Lesbók Morgunblaðsins - 14.02.1981, Blaðsíða 14

Kufélœið var mið-
punktur heimsins
kandís. Á vorin náöi tjörnin allaleið útað
Garnstööum og viö sigldum á henni á
tréflekum. Eitt haustiö fór Imba og kom
aldrei aftur. Svo voru Garnstaöir rifnir.
Kannski dó hún og var sett í segldúk
einsog gamli Stolsenvald.
Þorparar og bændur
Hver maöur er í hjarta sínu smá-
þorpari. í gegnum veraldarviskuna og
ytra borðiö má lesa oddvitann, kaupfé-
lagsstjórann, viðgerðamanninn eða
vörubílstjórann. Þeir sem ekki eru
þorparar, þaö er bændurnir. Þeir koma
í jeppunum, leggja fyrir framan kaupfé-
lagiö, byrgja sig upp af vöru; hlaöa
jeppann og halda burt í rykmekki. Fara
til annara grænni reita aö sinna hey-
skapnum eöa til aö þreyja þorrann,
bíöandi eftir bjargræöistímanum.
Bændurnir eru þeir sem alt veltur á; þeir
sem skaffa, þeir sem borguðu brúna,
þeir sem eiga kaupfélagið. Þorpararnir
sitja og bíða, þjóna, vonast til aö geta
komiö krökkunum í sveit yfir sumarið,
þrauka. Bændurnir koma á villísum,
rússajeppum og stöku landróverum;
snýta sér í rauöa klúta og látá skrifa hjá
kaupfélaginu. Þeir ösla rauöamölina
fyrir framan kaupfélagiö, setjast á
tröppurnar, spyrja hverannan tíöinda,
bregöa sér fyrir horniö, míga og á
haustin reka þeir rollurnar sínar inní
þorpið. Þá eru göturnar alhvítar; verka-
fólk kemur hvaöanæfa aö og allir
reikningar eru borgaðir hjá kaupfélag-
inu.
Sláturtíðin
Yfir sláturtíöina bjó aökomuverkafólk
í bragganum viö hliðina á sláturhúsinu,
hinumegin viö brúna. Á milli sláturtíöa
bjó þar enginn og þá stútuðum við
krakkarnir öllum rúöunum. Á haustin
kom kall frá kuffélæinu og setti nýjar
rúður í, því þá byrjaði sláturtíöin. Þá var
gott meö hlandblöðrur á árbakkanum.
Viö hentum þeim í jöröina, veggina og
hvertannaö. Þaö kom hvellur, smellur
og upp gaus hin megnasta hlandstækja.
Viö óöum hlandblöörur, blóð og innyfli
uppí hné á árbakkanum og þessi
tilfinningalausu fjöldamorö komu ekki
baun viö okkur krakkana. Það var líf og
fjör, þorpið fullt af aökomufólki, göturn-
ar fullar af fé, gjammandi hundum og
fullum bændum meö tvo til reiðar; pela
uppá vasann og brúnt neftóbakshoriö
hangandi í yfirskegginu.
Áin á vorin
Á vorin fyllti áin kaupfélagskjallarann
af vatni. Á vorin bráönaöi ísinn sem viö
skautuöum á, gengum á, og stóru
strákarnir keyrðu jeppana á. Þeir voru
ofsalega kaldir en ísinn var líka ofsalega
sterkur. Stundum ultu jepparnir en þá
fóru strákarnir bara út og réttu þá viö
aftur. Á vorin bráönaöi ísinn og áin
æddi yfir bakkana og fyllti húsin sem
stóöu næst henni. Þá voru flatbytnur
þorpsins dregnar á flot; bátar sem voru
barasta trégrind klædd blikki. Þorpsbú-
ar söfnuöust saman á efri bakkanum og
horföu á kalla í klofstígvélum róa á milli
húsa og kippa hálfklæddum kellingum
uppí skekturnar. Róa þeim í land svo
þær gætu beðiö þess aö áin róaöist.
Þegar áin róast er komið sumar og
eitt sumariö flyt ég alfarinn til Reykjavík-
ur í vurubílnum hans Steina.
Benóný Ægisson
SAAB 900 GL — 3 dyra, eins og sá sem um er f jallað í greininni.
SAAB 900 er árangur af
nokkuð langri þróun, sem
hófst fyrir margt löngu
með tvígengisvél og fram-
hjóladrifi. Tvígengisvélin
átti að sjálfsögðu ekki er-
indi í SAAB 99, sem hleypt
var af stokkum 1967 og
hefur síðan verið talinn
meðal hinna vandaðri bíla
í millistærðarflokki. Aftur
á móti var haldið tryggð
við framhjóladrifið til allr-
ar blessunar og síðar gerð-
ist það, að afturendinn var
alveg opnaður; þar er stór
hurð, sem opnast upp og
hægt að leggja aftursætis-
bakið niður. Þetta er nú
orðin sú Lilja, sem allir
vildu kveðið hafa og varla
orðinn til sá smábíll, sem
ekki er hannaður á þennan
hátt.
Stærri bíiar hafa aftur á
móti síður verið útfærðir á
þennan veg; þó má benda á
Chevrolet Citation, sem er
með fjögurra strokka,
þverstæðri vél að framan,
framhjóladrifi og opnum
afturenda.
SAAB hefur hinsvegar
haldið sig við fjögurra
strokka vél, sem snýr
langsum, en aukið við
túrþínu á dýrustu gerðinni,
SAAB Turbo, og fæst með
því geysileg orkuaukning,
svo viðbragðið í 100 km
hraða verður 8,9 sek. Með
hinni venjulegu 108 hest-
afla vél er SAAB 900
hinsvegar 13 sek. í hundr-
aðið, sem er svona rétt í
meðallagi. Sá gamli SAAB
99 var og er 4,48 m á lengd,
en SAAB 900 hefur verið
BÍLAR
k _______rí_J
SAAB
900
GL
lengdur upp í 4,74. Ein-
hverra hluta vegna sýnist
hann samt ekki svo langur.
Þessi lenging er samt til
mikilla bóta; bíllinn er ekki
eins kubbslegur og hann
var og öll hlutföll milli
lengdar, breiddar og hæðar
eru fallegri.
Sú var tíð að sá litli
SAAB 96 stóð sig vel í
rallkeppnum. Aftur á móti
var SAAB 99 líklega of
þungur og SAAB 900 er
enginn bíll í þesskonar
sport, enda 1230 kg. Eftir
þumalputtareglunni ætti
hann þar með að eyða 12,3
lítrum á hundraðið og mér
skilst á SAAB-eigendum,
að það sé ekki fjarri lagi —
en eitthvað meiru að vetr-
arlagi og þegar hann er
hlaðinn.
SAAB 900 er hinn prakt-
íski bíll: Hin vitræna
málamiðlun. Mér hefði
þótt eðlilegt, að jafnframt
lengingunni hefði verið
lögð aukin áhersla á ögn
meiri lúxus en verið hefur,
t.d. með mýkri fjöðrun og
sætum. En hvorugt hefur
verið gert. Þeir hjá SAAB
eru enn að kljást við hug-
myndina um SAAB sem
sportlegan bíl. En hann er
enginn sportbíll. Til þess
er hann einfaldlega of
þungur, of linur í við-
bragði, nema þá að sjálf-
sögðu SAAB Turbo. Meinið
er bara að SAAB Turbo
kostar um 200 þúsund (20
milljónir gamalla króna).
Þá er farið að borga nokk-
uð mikið fyrir vélarkraft-
inn, en því er ekki að neita,
að sá bíll er að flestu leyti í
toppklassa og hefur fengið
mjög lofsamlega dóma.
SAAB 900 hefur aftur á
móti verið fáanlegur á
góðu verði vegna hag-
stæðra innkaupa á slatta
af bílum. Hann hefur lagt
sig á rúmar 120 þús. eða
130 þús. með sjálfskipt-
ingu, en nota bene: Það er
árgerð 1980. Út af fyrir sig
er það ekki verra, nýr bíll
er nýr, hvort sem hann er
kallaður árgerð 80 eða 81.
Og það færist í vöxt að
umboðin kaupi bíla, þegar
árið er liðið og þeir þá
fáanlegir með afslætti.
Allur frágangur vitnar
um bíl í háum gæðaflokki;
sætin eru vel formuð og
þar að auki með upphitun,
sem verður að telja ágæt
hlunnindi á norðurhjaran-
um. En þau eru óþarflega
hörð að mínum dómi. Þar
sem ég átti þess aðeins
kost að taka í bílinn stutta
stund, get ég ekki lýst
aksturseiginleikum hans
að neinu marki. Þrátt fyrir
lenginguna finnst vel að
hér er sami bíll á ferð og
SAAB 99 — ég átti hann
sjálfur fyrir nokkrum ár-
um og man vel eiginleika
hans. — Vélin mætti vera
hljóðari í bíl sem er svona
fínn að innan, en það
virðist erfitt í framkvæmd,
þegar 4 strokka vélar eru
annarsvegar og má í því
samhengi minna á muninn
á Chevrolet Malibu og hin-
um nýja Citation, sem áður
er að vikið. SAAB 900 er
mjög traustur í rásinni,
góður í snjó og hálku og
loksins, loksins er hægt að
segja, að SAAB sé vel
teiknaður bíll.
G.S.
Traustur Svíi, sem hefur verið lengdur og
bættur og er nú loksins vel teiknaður
Tryllitækið SAAB Turbo fer í hundraðiö á 8,9 sek.
Stýri og mælaborð í SAAB 900