Lesbók Morgunblaðsins - 06.02.1977, Blaðsíða 8

„Hér slitu merki-
legir menn upp
rófur og stungu
upp kartöfiugarða
í æsku sinni. Menn
sem síðar slitu upp
þorsk í þúsundatali
á gufuknúnum
trollurum”
Ingimundur Jónsson verkstjóri
byggði á sinum tíma húsið Holts-
gata 5, sem myndin er af.
Ingimundur byggði þetta hús á
lóð æskuheimilis síns líklega kring-
um 1 895, en Ingimundur var fædd-
ur i litlum bæ að Holtsgötu 3. Sá
bær hefur nú verið rifinn fyrir
löngu.
Ingimundur byggði siðan stór-
hýsið Holtsgata 1 og þar býrekkja
hans Helga Jónsdóttir.
Ingimundur seldi Holtsgötu 5
þegar hann byggði Holtsgötu 1 og
hafa margir Reykvikingar búið i
húsinu siðan.
sargaði í vegginn með naglanum sæj-
ust vel. Fór maðurinn á brott, en kom
von bráðar með blýant og blað og
rétti mér. Þetta var Thor Jensen, sá
merki maður. Það var nú ekki
æsingurinn þar.
Einsog áður er sagt, vorum við
mjög fatæk. Það var kannski ekkert
einsdæmi í þá daga, að fólk væri
fátækt. Ekki minnist ég þó þess, að
við værum oft svöng, eða hefðum
ekki að borða, en það var vissulega
algengt í þá daga, þegar um var að
ræða fátæk heimili. Matarforðinn var
jú, sem allt snerist um, og þegar illa
áraði í garðrækt og til sjávar, þá var
ekkert til að grípa. Þó vissi ég til þess,
að mamma svelti sig til þess að
börnin hennar hefðu nóg. Þetta er
átakanlegt og maður hugsar til þess
með beiskju og sársauka, en svona
var þetta. Hún var kjarkmikil kona og
þetta blessaðist hjá okkur með góðra
manna hjálp.
Það er ekki verri tilgáta en hver
önnur að halda þvi fram að Vestur-
bærinn hafi byggst vestur Vestur-
götu, sem talin var „gata út úr bæn-
um"
Ef til vill nær maður hóflegu sýni
með því að skoða Vesturgötuna dálít-
ið nánar, athuga hverjir bjuggu þar
og hvað þeir höfðu fyrir stafni.
Þórbergur Þórðarson, rithöfundur
bjó lengi á Vesturgötu 35. Hann segir
einhvers staðar að svo sannir aðal-
menn hafi leigt honum út, að húsa-
leigan varaldrei hækkuð, þótt verð-
lag stigi risa skrefum. Kannske var
hann fyrstur manna til þess að nefna
Vesturbæinga aðal.
En svo aftur sé vikið að Vesturgöt-
unni, þá ritaði ég einu sinni langt mál
um Vesturgötuna eftir gömlum
sjómanni og þar segir m.a. á þessa
leið:
Sjá bls. 10.
VESTURBÆRINN
þar bjö vammláust fölk, tormenn sem drukknuðu
í Faxabugt skilvíslega liggur manni við að segja og
Oddgeirsbær, öðru nafni Fram-
nesvegur 6 var eitt elsta húsið I
vesturbænum og Hklega eini heil-
legi bærinn sem telja má frá viss-
um tlma í atvinnusögu Reykjavik-
ur.
Hér bjuggu útvegsmenn, sem
réru á opnum skipum, höfðu
dálitla grasnyt og kindur og ef til
vitl hesta, en fyrst og siðast skip i
nausti, sem þeir réru á til fiskjar.
Smábátaútvegurinn stóð með
miklum blóma fram á þessa öld og
Oddgeirs-
bær
var rifinn
í janúar
allt fram undir 1 936 var róið úr
Xitræðum þar sem nú liggur
malbikað stræti meðfram sjónum,
Hringbraut i framlengingu út á
Granda.
Oddgeirsbær var byggður i nú-
verandi mynd árið 1874, konungs-
komuárið, þegar Þórður Pétursson
sjósóknari gifti sig. Þá var núver-
andi hús reist milli veggja tveggja
sjálfstæðra húsa, sem menn vita
ekki hversu gömul voru.
Á neðri hæðinni voru þrjú her-
bergi og eldhús og sama rými var
uppi, þótt heldur væri það þrengri
ibúð. Húsið var frá upphafi að
mestu f eign sömu fjölskyldunnar.
Þórður Pétursson réri úr Sels-
vör og áttu þeir í Oddgeirsbæ tvö
skip lengi vel. Fiskurinn var verk-
aður heima i fiskhúsi og breiddur
á reit. Þessu fylgdi mikil atvinna
og hafði úrslita þýðingu fyrir við-
gang bæjarins.
Sumar þessar útgerðarstöðvar
eins og t.d. Hliðarhús (við Vestur-
götu) voru miklar starfsstöðvar,
en ekkert hefur varðveist af minj-
um frá þessari miklu útgerðar-
stöð, þótt ýms hús, dönsk, séu
ofarlega á blaði húsafriðunar-
manna. Og t síðasta mánuði var
Oddgeirsbær malaður niður því þar
á að risa blokk.
„Menn h
helzt ek
flutt héc
lifandi”