Lesbók Morgunblaðsins - 20.04.1985, Qupperneq 6

Steinunn Þórarinsdóttir: Veruleikur, steinsteypa ogjárn. 1985.
uppsetningu og útlit sýningarinnar í heild.
Að hinni sýningunni stóð Páll Guðmunds-
son á Húsafelli, málari, sem í þetta sinn
notaði nærtækt grjót og náði að miðla ein-
hverskonar frumkrafti. í þessu sambandi
er einnig vert að geta um myndir höggnar
í stein og málaðar að hluta, sem voru á
nýlegri sýningu Gunnars Arnar Gunnars-
sonar. Það virðist svo sem þessar listgrein-
ar séu í vaxandi mæli að skarast; málarar
hika ekki við að sýna myndir, sem hljóta
að teljast skúlptúr að verulegu leyti.
Stundum er óljóst, hvort fremur er um að
ræða Iágmynd eða málverk.
Kannski er það einnig táknrænt fyrir
fjörið, sem færst hefur í höggmyndalist-
ina, að árleg myndlistaverðlaun DV voru
að þessu sinni veitt myndhöggvara: Jóni
Gunnari Árnasyni, sem er framúrstefnu-
maður í greininni og er að minnsta kosti
töluverður hluti verka hans, sem tengist
konseptlist og nefnd hefur verið hug-
myndalist. Listamaðurinn vinnur með
ákveðið „konsept", ákveðna hugmynda-
fræðilega vísun, en notar ekki alltaf
varanlegan búning, eða varanleg efni.
Skúlptúr getur nú á dögum verið úr
brauði.
ÚTILIST — OPINBER LIST
Myndhöggvarar eiga við það almenn-
ingsálit að stríða, að höggmyndir eigi að
vera opinber list, sem komið er fyrir úti
við eða í stofnunum. Það er að vísu rétt, að
margar höggmyndir prýða stofnanir. Hitt
er útbreiddur misskilningur, að högg-
myndir ýmiskonar séu eitthvað síðri til að
hafa fyrir augunum á heimilum en mál-
verk til dæmis. Það þykir óhagræði, þegar
ekki er hægt að hengja myndir upp á veggi
og frístandandi skúlptúrar verða undir í
samkeppninni, ef svo mætti segja, vegna
þess arna. Það er fyrst og fremst tízka og
tíðarandi, sem úrslitum ræöur í þessu efni;
nógu stórt byggjum við Islendingar, ekki
sízt uppá síðkastið. Stofur verða æði oft
svo stórar, að betra þykir að skipta þeim
að einhverju leyti með skilrúmum. I því
sambandi má benda á, að skúlptúr gæti
myndað skilrúm, eða st.aðið sem hluti af
því.
Á sýningu Myndhöggvarafélagsins á
Kjarvalsstöðum sjáum við hefðbundna út-
færslu: Myndir höggnar í stein, eða skorn-
ar í tré. En þar er líka skúlptúr úr stein-
leír, steinsteypu, stáli og fleiri málmum.
Þar er einnig ærin, sem ekki fékk inn-
göngu á kirkjulistarsýninguna fyrir tveim-
ur árum. Þetta guðslamb á áreiðanlega
eftir að hneyksla einhverjar frómar sálir,
sem munu undrast, hvernig þetta getur
flokkast undir höggmyndir! Já, svona eru
þeirra ær (og kýr). En það að fá menn til
að undrast er líka hlutverk listarinnar.
GÍSLI SIGURÐSSON
Undir-
meðvitundin
er
viljugt verkfæri
orsteinn Gauti Sigurðsson er aðeins 24 ára
gamall, en hefur hlotið þá dóma tónlistargagn-
rýnenda, að með leik sínum með Sinfóníu-
hljómsveit íslands fyrr í vetur hafi hann skip-
að sér í fremstu röð píanóleikara hérlendis.
Ég hlýddi á hann leika í Austurbæjar-
bíói á vegum Tónlistarfélagsins fyrir
tveimur árum. Fyrir utan leik hans, sem
þá þegar var frábær, var eitthvað við per-
sónu þessa unga manns sem orkaði sterkt
á mig og gerði hann forvitnilegan í mínum
augum. Enn sé ég hann ljóslifandi fyrir
mér á senunni íklæddan allt of stórum
smóking við kámugan konsertflygil Aust-
urbæjarbíós. Síðan hef ég fylgst með hon-
um úr fjarlægð, án þess þó að þekkja nokk-
uð til hans, og sætti færis þegar hann var
hér heima að ná af honum tali.
Rómur hans var dimmur og karlmann-
legur í símanum. Viðtal við Lesbókina, því
ekki það. En heima hjá móður hans, þar
sem hann dvaldi, væri lítið næði. Við
ákváðum að hann kæmi heim til mín.
Ég sá hann út um gluggann þar sem
hann stikaði stórum á milli blokkanna
með storminn í fangið. Frakkinn var
óhnepptur og skein á brjóstsykurbleika
skyrtu og frostpinnagrænan trefil sem
flaksaðist til og frá. Hann hafði dvalið í
New York og Róm, vissi ég. Voru þessir
skæru litir amerísk áhrif eða ef til vill
ítölsk?
Einfaldlega Baktería Sem
Settist Að í Skrokknum
Nafnið hans var í einu dagblaðanna
þennan eftirmiðdag. Hann var í hópi
nafnkunnra manna sem fylgdust með af-
mælismóti Skáksambands íslands á Loft-
leiðahótelinu deginum áður. Ég spurði,
hvort hann hefði farið þangað af áhuga
eða forvitni. Hann sagðist hafa mikinn
áhuga á skák en kunnáttan væri ekki í
nokkru samræmi við áhugann. Samt hefði
hún reynst sér mikill tímaþjófur. Hann
væri svo ógurlegur dellukall. Á meðan á
dvölinni í New York stóð, datt hann til
dæmis í billíard. Um tíma var hann líka á
bólakafi í austrænni fílósófíu. Ánetjaðist
henni þó aldrei svo, að hann færi að ganga
í kufli, en hún skildi eftir ýmislegt gott
sem hann býr að enn. Ennþá hefur hann
ekki lært að spila bridge, er svo hræddur
um að falla algjörlega fyrir því.
Við fórum síðan að spjalla um sjón-
varpsútsendinguna frá Biennalnum í Osló
tveimur kvöldum áður, þar sem hann lék
annan píanókonsert Prókoffieffs. Ég sagð-
ist hafa tekið sérstaklega eftir því, hvað
hendur hans virtust mjúkar á nótna-
borðinu.
„Spaghettihendur" sagði hann og hló
dátt og sveigði langa, mjúka fingurna svo
að þeir vísuðu beint upp í loftið. „Annars
Kristín Sveinsdóttir ræðir
við Þorstein Gauta Sigurðs-
son píanóleikara sem vakti
mikla athygli í vetur, þegar
hann lék annan píanókon-
sert Prókoffieffs með Sin-
fóníuhljómsveit íslands.
Hann er nú búsettur í
Miami á Florida.
virðist það ekki skipta máli hvernig hend-
ur píanóleikarans eru lagaðar. Það notar
hver sína tækni í samræmi við það hvernig
hendur hans eru vaxnar. Sjáðu til að
mynda hana Aliciu de Larrocha. Svo netta
og fíngerða. Hendurnar á henni eru ekki
stærri en á smástelpu. Ógnarkrafturinn í
áslætti hennar er ekki í neinu samræmi
við smæð handanna. Þetta stendur nefni-
lega ekkert í sambandi við sterka fingur,
þótt margir virðist ætla það. Á hverju það
byggist? Þetta byggist allt á góðu sam-
bandi hérna uppi.“ Hann benti með ann-
arri hendinni á höfuðið og strauk síðan
hinni létt niður eftir handleggnum fram á
fingurgóma. „Taugaboðin verða að vera í
góðu lagi. Aðalatriðið er hins vegar að
hugsun liggi að baki. Svo þýðir ekkert að
vera illa fyrirkallaður að morgni, þegar
byrjað er að æfa. Ég læt þó stöku sinnum
eftir mér að sletta úr klaufunum. Hins
vegar reyki ég og drekk kaffi, eins og þú
sérð. Margir tónlistarmenn bragða þó
aldrei kaffi, finnst það trekkja taugarnar
um of. Ég kemst hins vegar ekki í gang
nema fá mér þrjá, fjóra bolla.
En við vorum víst að tala um norrænu
tónlistarkeppnina fyrir ungt fólk, var það
ekki? Forvalið til keppninnar fer þannig
fram, að tónlistarmaðurinn leikur inn á
segulband í viðurvist sérstakrar valnefnd-
ar. Snældan er send til þátttökulandsins,
en dómnefnd velur siðan til keppninnar
eftir þessum tónböndum. Mjög margir
sendu tónbönd að þessu sinni, en fáir náðu
að keppa til úrslita. Meðalaldur keppenda
nú var líka mun lægri en áður.“
Mig langar til að vita, hvort eitthvað
ákveðið atvik eða áhrif frá einhverri sér-
stakri persónu hefði orðið til þess að hann
ákvað að verða píanóleikari. Var hann
beittur ströngum aga í tónlistaruppeld-
inu?
„Það þurfti ekkert sérstak atvik til,“
svaraði hann og brosti. „Þetta var einfald-
lega baktería sem settist að í skrokknum á
mér og grasséraði þar með þessum afleið-
ingum.
Ég var afskaplega einrænn og ómann-
blendinn þegar ég var yngri. Fimmtán eða
sextán ára gamall fluttist ég ásamt fjöl-
skyldu minni í nýtt hverfi hérna í Reykja-
vík. Það tók mig óratíma að eignast kunn-
ingja á nýja staðnum, en þetta þýddi að ég
varð ekki fyrir neinni truflun og gat setið
við hljóðfærið allan liðlangan daginn. Að
vísu var ég að gera fjölskylduna brjálaða
með þessum endalausu æfingum, og frem-
ur var ég beðinn að halda aftur af mér en
hitt. Svona þróaðist þetta, að því er virðist
án allra utanaðkomandi áhrifa."
Vonbrigði Þegar Virtúós-
arnir Reyndust Vera
Venjulegir Menn
Ég spurði um aðalkennara hans í Tón-
listarskólanum, Halldór Haraldsson.
Myndaðist ekki sterkt samband á milli
þeirra á þessum árum?
„Samband okkar Halldórs var ákaflega
náið. Hann var mér mikill og góður leið-
beinandi og vinur. Ég held að þannig sam-
band fyrirfinnist ekki lengur í nýtísku-
skólum. Fjöldi nemenda er orðinn svo mik-
ill. Nemandi mætir í þá tíma sem honum
eru settir fyrir, kennarinn miðlar honum
því sem stundaskráin mælir fyrir um, en
engu þar fram yfir. Síðan gengur næsti
nemandi inn og svo koll af kolli. Eg held að
goðsögnin um kennarann, sem leggur nem-
andann á hægra brjóstið strax í upphafi og
leiðir hann síðan skref fyrir skref í átt til
6