Lesbók Morgunblaðsins - 09.06.1979, Qupperneq 14
Krossgáta
Lesbókar
Morgunblaðsins
Lausn
á síðustu krossgátu
1 ícee A^í>l ÍTT HflMT FÆ- ÞDI fm > i-» t ÍDC Itl kuA- unut IZU nrm [emT KIIÍL- «EI (T
ru Jf Æ- L K r b K u E3 L. A
PS \ Y .V Fs U T A f? TTCZT VoTH L. o A T R
3 TV iíi N A L A R T 'o A T / A
y utrtp* V i? A F A X ss é A K N A R
eft ,v WAÍS
tkr lc Æ. A' H gíiLuR t A K A 7 A R jaÍ- E © A
ÁVÓ'*T an A /c A R A M A U s T VFIlUi' PfllO 'a T / r
A í/eí^ uR R / 5 I 4 K Lkr- IhJ VíIl RfLMi M A T ~A Ð 1 sr i cFin Fi/n
r ratíui A 3 3 A D 7 5 PÚK AK CONO L 1 £> u R
5 L 7 3 U A R fisic- fíf. 'A L A R tS£l-T Ktlt> - a o
ur- A Ð/ F A R i> A / 6 !»►•« vr K R 'A 5 aut> MKlfí Æ 1
L tU iu.rr- U f? 1 N N írerr TUCL A A L £ e R
ffíici U \s R ííi' i AM- HLT, A A R KfUM- títrih X A r T A
LAlK- f)l r A M L E F T l f? 3 J T 1 ' S
ífTsr «»< ■* iwiíTO 'A R S 1 N ■A f? / T A ILL- úgtsi A H 11 A
SKÓLR- pT "3 Tfl I L IN- p/R
•m) m 1
Fod- Fúb- 1 R VorJr fWP lHá
FÆR 1 HoR-
" 4- L0KVC- 1 Hl\f- & I
VAF | H£Y S A-» o - l r-J
mm KAFní V£IKT rR 1
t-l M <X - Vlf) l£>
FV/?(R offl L Mb'L' U »2.
M6FND
m w UR 5FFAR í K ~ ffiT M- ÞiMr-
KouR
ves/ZL- flR /nflrao- Sflpi-rÍAJ- DVfí /?ÆKr- R Ð LfiND
SMSS KLA F I
1e/n- MytefJtJi!, lirflPlK S^lft
£LX> - ítÆ£> ir^l
h± ÍL' err- Uí. fi-Ð t
r/'M [ HÁV/t DA
ÓHLToB IrJiJ - YFL l
KveN' UflFN am- f R.U M ~ £FW
HLToMrf
Ktffí SKTÓL B - /N d *T/£S>I < X
áUÐ
KoRF IfEVfcl
T fíL- FÆRI tOftKHt KfVFM
fuu \nr LfiU-S- 7 gúft TlL
Unglingur
ö breiðstrœti
Framhald af bls. 12
fengin tungumálakunnátta lækkar í
veröi eins og krónan okkar þegar
óöagengisfelling geisar. Annars konar
málvísindi: hagkvæmt götumál, jafnvel
kynferöismál fara aö gagntaka mann-
inn aö noröan. Undir áhrifum þeirra
arkar hann á fund skókaupmannsins í
götunni til aö fá sér létta skó til aö
stjákla á um strætin og rannsaka
mannlífið þar af eigin sjón og reynd.
Skókaupmaöurinn spyr tíöinda aö
noröan. Hann hefur verið í sj'óhernum í
heimsstyrjöldinni, segist þá hafa nálg-
ast ísland og þykist vera þó nokkuö
kunnugur íslandsmiöum æ síöan.
Einkasendiherra íslenskrar menning-
ar leysir úr spurningum fyrrverandi
sjóliöa eftir því sem tungumálskunnátt-
an leyfir og tekur í þess staö aö spyrja
hann leyndardómsfullra spurninga um
menningu götunnar þeirra.
Það er rólegt í skóbúöinni þessa
stundina og kaupmaöur gefur sér
góðan tíma til ræðuhalds.
„Gistihúsiö, þar sem þú býrö, á sér
undarlega sögu,“ segir hann. „Þegar
ég var barn og faðir minn rak þessa
skóbúö var það notaö til annars. Þá
var þaö svo kallað „stefnumótahús" á
fínu máli. Þangaö komu þá margir
menn til aö hafa þar stefnumót viö
léttlætiskonur. Þetta var hvorki meira
né minna en stærsta hús þeirrar
tegundar hér í landi. Eigandi þess
rakaöi saman fé. Raunar mátti hann nú
ekki reka þessa afþreyingarstofnun á
eigin nafni. Konan hans var skráö
eigandi fyrirtækisins. Sjálfur sveif hann
yfir vötnunum eins og nokkurs konar
drottningarmaöur. Gistihúsþjónninn
var einkabílstjóri hans. Hann var besta
grey og geröi allt sem honum var sagt
aö gera. En svo fór hann aö drekka til
aö róa samviskuna og lenti þá auövit-
aö í ýmsu, skinnið aö tarna. Meöal
annars ók hann drukkinn á fólk og
varð aö minnsta kosti valdur aö einu
dauöaslysi. Þaö var þaggað niöur, en
hann varö aldrei síðan samur og jafn.
Sannleikurinn er sá aö hann þoldi ekki
andrúmsloftiö í þessu furðulega húsi
né það sem hann sá þar og heyrði.
Upphaflega var þetta nefnilega mesti
sómadrengur."
íslendingurinn kveðst hafa heyrt
hans að góöu getiö.
„Því trúi ég vel,“ ansar skókaupmaö-
urinn, „og auk þess lék allt í höndunum
á honum. Hann var sannkallaður þús-
und þjala smiöur. En í fyrra var honum
sagt upp starfinu og nú er hann orðinn
húsvöröur í stórri íbúðarblokk."
„Hvenær breyttist stefnumótahúsiö í
venjulegt gistihús?" spyr íslendingur-
inn sem nú er kominn alla leið ofan úr
himinbláma hugsjónanna niöur í gráan
veruleika strætisins.
„Jú, sjáöu til. Eigandi þess dó eftir
aö hafa grætt of fjár í stríöinu þegar
borgin okkar var hersetin. Hann var þá
orðinn svo auöugur aö hann átti
húseignir út um allt, meira aö segja
þrjú kvikmyndahús. Ekkjan hans erföi
síöan allt þetta, því þau voru barnlaus,
og hún bjó áfram á efstu hæö hússins.
Hinum hæöunum var síöan breytt í
venjulegt gistihús, en á neöstu hæöun-
um eru verslanir eins og þú veist. Svo
dó ekkjan fyrir skömmu, hún varö
rúmlega níræö, og arfleiddi systurdótt-
ur sína aö öllum eignum sínum, hef ég
heyrt. Sú stúlka haföi hugsaö um hana
síöustu árin. Hún er nú oröin um
sjötugt og býr á efstu hæð gisti-
hússins."
Nú fyllist skóbúöin af viöskiptavinum
og íslendingurinn hlýtur aö kveöja,
enda orðinn stórum fróöari en áöur.
Aö skilnaöi lofar skósalinn honum
meiri mannlífsfræöslu þegar gott tóm
gefst.
Þau tíðindi hafa cjerst hér í breið-
strætinu aö ungur Islendingur hefur
skyndilega veriö hrifinn úr paradísar-
vist og viö honum blasir Kröflusvæöi
veruleikans. En litli maöurinn okkar
lætur sér ekki bilt viö verða. Hann
treöur kennslubók og oröabók niður á
botn í feröatöskunni sinni, en raðar
líkams- og sálfræðibókum úr kyn-
fræöslubúöum í nýju bókatöskuna
sína. Síöan kveöur hann þessar slóöir
og heldur til höfuöborgar landsins til
aö takast þar á viö raunhæfari viö-
fangsefni en áöur. Ef til vill fréttum viö
síöar af honum sem áhrifamanni í
einhverri sendinefnd þjóðar sinnar, þar
sem hann hefur lent af því aö hann
hefur helgaö stjórnmálunum krafta
sína. Þá þarf vonandi ekki aö kvíöa því
aö honum veröi orðs vant ef hann þarf
aö oregða sér frá í fundarhléi.
Guö leikur
sér ekki
aö teningum
Framhald af bls. 3.
hafði flúið Hitlers-Þýzkaland á fyrstu
árum nasistastjórnarinnar og fór stund-
um bitrum oröum um Þjóðverja og
þýzkan hugsunarhátt.
Einstein var sterktrúaöur og hafði
mjög sérlegt samband viö sinn Guð.
Haft er eftir honum eitthvað á þessa
leið: „Guö er útsmoginn, en ekki
illgjarn", sem er skemmtilegur vottur
þessa sérstaka sambands. Hann leit
alltaf á náttúruna sem sköpunarverk og
leitaöi dýpsta uppruna á guölegum
grunni. Þessi afstaöa varö m.a. til þess
aö hann tók alls ekki virkan þátt í þeirri
þróun sem skammtakenning Plancks
varð vísir aö. Þær greinar sem spruttu
út af skammtakenningunni, hin svokall-
aöa skammtaeölisfræöi byggöi mjög á
þeirri túlkun, aö atburöir og eiginleikar
atómheimsins væru byggðir á tilviljun-
um. Einstein var af allt öörum heim-
spekilegum toga spunninn og sagöi um
skammtafræöi Bohrs og Heisenbergs:
„Guö leikur sér ekki aö teningum“.
Síöustu ár ævinnar vann Einstein viö
The Institute for Advanced Study í
Princeton, var heiöursfélagi stofnunar-
innar. Herbergi hans er latiö standa
óhreyft á stofnuninni, — enda erfitt að
feta í fótspor hins mikla meistara.
Meðal eölisfræöinga er Einstein ákaf-
lega mikils metinn. Hinn hrífandi pers-
ónuleiki Einsteins, fáguö greind hans og
styrkur afreka hans gera nafn hans
ódauölegt eins og Ijósiö sjálft.
Framhald af bls. 11
kjarnar, meö allskyns verzlunum og
þjónustu sem um leiö gegna félagslegu
hlutverki í þá veru, aö þar er ævinleg
mikiö aö snúast og margt um manninn
og fólk á öllum aldri mælir sér þar mót
til aö fá sér hressingu og spjalla
saman. Þessir staöir hafa ennþá meira
gildi í kaldari löndum og nægir hér aö
minna á afburöa glæsilegan kjarna
Hudson Bay Comþany í Winnipeg, þar
sem vetur er aö jafnaði talsvert kaldari
en hér gerist.
Arkitektar og skipuleggjarar, sem
klóra sér í höfðinu, aldeilis undrandi
yfir mannlausum lóöum, götum og
torgum, ættu aö gera sér grein fyrir því
fyrr en síöar, aö viö fáum því miöur
ekki þetta svokallaöa iöandi mannlíf
fyrr en búiö er aö skapa því skilyröi.
Þau skilyröi veröa ekki framkölluö hér
á landi ööruvísi en annaöhvort meö
yfirbyggöum götum eöa þá meö fjöl-