Lesbók Morgunblaðsins - 25.09.1977, Síða 11

Um Mafíuna bandarísku, glæpamannasamtökin sem nú eru voldugrí ennokkru sinni og stjóma
eiturlyfjasölu, fjárhœttuspilum, okurlánum og vœndi með hótunum, fjárkúgun og morðum.
Don Carmine Gaiante
Aniello Dellaeroce
En auk þess, sem bandariskir skattgreiðendur borga
Mafíunni yfir borðið fyrir vörur og þjónustu borga þeir
óvitandi ein tvö sent á hvern dollara ofan allt sem þeir
kaupa á löglegum markaði. Það er álagður kostnaður af
tryggingum, þjófnaðar og öryggisbúnaði fyrirtækja, og
fjárkúgun, sem þau sæta.
Blómatíð fyrir bófa
Ýmsar ástæður éru til þess, að skipulögð glæpastarf-
semi eða glæpaiðnaður stendur með svo miklum blóma i
Bandaríkjunum og raun ber vitni. En sú er kannski
veigamest, að alþýða manna er furðu umburðarlynd við
bófana. Til þess eru aftur ýmsar ástæður, en hér skal
aðeins talin sú, að jafnan þykir flestum rikið gráðugt og
sitja menn sig varla úr færi um að snuða það ef þeim
býðst. „Stálheiðarlegir" menn telja það lítt eða ekkert
athugavert að kaupa ódýrar, ólöglegar sígarettur eða
áfengi, jafnvel hluti sem þeir vita, að eru þjófstolnir,
ellegar leita til okurlánara, að ekki sé talað um veðmang-
ara. Kaupi maður ólöglegar sígarettur ódýrt fær hann
aftur smáræði upp í það, sem ríkið hrifsaði af honum í
skatta. Hvað snertir veðmangara eru mjög margir þeim
beinlínis hliðhollir — telja þá fulltrúa einkaframtaks, er
eigi i ójöfnum leik við ríkisreknar veðmálastofur og
spiiavíti. Og manni, sem ekki fær bankalán þegar mest
ríður á þykir gott að geta leitað til okurkarls; okurkarlinn
heimtar ekki aðrar eins tryggingar og bankinn, og lán-
takanum finnst jafnvel nærri sanngjarnt að greiða 20%
vexti á viku. Við þetta bætast svo rómantiskar bækur og
kvikmyndir um Mafíuna, sem mildað hafa ímynd hennar
enn og jafnvel lýst henni virðingarverðri.
Lögreglumaður nokkur komst svo að orði: „Það er búið
að gera þessa djöfla að þjóðhetjum;" En loks má telja
þær miklu breytingar, sem orðið hafa í siðferðissökum
aukið frjálslyndi i kynferðismálum og fikniefnamálum,
almannasamtök sem berjast fyrir þvi, að fjárhættuspil
verði lögleyft o.s. frv. Jafnframt þessum breytingum
hefur orðið æ meiri þörf fyrir „þjónustu" Mafiunnar —
vændi, spilaviti, eiturlyfjasölu o.s. frv.
Menn þora ekki að bera vitni
Lögreglu og dómsyfirvöldum er kunnugt um alla
Mafíuforingja og fjölda smákalla og hefur tölu á glæpum
þeirra en þrátt fyrir það reynist oft ógerningur að afla
sannana til þess að fá þá dæmda og hneppta í fangelsi.
Mafian er illræmd fyrir grimmilegar hefndir, og oft þora
menn ekki að bera vitni gegn henni. Það vill henni líka
til, að rán og ofbeldi á götum úti hefur færzt mjög i vöxt
og jafnframt ótti almennings við það. Lögreglan hefur
þess vegna orðið að fjölga sífellt i varðflokkum á götum
— en fækka um leið þeim, sem fást við Mafiuna og aðra
stórglæpaflokka. Eitt sinn voru stofnaðar sérlegar lög-
reglusveitir til þess að berjast gegn Mafíunni og skipu-
lagðri glæpastarfsemi yfirleitt. En eftir tíu ára samfellda
baráttu og mikinn fjáraustur (einar 800 milljónir doll-
ara) litu yfirvöld yfir farinn veg, sáu að sorglega lítið
hafði unnizt og „glæpaiðnaðurinn stóð enn i blóma" eins
og tekið var til orða I skýrslu rikisendurskoðenda, og
komust að þeirri niðúrstöðu, að hinar sérlegu baráttu-
sveitir ynnu ekki fyrir kaupinu sinu. Er nú verið að leysa
þær upp hverja af annarri. Við þetta bætist svo, að
lögreglan er búin að missa tvö sin öflugustu vopn —
nærri ótakmarkaða heimild til hlerana, og ótakmarkaðan
aðgang að skattframtölum grunaðra raanna. Lögreglan
getur sjálfri sér um þetta kennt; hún missti þessar
heimildir vegna margfaldrar misnotkunar. En þetta
kemur sér illa, svo að ekki sé meira sagt. Hér áður fyrr
fékk lögreglan svo sem 80% allra upplýsinga sinna um
Mafíuna með hlerunum.
Mafían er langtum fámennari en ætla mætti af frægð
hennar og áhrifum. FBI mönnum telst svo til, að „félag-
ar“ í Mafíunni séu u.þ.b. 5000. Allir eru þeir af itölskum
ættum, og lang flestir ættaðir frá Sikiley. En auk þessara
föstu félaga er fjöldi annarra bófa tengdur Mafíunni með
einhverjum hætti. Er talið, að þeir samherjar hennar séu
varla færri en 50 þúsund fleiri. Er algengt, að Mafian taki
einhvern hundraðshluta af feng samherjanna, en þeir
vinni ýmist fyrir hana eða sjálfstætt með leyfi hennar.
„Órjúfandi bönd
blóðs og elds"
Það er áreiðanlegt, að engin samtök glæpamanna í
Bandarikjunum eru jafnvel skipulögð og Mafían. Hún
ein hefur útibú um allt land. Hún skiptist í 26 fjölskyldur
(þar af fimm i New York einni). Fjölskyldurnar eru
mjög misstórar, telja allt frá 20 til 1000 manns (þar er átt
við „hermenn", sem svo eru nefndir, fullorðna karlmenn,
sem eru „virkir í baráttunni").
Allir hermenn í fjölskyldu eru bundnir órjúfandi bönd-
um „blóðs og elds“. Þeim er skipt í regimes eða liðssveitir
og starfa undir stjórn caporegimes, eða liðsforingja.
Liðsforingjarnir fá sinar fyrirskipanir hins vegar beint
frá fjölskyldufeðrunum sjálfum. Staða fjölskyldufeðr-
anna, donanna, er talsvert breytt frá því, sem áður var.
Forðum voru þeir hvort tveggja, bófaforingjar og héraðs-
höfðingjar hver í sínu hverfi Itala. En nú er hin gamla
hverfaskipan Itala í upplausn og fornir siðir á förum., og
nú eru fjölskyldufeður Mafíunnar ekki lengur héraðs-
höfðingjar og dómarar, „guðfeður" og forsjármenn sinn-
ar heimabyggðar eins og forðum. Nú orðið eru þeir
ekkert annað en bófar, sem komizt hafa til vegs með
svikum og undirferli, limlestingum og morðum.
Eins og fyrr sagði er til nokkurs konar yfirstjórn
Mafíunnar. Þetta er ekki sterk miðstjórn, en kemur
saman endrum og eins til að „samræma aðgerðir" um
iandið. I stjórninni eiga sæti einir 12 fjölskyldufeður. Svo
heitir, að voldugasti fjölskyldufaðirinn í New York sé
æðstur allra. Hann ræður fyrir mestu fé og flestum
mönnum. Hann hefur alls ekki óskorað yfirvald, en er
„fremstur meðal jafningja" ef svo má segja. Honum er
gefið sæmdarheiti: capo di tutti capi. Og um þessar
mundir er barizt um titilinn, eins og áður sagói.
Galante og Dellacroce
Það eru heldur ískyggilegir fýrar, sem þar eigast við,
þeir Carmine Galante og Aniello Dellacroce. Galante á
eftir þrjá í sjötugt — og hefur alið nærri hálfan aldur
sinn i fangelsum fyrir margvislegar sakir. Galante þykir
manna grimmlyndastur i Mafíunni, og er þá nokkuð sagt.
Stendur öllum stuggur af honum. Verðir i tugthúsum þar
sem hann hefur setið hafa m.a.s. verið dauðhræddir við
hann; Liðhlaupi úr Mafíunni komst svo að orði, að
Galante „gæfi aldrei nema eitt tækifæri".
Galante kom úr fangelsi árið 1974 og tók þá við stjórn
fjölskyldu þeirrar, sem kennd er við Joseph Bonanno og
forðum laut honum. Bonanno hafði setzt í helgan stein
nokkrum árum áður en Galante kom út, og Philip nokkur
Rastelli tekið við á meðan. Þegar Galante kom og krafðist
stjórnartaumanna ætlaði Rastelli að tregðast við. Galante
lét snarlega skjóta tengdason hans á götu. Rastelli skildi
þessa finu bendingu og lagði 'niður völd án frekari
vafninga. Galante hefur haldið á spöðunum frá þvi að
hann tók við, fært út kviarnar i eiturlyfjasölu, sem
löngum hefur verið helzti gróðavegur Bonannomanna.
Hann kom aftur á viðskiptatengslum við eiturlyfjagreifa
i Suðausturasiu; þau tengsl hafði lögreglan rofið fyrir sex
árum. En nú er asískt heróin aftur komið á markaðinn i
New York fyrir tilverknað Galantes.
Aniello Dellacroce (Dellacroce utleggst „krossfesta
lambið litla“), keppinautur Galantes er nokkru yngri en
hann, 62 ára og hefur ekki setið nema sex ár alls i
fangelsi. Dellacroce var lengi næsti undirmaður og „frið-
flytjandi" Gambinos, fyrrum voldugasta fjölskyldu-
föðursins í New York. Þar áður hafði Aniello starfað i
fyrirtæki Alberts Anastasia, Morði h.f. svo að þess þarf
varla að geta hvernig hann stillti til friðar: hann skaut
einfaldlega deiluaðilana. Dellacroce kom úr fangelsi í
desember síðast liðnum, stuttu eftir að Gambino lézt, og
tók þá við stjórn Gambinofjölskyldunnar.
Dellacroce hefur sérkennilegt skopskyn. Hann gerir
það sér til dægrastyttingar að skrýðast prestkufli, þykist
heita O’Neill og vera þjónandi prestur. Hefur hann
einkar gaman af þvi að gefa sig á tal við lögregluþjóna á
götum úti, rabba við þá um starf þeirra og hörð kjor og
lýsa samúð sinni með þeim. Hann hefur einkar gaman af
því að stríða yfirvöldunum. Eitt sinn lét hann skilja lík
tveggja fórnarlamba sinna eftir á bilastæði lögreglu-
stöðvar á Manhattan. öðru sinni komu hann og lifvörður
hans að lögregluþjónum, sem voru að hlera sima hans.
Voru þeir með segulbandsspólur og höfðu tekið einhver
simtöl upp. Dellacroce neyddi þá til að éta nokkrar álnir
af böndunum. Enn öðru sinni varð hann áskynja um
simhteranir. Hann lét menn sina þá tala í símann um
„græðgina í borgarstjóranum" og „pósenturnar, sem lög-
reglustjórinn heimtaði". Hlerunum var óðara hætt.
Dellacroce fæst aðallega við fjárhættuspil og okurlán.
Hann er að færa út kviarnar um þessar mundir, til
Atlantic City. Þar er búið að lögleyfa fjárhættuspil og
hyggur Mafían gott til glóðarinnar. Væntir hún þess lika,
að fjárhættuspil verði lögleyft í fleiri borgum þegar
Atlantic City er fallin. Gambinofjölskyldan er nú sem
óðast að koma sér fyrir þar, kaupir hótel og veitingastaði
og festir fé í margvislegum fyrirtækjum öðrum. Troða
þeir Gambinomenn heimamönnum um tær. En heima-
menn hafa deigan foringja, Agelo Bruno, og hefur hann
ekki fengið rönd við reist við innrásinni. ÞeirGalante og
Dellacroce hafa farið óllkt að I togstreitunni um æðsta-
valdið. Galante hefur ferðazt vitt og breitt um Bandarík-
in með lifvörðum sinum. Oft hefur Nina dóttir hans lika
verið í fylgd með honum. Jafnan eru lögregluþjónar á
©