Lesbók Morgunblaðsins - 14.02.1981, Blaðsíða 6

Björn
Ingvarsson
Afghanistan
Þeir komu yfir fjöllin á skriödrekum
skínandi fægöum
það skrölti í beltum og ískraði grjótinu á.
Þeir mörðu hvert strá, hvert blóm
sem beið þeirra þögult
í beltunum hörðum var dauðinn á yfirreiö.
Og landið stóö eitt gegn innrás
þessara véla
auðnin beið nakin hver taug var orðin svo Sþennt.
En þegar morgnaði menn sáust halda til fjalla
menn sem þora og landiö
var ekki eitt.
Brátt heyrðust drunur úr dölum
og fjalla skörðum
dagarnir lengdust en nóttin var skollin á.
Þeir flæddu yfir landið með logandi eldi bröndum
og lögöu í rúst hvert þorp
sem í veginum varð.
í rústunum heitum var reykurinn
grár og dimmur
og rétt við veginn stóö lítið grátandi þarn.
Það stóð þarna rykugt og starði með ótta á lífið
þess styrjöld var töpuö
en þjóðin mun hefna sín.
Þeir fara um fjöllin á skriödrekum
skröltandi ræflum
það skín ekki lengur á fákana glæstu nú.
Hvert strá er svo sviöið
blómin bæld og visin
í beltunum höröum er dauöinn á yfirreið.
Arnór
Þorkelsson
Abraham
Lincoln
Ég dái þinn huga, drengskap og þor
og dáöríka hugsjón í verki.
Þú framvindu mannsandans vonanna vor,
veittir með sannleikans merki.
Það var engin ómennska í átökum þeim,
gegn illmennum hertir þú takið.
Én hver sá, sem elskar alla í heim,
fær oftastnær kúluna í bakiö.
En andi þinn lifir hér ofar mold,
gegn öllu sem maöki er smogið.
Menn segja þig dauðan og fallinn á fold,
mikil feikn geta mennirnir logið.
©
Hring-
för á Norður-
kollu
strákur nokkur villtist og kom loks til
jötunsins Stallo þar sem hann var í jaröhúsi
sínu. Stráksi settist viö hlið Stallo þar sem
hann sat viö eldinn og sagöi: „Ég sé gull og
silfur í glóðinni.“ „Hvernig má þaö vera?“
sþuröi Stallo. „Vegna þess að eitt sinn
hellti ég blýi í augu mér,“ sagöi strákur. „Þá
skalt þú líka hella blýi í mín augu,“ sagöi
Stallo. „Leggstu þá á bakiö,“ sagöi strákur.
Síðan lagöist Stalio á bakið og þegar
Samastrákurinn haföi brætt blýið brá hann
höndinni aö öðru auga Stallo og hélt því
oþnu á meðan hann hellti blýinu í. „Heitt,
heitt,“ öskraöi Stallo. „Hægan, hægan, þú
kveinkar þér um of,“ sagöi strákur. Og
Stallo beið hinn rólegasti á meðan strákur
geröi hinu auganu sömu skil. „Nú hef ég
lokiö verki mínu,“ sagöi strákur. Og Stallo
skimaöi eftir gulli og silfri, en sá ekki. Hann
sá ekki einu sinni eldinn. Þá varö hann
æfur og vildi drepa stráksa. En hann fékk
ekki handsamað hann því aö hann var
blindur. Þá tók Stallo að hugsa ráö sitt, og
sagði viö strákinn: „Slepptu út geitum
mínum, og síðast skalt þú sleþpa stóra
hyrnda geithafrinum.“
Strákur gekk til geitakofans til aö sleppa
út geitunum, en Stallo tók sér stööu viö
útidyrnar. Þegar geiturnar hlupu út þekkti
synir Stallo heim og komust aö því aö stóri
hyrndi geithafurinn væri dauöur. „Hver er
þaö sem hefur drepiö hafurinn?“ öskruöu
þeir. „Sjálfur, — já Sjálfur geröi þaö,“
svaraöi Stallo og hrópaöi síðan: „Drepiö
Sjálfan." og síöan drápu synirnir Stallo
sjálfan.
Sviptingar í Hammerfest
Viö vorum nú brátt komin til nyrsta
kaupstaðar heims, Hammerfest, þar sem
miönætursólar nýtur og eilífur dagur ríkir á
tímabilinu frá 17. maí til 28. júlí ár hvert.
Nafnið Hammerfest minnir á örnefniö
Festarklett niöur undan Kaupangi viö
Eyjafjörð og merkir að hér hafi skip veriö
bundin viö hamarinn. Gott skipalægi er á
víkinni og stendur bærinn á láglendisræmi
viö hana innanveröa.
Þegar á 17. öld var bærinn oröinn
mikilvægur verslunarstaður og var hann
lengi miöstöö verslunar viö Rússa, en
Englendingar stöövuðu þessa verslun er
þeir lögöu bæinn í rúst áriö 1809. Síðar,
eöa um síöustu aldamót brann svo mestur
hluti bygginga Hammerfest til grunna. Á
árum seinni heimsstyrjaldarinnar var
Hammerfest hins vegar mikilvæg flotastöð
Þjóöverja, en í lok stríösins 1944 brann
bærinn í þriöja sinn til kaldra kola. Á fyrstu
árunum eftir stríöiö setti endurreisnarstarf-
iö því mestan svip sinn á atvinnulíf
bæjarins, og nú hefur Hammerfest haslaö
sér völl sem einn mikilvægasti útgeröar-
bærinn viö norsku ströndina og vinna t.d. á
Viö Tankavara í Noröur-Finnlandi gefst ferðamönnum kostur á að freista
gæfunnar við gullþvott. Gæslumenn sjá svo um aö enginn fari án agnar gulls
í vasanum.
Stallo þær hverja af annarri. Eftir þessu tók
stráksi. Hann tók því stóra hyrnda geithaf-
urinn og slátraöi honumta meöan hann rak
geiturnar út eina og eina í einu. „Flýttu
þér,“ hróþaöi Stallo. „Ekkert liggur á,“
svaraöi strákur. „Komdu nú meö stóra
hyrnda hafurinn," kallaöi Stallo. Og strákur
dró á sig ham geithafursins hyrnda og
skreið þannig út milli fóta Stallo. Þar
þóttist Stallo þekkja hafur sinn. „Þetta líkar
mér,“ sagöi hann og hróþaöi síöan:
„Komdu nú sjálfur.” „Sjálfur er úti,“ sagöi
strákur. Og Stallo hljóp á hljóöiö, en
strákur komst ávallt undan. „Hvaö heitir
þú?“ spuröi Stallo síöan, því aö honum
varö hugsaö til sona sinna. Þeir skyldu svo
sannarlega dreþa Samastrákinn, aöins ef
þeir fengju aö vita nafn hans. „Ég heiti
Sjálfur eins og þú hefur þegar sagt,“ sagöi
strákur og hljóp leiðar sinnar.”Þá komu
annaö þúsund manns viö Findus fisk-
vinnslustööina eöa þá í tengslum viö hana.
Um Hammerfest fer jafnan mikill fjöldi
feröamanna á leið sinni til Nord Kap.
þangaö héldum viö nú og tókum því
ferjuna út í Mageröy og ókum síöan eins
langt til norðurs og komist veröur. Nord
Kaþ er 307 m há háslétta noröur viö íshaf
og er venjulega talinn nyrsti tangi Evrópu.
Þaö var enski sæfarinn Richard Chancell-
or, sem gaf tanganum nafn, er hann sigldi
þar fram hjá í leit sinni aö noröaustur
leiöinni árið 1553. Mælingar hans voru
raunar ekki alveg réttar, því aö rétt vestan
viö Nord Kap er annar oddi, sem gengur
nokkrum metrum lengra til norðurs (71°
11’ 48”) og telst hann því réttilega nyrsti
tangi Evrópu.
Til Nord Kap kemur árlega mikill fjöldi
ferðamanna og hafa Norömenn þess vegna