Lesbók Morgunblaðsins - 14.02.1981, Blaðsíða 7

Landið okkar
Ljósmynd og texti: Björn Rúriksson
TUNGNAR-
JÖKULL
>
I
VATNAJOKLI
Myndin er texin i iremur lítilli hœö yffir vesturjadri Vatnajökuls. Kerlingar (1339 m) eru
ffyrir miöri mynd, Hamarinn litlu ofar, og Báröarbunga aö baki hans, efst til hægri.
Vinstra megin á myndinni sér til Tungnárbotna innri. Þar eru innstu upptök Tungnár,
en hún sér Sigöldu- og Hrauneyjafossvirkjunum fyrir vatni, ásamt Köldukvísl og
Þórisvatni. Ofar Tungnárbotnum, úti viö sjóndeildarhring, sér tii Tungnafellsjökuls og
Vonarskarös í um 50 km fjarlægð.
Öskumynstriö, sem er svo áberandi á myndinni, veröur til við ísstreymi í jöklinum, en
þarna berst upp á yfirboröiö aska sem fallið hefur inni á hájöklinum áratugum fyrr.
Væntanlega er askan úr einhverju Grímsvatnagosanna, en hugsanlega annars staöar
frá. Þegar myndin er gerö er ágústmánuöi tekiö aö halla og nær allur snjór bráönaöur á
neöanveröum jöklinum. Enn sér þó á skafla sem eftir sitja í lægðum.
B.R.
Björn Rúriksson er viöskiptafræöingur, en hefur í vaxandi mæli lagt stund á
Ijósmyndun, bæði úr eigin flugvél og af landi og voru bæöi því og sýningu hans á
Ijósmyndum í Nikon House í New York gerð skil í jólablaöi Lesbókar 1980. Björn á í
fórum sínum töluvert safn íslandsmynda og hefur oröiö aö samkomulagi, aö Lesbók
birti röö mynda á næstunni, en sjálfur mun Björn skrifa stuttan texta meö hverri mynd.
Ritstj.
byggt þar myndarlegt hús fyrir veitinga- og
minjagripasölu og er þaö jafnframt nyrsta
pósthús álfunnar.
Frá Nord Kap héldum viö sem leið lá
austur til Tanaár, sem er lengsta fljótiö í
Noröur-Noregi og jafnframt mikil laxveiöiá.
bar hefur velðst 36 kg lax og er þaö líklega
þyngsti lax, sem veiöst hefur í á. Leið okkar
lá síöan suöur Tanadalinn vestanmegin
árinnar. Austur yfir fljótið mátti sjá til
Finnlands því aö landamærin liggja þarna
eftir fljótinu suöur til Karasjok.
í Samabænum Karasjok var silfursmiöja
heimsótt þar sem gerðir eru skartgripir úr
silfri eftir heföbundnum fyrirmyndum
Sama. Þaöan lá leiöin inn á skógivaxnar
víðáttur Lapplands, nyrsta hluta Fínnlands.
Viö ókum til bæjarins Ivalo viö sunnanvert
Enarivatn og vorum þá komin inn á gömlu
Ishafsleiðina, sem lá frá bænum Kemi viö
norðanveröan Helsingjabotn til Petsamo
viö íshafiö. Noröan Ivalo lokaöist þessi leiö
eftir heimsstyrjöldina síöari, þegar landa-
mæri Sovétríkjanna færöust til vesturs og
Petsamó var ekki lengur finnskur bær. Frá
Ivalo var síöan haldiö eftir þjóöveginum
suöur til Rovaniemi.
Sól og hiti í Rovaniemi
í Rovaniemi, sem er nokkrum km
sunnan heimskautsbaugs var dvaliö í tvo
daga í glampandi sól og hita. Bærinn hefur
ætíö verið miöstöð samgangna og verslun-
ar í Lapplandi og nú á síöustu árum er
hann einnig oröinn mikill feröamannabær.
Til Rovaniemi koma árlega um 400 þús.
feröamenn, en íbúarnir eru þó aoéins 30 !Í!
40 þús.
Vöxtur Rovaniemi byrjaöi fyrst í lok
seinustu aldar, þegar hafist var handa um
aö nytja skóga Lapplands, en í seinni
heimsstyrjöldinni brenndu Þjóöverjar bæ-
inn til grunna á flótta sínum undan
Rússum. Strax eftir stríöiö var tekið til viö
að endurreisa Rovaniemi eftir skipulagi
þekktasta arkitekts Finna, Alvars Alto.
Hann hannaöi einnig margar byggingar í
bænum sem ýmist eru í eigu hins opinbera
eöa í einkaeign. Þekktast er sjálfsagt
Lappia-Húsiö. Þaö líkist í mörgu Norræna
Húsinu í Reykjavík, en er þó miklu stærra.
Húsiö er eingöngu byggt úr finnsku
byggingarefni og er mjög haganlega og vel
gerð bygging. Þar er salur til leiksýninga og
annar til ráðstefnu- og hljómleikahalds.
Veggi hússins prýöa mörg listaverk eftir
frægustu myndlistarmenn Finna.
Skammt frá i.óPPÍ0--.lÍL,?inu er Lútherska
kirkjan. í henni er altaristafla, freskom^.
eftir Lenart Segerstrále, en hann geröi
einnig altaristöfluna í Hallgrímskirkju í
Saurbæ á Hvalfjaröarströnd.
Mikiö er um verslanir í Rovaniemi og er
vöruúrval talsvert. Mest er þar um finnska
tré- og glervöru og er verðlag allhátt, en þó
mun hagstæðara en í Noregi.
Nú fór að líöa aö lokum þessarar feröar.
Viö héldum norövestur á bóginn, meöfram
sænsku og finnsku landamærunum áleiöis
til Noregs aftur. Landamæralínur landanna
þriggja skerast rétt hjá fjallavatninu Kilpi-
sjárvi, en vegurinn til Noregs liggur meö-
fram vatninu neöst í hlíðum Sana-fjallsins,
sem áöur var heilagt fjall í vitund Sama.
Frá Kilpisjávri-vatni ókum við síöan
niður dalinn til Skiboten og höfðum þar
meö lokað hringnum um Nordkalotten. Frá
Skiboten var síöan haldiö heim um
Tromsö.
©