Lesbók Morgunblaðsins - 30.05.1981, Blaðsíða 4

Jón úr Vör þýddi
Ove Abildgaard:
Ekki fremur en við
í upphafi var myrkrió
en þaö gat ekki verið án Ijóssins.
í upphafi var Ijósió
en þaö gat ekki veriö án myrkursins.
í upphafi var lífiö
en þaö gat ekki veriö án dauðans.
í upphafi var dauöinn
en hann gat ekki veriö án lífsins.
í upphafi var oröiö
en þaö gat ekki veriö án þagnarinnar.
í upphafi var þögnin
en hún gat ekki veriö án orðanna
... fremur en viö.
Per Aage Brandt:
Það getur ertginn skilið
Hversvegna er fólkið rekiö svona áfram
einsog fénaöur
blindaö af táragasi og varpaö íþvögu
hverju ofan á annaö
þaö getur enginn skiliö
hversvegna allt svæöiö hefur veriö afkróaö
og allir fluttir burt
vinnustaöirnir sprengdir í rúst
þaö getur enginn skiliö
allar raddir hafa breyst í steinshljóö
og hversvegna ríkir algjör þögn
einsog þetta væri kvikmynd eftir viövaning
sem ekkert kann til verka
þaö getur enginn skiliö
Ove Abildgaard f. 1917 er meðal kunnari Ijóómkálda í
Danmörku. Kona hana er íalenmk.
Per Aage Brandt f. 1944 telet enn í hópi hinna ungu og efnilegu.
Vilhjálmur
Bergsson
Breyting
staöur var — liöin stund
orö voru sögö fyrrum
nú fallin í gleymsku
spor mást út í gljúpum sandi
gegnum mistriö Ijómar
margvíslega fléttuö hringaröö
eitthvaö er breytt — andartaks þögn
annar tími hefur göngu sína
á nýjum staö
Andstæður
hljóölátu víöáttur frostblóma
heimur þakinn héluöu mynstri
utan og innan
hugur og hendur vilja
brjótast úr viöjum klakabanda
blákaldi himinn
á þér flýtur blóð ástarlnnar
rauöar rákir kljúfa þig
leiftur fylgir loga
sem aldrei
aldrei mun deyja út
Smásaga
Snerting
náttúrunnar
eftir Sigrúnu Schneidar
Veðriö breyttist á hálftíma. Hún
lagöi af staö í ijómandi sólskini og
gekk beint af augum. Vífilfellið hafði
heiliaö hana meö sínum fjólubláa lit og
hún tók þá ákvöröun aö ganga í átt til
þess.
Nú haföi þaö hinsvegar sett upp
gráan flókahatt og sveipað um sig
skykkju í muskulegum grábláum lit.
Þetta fannst henni ekki nógu sniðugt
og göngugleði hennar rauk út í veður
og vind.
Hún nam staðar og leit í kringum
sig. Geldingahnapparnir virtust líta
snúöugt á hvern annan og litlu
músareyrun samþykktu ólund þeirra.
Blóm Lambagrasins hvíldu hinsvegar í
góöu samlyndi eins og stjörnur á
grænum kolli. Litabreytingar mosans
hrifu hana. Hann samlagaöist hraun-
inu og hvorttveggja varö aö einni
órjúfandi heild og minnti hana á
málverk eftir KjarvaL.
Um stund horfði hún heilluð á
umhverfiö, en þar sem dropar tóku aö
falla, sá hún ekki fram á annað en að
koma sér út aö veginum og ganga til
baka aö Geithálsi. Þar gæti hún náö
strætisvagni, en ef hún heföi heppnina
með sér, æki einhver rútan fram aö
henni og skilaði henni heilli til borgar-
innar. Annaö eins hafði nú skeö.
Þegar hún hugsaöi til hinna strjálu
feröa strætisvagnanna að Geithálsi
fylltist hún gremju, því þær hafa oftar
en einu sinni komiö henni til þess aö
gegnblotna. Hún var vön að reika um
í Heiðmörkinni og Lækjarbotnunum í
frístundum sínum, en var hinsvegar
ekki gefinn möguleiki á því aö panta
sólskin á meöan hún var aö flandra
þetta.
Hún þrammaöi eftir veginum og
þaö lá viö aö þessi ganga væri
lífshættuleg á köflum. Hver bíllinn af
öðru hraðaöi sér framhjá og grjótiö
þaut stundum undan hjólum þeirra í
allar áttir. Þaö var svo sannarlega ekki
verið aö taka tillit til fótgangandi. Hún
gat varla stillt sig um aö láta hraöa
þeirra fara í taugarnar á sér.
Enginn þeirra dró úr ferðinni, og
þó, hún heyröi í bíl og staldraði viö til
þess aö hleypa honum framhjá, en
ekkert skeöi. Þegar hún leit við, sá
hún aö hann haföi stanzaö. Lítill bíll,
ásamt vingjarnlega brosandi öku-
manni sem opnaði gluggann og kall-
aði til hennar. Hún heyrði ekki oröa-
skil og gekk aö bílnum.
„Hvert ertu aö fara?“ spurði hann.
Rödd hans var viðkunnanleg og í
samræmi viö brosiö.
„í átt aö Geithálsi. Ætlunin er aö ná
strætó til borgarinnar.“
Hann leit undrandi á hana um leið
og hann sagöi: „Þaö er drjúgur spölur
og ófært fyrir þig að vera labbandi
eftir veginum í þessari umferö. Þú
getur ekiö meö mér, ég er á leiö til
borgarinnar."
Þetta var gott boð og hún orðin
þreytt og leiö, en þrátt fyrir þaö
kviknaði á rauöa Ijósinu innan í henni.
Hún haföi ávallt haft þann fasta
ásetning aö þiggja ekki bílferö með
ókunnugum ökumönnum, og haföi
haldiö sig viö hann.
Ökumaðurinn varö þess áskynja aö
hún hikaði, hætti aö brosa og sagði:
„Þér er alveg óhætt að vera í bílnum
hjá mér. Ég leita ekki á þig og varla
fær til neinna athafna hér, eins og
ástatt er fyrir mér,“ hann var alvar-
legur á svip, „komdu, sjón er sögu
ríkari.“
Hún gekk að bílnum og leit innum
hurðina sem hann haföi opnað. Hann
kippti upp vinstri buxnaskálminni og
hún sá aö hann var meö gervifót. Hún
skammaöist sín niður í tær vegna
þess aö hafa alið misjafnar hugsanir
um hann hiö innra meö sér.
„Þú þarft ekki að vera svona
vandræöaleg," hann brosti út í annað
munnvikiö og virtist njóta sín, „ég skil
þínar hugsanir vel.“ Hann benti henni
á sætiö við hlið sér. Hún var fljót aö
setjast og samviskubitið varö að
engu. Bíllinn tók kipp og ferðin hófst.
Hann leit glottandi á hana um leiö
og hann byrjaði aö tala. „Þú getur
ekki ímyndað þér hvaö ég hef gaman
aö því, aö sjá fólk fara algjörlega í
kerfi þegar ég sýni því gervifótinn,"
hann hló snöggt, „ég sé svo greinilega
hvernig þaö hikstar viö aö halda
spurningunni í sér, hvernig þetta hafi
viljað til.“
Hann þagnaði og hún fann á sér, aö
hann ætlaöist til aö hún bæri þessa
spurningu fram. Hún er hinsvegar
ákaflega lítið forvitin um hagi annarra
og hún spuröi ekki. Svo kom eins og
ofurlítil þrjóska upp í henni og hún
vildi ekki gera honum þaö til geös aö
spyrja. Einnig fannst henni sem hún
gæti lesið hug hans á þessum fáu
mínútum. Það var ekki fyrir neitt, aö
hún var þaullesin í sálarfræði og haföi
ánægju af því aö íhuga viðbrögö fólks
viö ýmsar aðstæður.
Þegar honum varð Ijóst aö hún
ætlaði ekki aö inna hann eftir ástæö-
unni, virtist hann hissa og eftir nokkurt
hik hóf hann sjálfur aö segja frá af
miklum ákafa.
„Sjáöu til, þaö var ekið á mig . .. ég
stóö upp viö girðingu . .. og fóturinn
fór í mask.“
Hún sá svitadropa myndast á enni
hans og andlit hans varö eins og
meitlaö í stein. Ósjálfrátt jók hann
hraöa bílsins um leiö og hann hélt
áfram útskýringum sínum.
„Bannsettans maöurinn var ölvaö-
ur, vissi ekkert hvaö hann var aö gera
og ók upp á gangstéttina beint á
mig . . . ég stóö upp við girðinguna
heima . .. og komst ekki undan."
Hann þurrkaöi svitann framan úr
sér. „Þaö var ekki hægt aö bjarga
fætinum."
Honum virtist hafa oröiö um megn
4