sem gekk framfyrir
skjöldu að dásama mýrar hér um árið. Sjálfur er
ég uppalinn með annan fótinn I mýri og fæ
aldrei nógsamlega borið lof á þesskonar lands-
lag. Einkum eru fúakeldur hugstæðar svo og
brokflóar, þar sem einatt lá á kviði. Á ári
votlendisins ættu góðir menn að taka sig til og
moka ofan i eitthvað af þessum óhræsis skurð-
um með eigin hendi, svo ábyrgðarlausir bænd-
ur komist ekki upp með að splundra lífrikinu.
Hvar eiga keldusvín og spóar og fuglafræðingar
að vera, þegar búið er að breyta mýrunum i
töðuvelli?
Um giktina er víst of snemmt að tjá sig núna;
það býður ársins 1977. Aftur á móti fer nú
verða hvur síðastur að sækja um árið 1978 og
sýnist mér ekki úr vegi að karlpeningurinn fái
það ár til að rétta dálitið úr kútnum og endur-
vinna ýmis glötuð hlunnindi. Annars var ekki
ætlunin að fjölyrða um jafnræði kynjanna hér;
á hrímköldu hausti er mér ofar í huga hlutverk
blaðanna iframvindunni.
Ekki alls fyrir löngu var þvi spáð að sjónvarp-
ið mundi ganga af blöðunum dauðum. Á ára-
tugs afmæli sjónvarpsins er þó einu dagblaðinu
fleira en áður og öll munu blöðin hafa aukið
upplag sitt. Stundum er talað um hina nýju
blaðamennsku, rétt eins og þjóðfélagsgagnrýni
i blöðum og umfjöllun um hneykslismál eða
ávirðingar framámanna séu gersamlega ný af
nálinni.
Ungum og röskum mönnum yfirsést gjarnan
um það, sem áður hefur verið gert. Þeir vildu
vera eins og Tarzan, þegar þeir voru tíu ára og
núna ætla þeir að vera eins og hinir frægu
garpar á Washington Post og kála einhverjum
Nixon og upplýsa þjóðina um óhugnanleg
watergatehneyksli.
Stundum reynist „Ijóti kallinn" ekki hafa
gert neitt af sér annað en það sem hver og einn
mundi gera og telst innan ramma laganna. Og
sum hneykslin reynast ekki bitastæð, þegar
betur er að gáð. En hvað um það; þótt menn
berjist dálítið við vindmillur annað slagið, er
guðsþakkarvert ef eitthvað örlar á heiðarlegri
rannsóknarblaðamennsku, þar sem spilin eru
lögð á borðið og ekki talað I dylgjum og
hálfkveðnum visum. Óskandi væri að blöðin
væru yfirleitt óháðari stjórnmálaflokkunum en
raun ber vitni um. Það er hreinlega hægt að fá
gæsahúð og grænar bólur af þvi að lesa sum
flokksmálgögn; til dæmis má ekki minnast á
yfirsjónir og ávirðingar einstakra famsóknar-
manna, — þá er það í Timanum túlkað sem
árás á Framsóknarflokkinn. Og lifandis ósköp
er sú blaðamennska Þjóðviljans rislág að meta
bækur og jafnvel myndlistarsýningar i Ijósi
trúarskoðana þeirra, sem þar ráða húsum. Póli-
tískir andstæðingar hafa að minnsta kosti litla
von um að njóta sammælis þar.
Eitt og eitt klaufaspark í nafni frjálshyggj-
unnar til tilvinnandi ef það gæti með tímanum
orðið til þess að blöðin ástunduðu heiðar-
lega rannsóknarblaðamennsku. Eins og sakir
standa virðist nokkuð langt í land að því
takmarki verði náð; meðal annars sökum
manneklu. Með upplýsingaskyldu opinberra
aðila og frjálsri blaðamennsku á siðrænum
grundvelli er fyrst einhver von um eðlilegt
aðhald gegn spillingu.
Gfsli Sigurðsson.
Krossgáta
Lesbókar
Morgunblaðsins
Lausn
á síðustu krossgátu
Ki-íf •> i v''vV ‘ ‘.. .. 1MM - SH|B| < • ■
- m b S K A \ÍA F s i L i N
iJL iC * 0 R ffls 'A R 1 M A w A A
{It xJ s u L r A A R t* U tA VJAWN' llti- R
\ '■fl'IUC, •1v |C N A R R A ' % n A 5 T
!!* ‘ K A R A K ú L P ísr Kí v h A K K A
':'í o f\ A K l S T i R R A U S
n A <K A R N l T Á s X; R & T
A £> A N V!flr F U N 1 A ú M s Æ
m S U R S N £ R f> A A £>
•i S 5 p?TkV r A <x N l A N & R A
[;■! rrf K T 6 T V ft 2 L U N e U"' N
5 J 'e> L £ i •l R £ R N
T 'o L K K • h A F R A ’S s
't? L A T T fí K £ * S A PL T l
4/mi- iTíMH IX HLUT- DEILD . . .;r i |auk! 1 SÝR- /N ítl AP SN- Bari
Fl" pva HF Srs
Ik t—J 1 /1 iK~ p? uff. \loVDR
/ 7^
jLfíU- MfiL- \ UM ro r 5K-IP- /f> f/íwfl- • S IL
WTT fTRENCc (RNIR FTfíLL DUFr \/
- irpim- ,V ÝF- LflND Bfrk- Ai> 1
'm'x- /ví>' LTB IR fc/i 'l \ / UP.P- HRorUN KÁMfí V
c P-X L- oX 'A l'. r fffrri - H lT* O? L'iK- fíjni - HLUTR
' fá HftHáfí 5f/Aai ffífíLR Lf.'ATT SkLli
'\LQT FliKft P NICUR
\CLfíK\ f’jTuR EtJDlNC, t-T- ÚKfc?
t full - AÍAJ
1 TQPfi cór 1 VFíiUR 5WD-
lCRÓKr- {í& HlT. ti/aí- ■TÚMLl
feWfí
H£ e.- eeREi MATHÁK * ■> k rV’Í HIUT\
%‘oM- H>
VATH5- FLflUM' nu N \leezL- uH