Lesbók Morgunblaðsins - 29.10.1983, Blaðsíða 13

skambyssu. „Þér eruð handtek-
inn, grunaðir um morð," sagði
hann.
En Pelle sýndi ekki minnstu
geðshræringu, undrun, reiði eða
ótta. „Já,“ sagði hann ósköp
blátt áfram. „Eg er maðurinn
sem þið eruð að leita að.“
Lögreglumennirnir trúðu
varla sínum eigin eyrum. Þetta
var of auðvelt. Þetta var lang-
samlega snarasta handtaka og
fúsasta játning, sem þeir höfðu
nokkru sinni heyrt getið um.
„Farið þér með okkur til
þeirrar persónu, sem þér voruð
að heimsækja,“ skipaði Madsen.
Pelle gekk á undan uppá
næstu hæð fyrir ofan og nam
staðar fyrir framan dyr í hálfa
gátt. Á hurðnni stóð nafnið
Greta Ankersen.
Lögreglumennirnir ýttu á
undan sér þessum manni, sem
hafði lýst því yfir, að hann væri
morðingi, og gengu inní dimma
og fúla forstofu. Ytra herbergið
var daunillt af mygluþef og elli.
Grilla mátti gegnum rökkrið
gömul, þung húsgögn, eins og
einhverjar ófreksjur.
Frá næsta herbergi barst
hljóð, eins og köttur væri að
klóra og síðan skrækur hlátur
og fliss. Madsen ýtti hurðinni
upp með byssuhlaupinu.
Sjónin sem blasti við þeim var
eins og útúr forneskju — forn-
eskju galdranorna og völva.
Gömul kona var bogin yfir skít-
ugum ofngarmi og var að troða
einhverjum fatnaði niðrí logana.
Hár hennar var grátt og stíft af
skít, svo bersýnilegt var, að hún
hafði ekki þvegið sér mánuðum
saman.
Madsen höfuðsmaður ýtti
henni til hliðar, og kæfði með
fótunum eldinn í leifunum af
bláum verkamannagalla. Gamla
konan setti upp tannlaust glott
og pírði á hann hvarmavot grá
augun. Hún hné afturábak niðrí
stól og rak upp skræka hláturs-
roku.
Daunillt herbergið bar merki
elli og sóðaskapar, eins og gamla
konan sjálf. Hún var sýnilega
drukkin. Um allt, — á borð, gólf
og í horn — var stráð tómum
dósum, rotnandi matarleyfum
og tæmdum flöskum.
„Þekkið þér þennan mann?" ■
spurði höfuðsmaðurinn og benti
á Pelle Hardrup.
Nornin flissaði eins og hálf-
viti. „Góður strákur ... bezti
strákur ... í morgun færði hann
mér ákavíti og bjór ... góðan
Tuborg."
„Takið þér nú eftir, kona. Það
er tilgangslaust að reyna að
skapa fjarvistarsönnun handa
Hardrup. Hann er nýbúinn að
drepa tvo menn og reyndi að
ræna banka.“
Greta gamla velti vöngum og
deplaði augunum til þess að
reyna að eyða áfengisþokunni,
sem slævði hugsun hennar. „Ég
hélt hann hefði verið hérna all-
an tímann ... það var ákavítið
og bjórinn. Ég er of drykk-
felld ... “ Hún hlunkaðist ofaní
stólinn og mók rann á hana.
Lögreglan rannsakaði nú nán-
ar þessi aumu húsakynni. í einu
herberginu fundu þeir stóran
bangsa, nokkrar brúður og eina
af þessum litlu, næstum ósýni-
legu mittisskýlum, sem nektar-
dansmeyjar nota. Madsen vakti
Gretu gömlu. „Hver á þetta?“
spurði hann.
Þá var Gretu skemmt. „Ekki
glápa á mig! Ekki brúka ég
svonalagað!" Og hugmyndin
vakti hjá henni tryllingslegt
hláturskast. „Hún Lita Rys á
þetta. Hún er vinkona mín.
Leigjandi. Hún dansar í næt-
urklúbb ... ofsafínn dansari. Ég
skal sýna ykkur hvernig hún fer
að því.“ Og nornin staulaðist á
fætur, greip skýluna og tók af-
káraleg spor, en féll endilöng á
stólinn aftur.
Þetta vakti enga kátínu hjá
lögreglumönnunum. „Ef hún
vinnur á næturnar, hvers vegna
er hún þá ekki hérna á daginn?"
spurði höfuðsmaðurinn.
„Frændi minn fór með hana
uppí sveit."
„Frændi yðar?“
„Já, hann er ágætisstrákur ...
Bjern Nielsen. Hérna er mynd
af honum.“ Og Greta fann hana
á bak við bréfahrúgu á eldhús-
borðinu.
Andlitið sem starði á þá af
myndinni minnti sannarlega
ekki á neinn Valentinó, Marlon
Brando eða Rock Hudson. Það
var satt að segja svo ljótt og
grimmdarlegt, að það var jafn-
vel eitthvað heillandi við illsk-
una, sem speglaðist í því.
„Bjorn og Pelle ... þeir eru
góðir vinir", sagði Greta útskýr-
andi. „Þetta eru beztu strákar."
Og eftir það féll hún í fyrra
mók.
Lögreglan fór með Pelle til
höfuðstöðvanna. Þessi grann-
vaxni, ljóshærði, ungi maður,
sem hafði drepið tvo menn með
köldu blóði, fór með þeim, þæg-
ur eins og barn. Það var næstum
ómögulegt að trúa því, að hann
væri morðingi. En hann hafði
játað á sig glæpinn ótilkvaddur.
V
í myndasafni höfuðstöðvanna
tók aðeins nokkrar mínútur að
finna Bjorn Nielsen. Hann var
góðkunningi lögreglunnar. Þessi
„góði strákur" og frændi Gretu
gömlu hafði verið handtekinn
tólf sinnum fyrir ýmiss konar
afbrot. Allt frá innbrotum til
kynferðisglæpa gegn ungum
telpum. Meirihlutanum af þeim
þrjátíu árum sem hann hafði lif-
að, hafði hann eytt í fangelsum.
„Ég geri ráð fyrir að okkur sé
óhætt að ganga út frá því, að
nektardansmeynni okkar hafi
verið boðið niður að ströndinni i
skemmtiferð, svo Pelle gæti not-
að íbúðina sem fjarvistarsönnun
og til þess að fela fötin sín,“
sagði höfuðsmaðurinn.
En við yfirheyrslu harðneitaði
Pelle að vinur hans Bjorn Niel-
sen væri nokkuð við inálið rið-
inn. Hann væri saklaus eins og
barn, en hann sjálfur og hann
einn væri sekur af glæpum þess-
um.
Á þessu stigi rannsóknarinn-
ar virtist engin ástæða til þess
að kveða geðlækni eða sálfræð-
ing til aðstoðar. Þetta var upp-
lagt mál, þar sem játning Pelle
Hardrup lá fyrir. Lögreglan var
því reiðubúin að leggja málið i
dóm. Hér við bættist, að blettur
var á mannorði Pelle fyrir dóm
vegna annars afbrots. En það
var stjórnmálalegur glæpur. í
heimsstyrjöldinni síðari hafði
Pelle gengið í félagsskap kvisl-
inganna, sem höfðu unnið með
þýzka innrásarhernum. Að
stríði loknu var hann sakfelldur
og dæmdur í fimmtán ára
þrælkunarvinnu fyrir samstarf
við óvini föðurlandsins, njósnir
og skemmdarverk.
Kringum 1950 þegar dregið
hafði úr hörku almenningsálits-
ins þá var honum og ýmsum
öðrum sleppt lausum og þeir
náðaðir. Éftir það kvæntist
hann, gegndi vel ýmsum störf-
um, eignaðist þrjú börn og var
talinn ábyrgur þjóðfélagsþegn
af nágrönnum sínum í hverfi því
í Kaupmannahöfn, þar sem
hann bjó.
En þessi jákvæðu atriði gátu
vitanlega engan veginn jafnað
metin gagnvart sönnunum gegn
honum. Skýrslan um kúlurann-
sóknirnar sýndi ljóslega, að
byssa hans var vopnið, sem beitt
var í þessu tvöfalda morði.
Fatnaður hans var í höndum
lögreglunnar. Allir áhorfendur
að glæpunum voru sammála um,
að hann væri maðurinn. En það
er af Nielsen að segja, að hann
og hjákona hans höfðu hins veg-
ar verið í 125 km fjarlægð, þegar
glæpurinn var framinn.
VI
Dagurinn þegar málið skyldi
tekið fyrir var ákveðinn. En
þegar hann rann upp hafði fólk
misst allan áhuga á málinu, því
þar var ekkert fréttnæmt á ferð,
málið var of upplagt.
En allt í einu var heldur betur
rumskað við lögreglunni. Mörg
nafnlaus bréf bárust til höfuð-
stöðvanna. Christensen lög-
regluforingi lét rannsaka hverja
einustu ábendingu, og þar á
meðal eina, sem hljóðaði svo:
„Ég hef upplýsingar um Har
druu-málið. Raunverulegar upp-
lýsingar. Ég verð við Tivoiíbar-
inn Klukkan sex eftir hádegi.
Christensen iögregluforingi
kom tímanlega á stefnumóts-
staðinn við höfnina. Hann lagði
bréfið á borðið, pantaði bolla af
kaffi og virti fyrir sér barstetp-
urnar og vændiskonurnar, sem
buðu blíðu sína sjómönnum og
hafnarverkamönnum.
Þegar gamla skipsklukkan á
veggnum sló síðasta og sjötta
slagið, birtist haltur, miðaldra
maður með gleraugu, dró fram
stólinn beint á móti Christensen
og settist. „Þakka yður fyrir að
koma“, sagði hann. „Eg var
hræddur um, að þér hélduð að
bréfið mitt væri frá einhverjum
geðgopa. Þér hafið Pelle Har-
drup í varðhaldi, og munuð
svipta hann frelsi sínu það sem
eftir er ævinnar, nema ég leysi
frá skjóðunni. Sjáið þér til. Ég
þekki hinn raunverulega morð-
ingja og ég óttast hann. Og hinn
raunverulegi morðingi er ekki
maðurinn sem þið haldið. Pelle
er bara sá sem hleypti af.
Hinn raunverulegi morðingi
er Bjorn Nielsen. Eg veit það.
Við þrír: Pelle, Bjern og ég vor-
um í sama fangelsinu. Pelle lifir
undir dáleiðsluáhrifum. Hann
er algjört peð í höndum Nielsen.
Þetta á rætur að rekja til
stjórnmála — gamalla nazista-
stjórnmála."
Christensen, sem var enginn
viðvaningur í því að hlustá, beið
eftir að hinn þagnaði, og sagði
svo: „Það gleður mig að kynnast
yður, og þakka yður fyrir að þér
komuð. Má ég spyrja yður um
nafn?“
Maðurinn hristi höfuðið.
„Jæja, þá skulum við byrja á
fyrstu fullyrðingu yðar. Hvernig
getur þessi nýframdi glæpur
verið tengdur gamalli pólitík?
Hitler er dauður, og það eru
mjög fáir nazistar eftir í Dan-
mörku. Hvers vegna ætti Har-
drup að myrða tvo menn og
ræna banka af pólitískum
ástæðum?"
Ókunni maðurinn hikaði, eins
og til að greiða úr hugarflækju
sinni. Fyrst verðið þér að skilja
hvað gerðist, þegar við þrír vor-
um saman í fangelsinu. Nielsen
sannfærði Pelle um það, að ein-
hvern daginn yrði hann ein-
ræðisherra Norðurlanda, að
hann yrði meiri en Hitler, að
hann yrði leiðtogi allra germana
og norrænna manna. Nielsen
hefur vald á dáleiðslu og eftir-
sefjun. Pelle var auðvelt fórnar-
dýr. Tímann sem við dvöldum í
fangelsinu var hann gangandi
brúða í trúarpólitískum transi.
Eins konar uppvakningur, sem
hlýddi Nielsen í blindni án
nokkurs sjálfstæðs vilja.
Ég sá hann gefa alla peninga
sína, hringi og verðmæti meist-
ara sínum og húsbónda.
Þetta er mér dularfull ráð-
gáta og ég reyndi að fylgjast
með því sem var að gerast. Þetta
tók sinn tíma, en þessu tók ég
eftir: í hvert skipi sem Pelle sá
merkið X, þá féll hann í dásvefn
og hlýddi skipunum Nielsen útí
yztu æsar. Þegar Pplle sá X lam-
aðist hann, eins og stirðnaði upp
— bara við að sjá tvö skáhöll
strik — X. Þá brá slikju fyrir
Framhald á bls. 15
13