Lesbók Morgunblaðsins - 10.07.1977, Blaðsíða 12

Ástamál Göbbels
Framhald af bls 11
Og án þess að hafa beðið tjón á mínum siðsama
líkama og minni frómu sál gat ég ekið heim f
ríkisbifreiðinni á tilsettum tfma, aðstoðarmönnum
mínum, sem biðu heima, til mikils léttis.
Samband þeirra var síðan áfram, eins og ekkert
hefði í skorizt. Zarah Leander fór síðan til Svíþjóð-
ar 1943 við fyrsta tækifæri, sem samningur
hennar við Ufa bauð. Göbbels bauð henni þá gull
og græna skóga, en það er önnur saga, hún þáði
ekki, og þá varð hann ofsareiður og hún hrædd í
fyrsta sinn. Myndir hennar voru settar í bann.
Og þá víkur sögunni að hinni djúpu og hreinu
ást Göbbels og Lida Baarova, sem „Welt am
Sonntag" birti viðtal við fyrir nokkrum mánuðum
undir fyrirsögninni: „Þessa ást hafa menn aldrei
fyrirgefið". Það hefst þannig:
„Göbbels átti margar ástkonur, en enga hefur
sambandið við hann skaðað jafnmikið og mig,"
segir leikkonan Lida Baarova. Húnernú 61 ársað
aldri.
Þessi fyrrverandi kvikmyndastjarna hjá Ufa hef-
ur skrifað endurminningar sínar og vonast til að
eiga afturkvæmt á leiksviðið. R.W. Fassbinder
hefur ráðið hana til að fara með hlutverk í
leikritinu: „Hin beizku tár Petru Kant".
Það urðu að líða 22 ár frá lokum síðari heims-
styrjaldarinnar, áður en hún vogaði sér fram á svið
leikhúss í Dússeldorf. Hún hafði verið stimpluð
sem „skandala-stjarna", og þó að lifið hafi fyrir
löngu þvegið af henni nazismann, lauk frumsýn-
ingu í Graz 1967 með uppþoti. Henni var tekið
með svei-hrópum og blístri, og við aðaldyr leik-
hússins var spjald, þar sem stóð með rauðum
stöfum „Baarova — Göbbels".
Hin tékkneska leikkona líður enn fyrir ást sína á
úbreiðslumálaráðherra Hitlers. Fram að þessu
hafa allir útgefendur hafnað endurminningum
hennar, af þvi að hún sé of pólitisk.
En Baarova segir: „Líf mitt hefur verið endalaus
pólitík. Þau urðu örlög manneskju, sem lenti í
einræðisríki." Meira vill hún ekki segja. Hún óttast
viðbrögð svissnesks forlags, sem ef til vill er enn
að hugsa um að gefa endurminningar hennar út.
Það er henni lítil huggun i dag, að Göbbels hafi á
sinum tíma meira að segja verið reiðubúinn að
segja af sér embætti hennar vegna. „Hann vildi
skilyrðislaust giftast mér og gerast sendiherra í
Japan. Að ég hafi verið hin eina, sem hann
virkilega elskaði, staðfestir reyndar Albert Speer í
endurminningum sínum, „Dagbók í Spandau","
segir Lida Baarova.
Hún lifir í stöðugum ótta og öryggisleysi. Blaða-
snápar eru á höttunum eftir henni. „Þeir viija fá
sem nánastar upplýsingar varðandi ástasamband
okkar Göbbels. . ." „Ekki er Elisabet Taylor að
kjafta frá þvi, hvernig Richard Burton sé í rúm-
inu." Hún er fámál um endurminningar sínar, og
um Göbbels segir hún aðeins sér til varnar.
„Hvernig átti ung stúlka eins og ég að geta staðizt
mann, sem heillaði milljónirá þeim tima?"
„Auk þess var ég kjáni þá," viðurkennir Baa-
rova. „Ég hafnaði boði frá Metro-
Goldwyn Mayer árið 1937. Fyrir þá yfirsjón var
aldrei hægtaðbæta."
Ástarsamband hennar við Göbbels fer enn t
taugarnar á fólki. „Sérstaklega hef ég orðið vör
við, að fólk getur ekki skilið, af hverju Göbbels
hafi ekki getað verndað mig gegn ofsóknum
Gestapó. En hann hafði í rauninni engin áhrif.
Hann var aðeins hlekkur í keðju einræðis. Alveg
eins og stjórnmálamennirnir í Kreml í dag." Þessi
staðreynd veldur því, að Baarova hyggst umskrifa
nokkra kafla endurminninga sinna. „Ég get senni-
lega aldrei útskýrt það nægilega vel, hvað einræði
í rauninni táknar."
Hann hefur verið meiri kallinn þessi Göbbels.
En vafalaust hefur Lida Baarova verið saklaus og
einföld stúlka. Zarah Leander hefur aftur á móti
alltaf vitað, hvað hún vildi.
Sveinn Ásgeirsson.
Tvær aðalstjörnurnar f þáttum
Prúðuleikaranna, froskurinn
Kermit og Fossf bangsi. Höf-
undur þeirra (sá með skeggið)
vinnur að þessum þáttum sfn-
um 10 klukkustundir á dag.
Börnin hans fimm sjá þættina
fyrst og segir hann að þau sáu
góður mælikvarði á hvort vel
hafi til tekist.
Mynd frá verkstæðinu. Þarna
sést Iftið brot af þeim tólum og
tækjum sem til þarf til að gefa
brúðunum Iff.
Glaðir góðkunningjar úr sjón-
varpinu, sem varla er þörf á að
kynna nánar.
Prúðuleikararnir eru að
verða einhverjar vinsælustu
sjónvarpsstjörnur bæði vestan
hafs og austan. 1 Frakklandi
hefur t.d. farið fram könnun á
vinsældum þeirra og kom þá í
ljós að 17% áhorfenda kjósa að
horfa á þá, þó að á sama sjón-
varpstfma sé um að velja aðrar
rásir með vinsælum kvikmynd-
um eða skemmtiþáttum.
Höfundur brúðanna, Jim
Henson að nafni, er amerfskur
og má hann sannarlega vel við
una. Brúðurnar hans eru orðn-
ar um 400 talsins af ýmsum
stærðum og gerðum og eru þær
allt frá 20 cm og upp f 4 metrar
á hæð. Hreyfingum þeirra er
stjórnað með prikum og svo til
ósýnilegum strengjum. Frosk-
inum Kermit stjórnar einn
maður. Hann sendur undir
sviðinu og stingur hægri
hendinni upp f höfuð frosksins.
Vinstri hendinni heidur hann
um prik sem er tengt út-
limunum og þannig er þeim
stjórnað.
Stóru brúðunum, t.d.
bangsanum Fossie, þurfa tveir
að stjórna. Annar annast svip-
brigði með hægri hendi og
vinstri handlegg (framfót)
stjórnar hann með þeirri
vinstri. Hinn stjórnandinn sér
svo um hægri handlegginn.
Leikni brúðanna er þvf mjög
undir samspili þessara tveggja
komin og má með ólfkindum
tefjast hve vel tekst. Við
stærstu brúðurnar þarf oft að
notast við þrjá eða fjóra stjórn-
endur og auk þess flókinn véla-
búnað.
Stjórnendur hafa fyrir aug-
unum undir sviðinu sjónvarps-
skerm þar sem þeir sjá
brúðurnar og það gerir þeim
kleift að samræma tal, hreyf-
ingar og svipbrigði. Þetta mun
þó hægara sagt en gert.
Við gerð brúðanna hefur Jim
Henson notað jöfnum höndum
hugvit sitt og tæknikunnáttu.
„Ég er mjög vandlátur á val
stjórnenda“, segir hann. „Skil-
yrði er ekki fyrst og fremst eða
eingöngu að þeir hafi lokið
námi við brúðuleikhús. Þeir
verða líka að vera góðir
leikarar, þeir þúrfa að hafa
góða tækikunnáttu, þeir verða
að hafa góða söngrödd og loks
verða þeir að kunna fyrir sér í
dansi“. Þetta eru meiri kröfur
en gerðar eru til venjulegra
leikara. Þó hefur honum tekist
fram að þessu að finna fólk,
sem þessum hæfileikum öllum
er gætt, en oft æfir hann það í
tvö ár áður en hann trúir þeim
fyrir brúðunum.
Jim Henson er sjálfur
handritahöfundur þáttanna.
„Ég reyni að hafa gamanið
sjónrænt eftir því sem kostur
er“, segir hann, „þvf oft er
erfitt að koma talaðri fyndni
yfir á önnur tungumál. Ég kæri
mig ekki um að flytja neinn
boðskap með þessum brúðum,
en legg eingöngu áherzlu á að
menn megi hafa gaman af. Með
brúðunum vil ég draga upp
myndir af fólki eins og fólk er
flest. Sumar eru góðum eigin-
leikum gæddar, aðrar ekki eins
góðum eins og gengur.
Þannig er lífið. Sjálfur
heillast ég helzt af þvf jákvæða
í kringum mig. Ég býst við að
ég megi kallast bjartsýnis-
maður. Lífið hefur leikið við
mig — fram að þessu að
minnsta kosti“, segir Jim
Henson og brosir út f annað.