Lesbók Morgunblaðsins - 15.02.1986, Side 8

LISTVIÐBURÐIR
Á Kjarvalaatöðum, aem eru langaamlega fremata ogatærata aýningarhúa okkar,
verða engar myndliatarsýningar á þeaaum vetrí íauaturaal húaaina, aem héraéat.
Undanfarna vetur hefur verið sýnt í báðum aölunum. Viðburður árains á Kjar-
valsstöðum verðurán efa Picasso-sýningin á Listahátíð í vor.
Samdráttur hefur orðið þjá íalenzku óperunni. Enginn óperuflutningur ernú &
hennar anærum fráþví aðsókn að Leðurblökunni (myndin) gufaði upp eftir 5 aýning-
arkringum áramótin ogþartil Trúbadúrinn kemurá fjalir i apríl.
ir listamenn höfðu miklar mætur á Norræna
húsinu og þar voru tíðar sýningar. Nú bregð-
ur aftur á móti svo við, að engin sýning er
þar allan veturinn, sem íslenzkur, núlifandi
listamaður stendur að. Ekkert gerist þar á
þessu sviði fyrr en fyrripartinn í marz, að
haldin verður sýning á þjóðsagnamyndum
eftir Ásgrím Jónsson, „temasýning" sem
vekur þó várla mikla athygli eða forvitni,
svo þekktar sem þjóðsagnamyndir Ásgríms
eru og einnig í ljósi þess, að myndir Ásgríms
eru sífellt til sýnis í safni hans. Af Norræna
húsinu er annars það að segja, að danskir
nýbylgjumálarar sýna á eftir Ásgrímssýn-
ingunni, síðan koma norskir málarar, þá
Daninn Ole Kortzau og loks fáum við graf-
ík og olíumyndir eftir Edvard Munch um
miðjan júní. í því er fengur eins og Picasso-
sýningunni, sem verður á listahátíð á Kjar-
valsstöðum, og vonandi er fengur í þessum
norðurlandamálurum einnig. En það eru
vissulega umskipti, þegar innlendir lista-
menn virðast hættir að sýna þama.
Verulegur Samdráttur
Sé eftirspum eftir sýningarsalnum í
Norræna húsinu ekki fyrir hendi frá innlend-
um listamönnum, þá er það merkilegt í ljósi
þess, að sýningarhúsnæði í Reykjavík hefur
minnkað uppá síðkastið. Þar munar mestu
um Listmunahúsið við Lækjargötu, ágætt
sýningarhús, sem Knútur Bmn rak með
myndarskap og af þeim metnaði, sem nauð-
synlegur er, ef góðir listamenn eiga að fást
til að sýna.
Fleiri hafa lagt upp laupana Jóhann G.
Jóhannsson og fleiri, sem stóðu að sýningar-
sal við Lækjartorg, urðu að gefast upp við
að halda honum gangandi, þrátt fyrir ýmis-
Samdráttur eða
eðlilegt ástand
síðustu árum hefur það orðið hlutverk Les-
bókarinnar meðal annars að kynna listvið-
burði; hinar merkari leiksýningar atvinnuleik-
húsanna í Reykjavík og Leikfélags Akureyrar,
myndlistarsýningar í þeim sýningarhúsum
Nokkrum sýningar-
stöðum myndlistar
hefur alveg verið lokað,
sala á sýningum hefur
verið dræm hjá því sem
áður var, öðrum
stærsta sýningarsal
borgarinnar hefur ver-
ið ráðstafað til annars,
íslenzka óperan er í
lægð, íslenzka hljóm-
sveitin í mikilli óvissu
um framtíðina og að-
sókn hefur farið
minnkandi að tónleik-
um Sinfóníunnar.
Samt er margt í boði
og spumingin er, hvort
ekki hafi verið offram-
boð á sýningum, mús-
íkviðburðum og leik-
húsverkum.
EFTIR GÍSLA SIGURÐSSON
sem gera ákveðnar listrænar kröfur, sýning-
ar íslenzku Óperunnar og þekkta, erlenda
listamenn, sem koma fram með Sinfóníu-
hljómsveit íslands. Að undanfömu hefur
varla verið hægt að komast yfír það helzta
og margt hefur orðið að liggja óbætt hjá
garði, vegna þess að hvorki var til rými í
blaðinu né tími til að sinna þvi. Framboð á
listviðburðum hefur verið fullkomlega með
ólíkindum og halda ýmsir kunnugir menn
því fram, að annað eins gerist naumast
nema í milljónaborgum. Það er svo annað
mál, hvort framboðið hefur ekki verið langt
of mikið fyrir markaðinn og má jafnvel
ætla, að of mikið framboð geti verkað á
neikvæðan hátt og orðið til þess að draga
úr aðsókn. Ég er til dæmis ekki frá því, að
það hafí átt sér stað á myndlistarsviðinu.
Þegar margar sýningar eru opnaðar um
hveija einustu helgi, fer ekki hjá því, að
jafnvel hinir áhugasömustu komast ekki
yfír að sjá þær allar og mér virðist að upp
komi einskonar þreyta, sem veldur því að
margir hætta einfaldlega að fara á sýningar.
Að hluta liggur skýringin í því, að í góð-
æri námslánanna á síðustu tímum hefur
margfalt stærri hluti nemenda úr Myndlista-
og handíðaskóla íslands farið í framhalds-
nám erlendis og verulegur hluti þeirra er
staðráðinn í að hafa myndlist að atvinnu.
Það hefur verið einkenni á þessum nýgræð-
ingum, að þeir hafa sýnt nokkrir eða margir
saman, þegar heim kemur. Hver samsýning-
in rekur aðra, þar sem ungt fólk, nýlega
komið úr námi, sýnir saman og vegna þess
ama verður erfítt að muna eftir hveijum
einstökum. Þeir sem eru á skrá hjá sýningar-
húsunum fá boðskortin i stríðum straumum,
en fínnst í seinni tíð, að alltof oft þekki
þeir hvorki haus né sporð á þeim, sem ætla
að sýna og áhuginn dvínar og sýnir sig í
minnkandi aðsókn. Eg hef stundum vikið
að því við ungu ljónin, að þeir virðist hvorki
hafa metnað né dugnað til þess að halda
einkasýningar með þeim slagkrafti, sem
eftir verði tekið og dugi kannski til þess
að einhver muni nöftiin þeirra.
Jafnframt hefur það átt sér stað, að sala
á myndlistarsýningum hefur minnkað veru-
lega á síðustu þremur árunum. Hægt er að
benda á markverðar undantekningar t.d. á
sýningum Gunnars Amar og Sigfúsar Hall-
dórssonar nýverið, en oftast er þó salan
dræm. Það er ugglaust eðlilegt og helzt í
hendur við rýmandi kaupgetu almennings.
En að hluta er skýringin sú, að listamenn
hafa ekki áttað sig á þessu og ekki komið
nægilega til móts við rýmandi kaupgetu.
Verð myndlistar á sýningum hefur einfald-
lega verið of hátt og ungir og óþekktir lista-
menn hafa gert þá kórvillu að verðleggja
svipað og þeir sem em búnir að rækta sinn
garð í marga áratugi.
Smásýningar Örva Ekki
Ahugann
Þeir myndlistarmenn, sem búnir era að
koma ár sinni vel fyrir borð og orðnir þekkt-
ir meðal þjóðarinnar, era oft fremur iatir
við sýningarhald, sem hefur í för með sér
gífurlegan kostnað og erfíði. Sumir þeirra
sýna einfaldlega aldrei og það er aðeins lít-
ill hópur þjóðkunnra myndlistarmanna, sem
leggur í að halda veigamiklar einkasýningar
með nýjum verkum á fárra ára fresti. Þar
á meðal eru garpar eins og Einar Hákonar-
son, Hringur Jóhannesson, Baltasar, Kjart-
an Guðjónsson, Sveinn Bjömssson og Eirík-
ur Smith. Sumir þeirra, sem héldu stórsýn-
ingar á 2-4 ára fresti á sjötta og sjöunda
áratugnum, virðast hafa kippt að sér hend-
inni, til dæmis Kári Eiríksson og Veturliði
Gunnarsson.
Þvi nefni ég þetta, að smásýningar og
samsýningar, sem haldnar hafa verið í
vaxandi mæli, hafa ekki orðið til að örva
áhugann, heldur það gagnstæða, sem lýsir
sér í dræmri aðsókn, lítilli sölu á sýningum
og því, að sífelit stærri hópur myndlistar-
fólks er þjóðinni alveg ókunnur.
í upphafí var að því vikið, að hlutverk
Lesbókarinnar hefur verið að kynna ýmsa
listviðburði. Tilefni þessa pistils er það, að
í vetur hefur verið minna á seyði en á
undanfömum áram og það er spuming hvað
veldur. Að visu var stórviðburður í myndlist
á síðastliðnu hausti, sem varla hefur farið
framhjá neinum: Aldarafmæli Kjarvals og
fjórar sýningar af því tilefni. Sá viðburður
fékk þá aðsókn, athygli og umflöllun, sem
eðlilegt mátti telja. Einnig var sjálfsagt og
eðlilegt, að Kjarvalssýningin tók yfír báða
salina á Kjarvalsstöðum og náði fram í
miðjan desember, svo ekki hefur annað verið
þar í boði fyrr en Sigfús Halldórsson opnaði
seint í janúar. Af því, sem framundan er
þar má nefna sýningu kínverskra nútíma-
listamanna í þessum mánuði, sýningu undir-
ritaðs í marzbyijun og jrfírlitssýningu Valtýs
Péturssonar á páskum. Alþýðuleikhúsið
hefur fengið megnið af Kjarvalssalnum til
umráða fyrir sýningar á leikritinu um hjóna-
bandsvíti skáldsins T.S. Eliots, svo ekki
verða neinar stórsýningar þar, aðrar en
Grænlandskynning einhverskonar, sem
fram fer í marz.
A undanfömum vetram hefur hver mynd-
listarsýningin rekið aðra í báðum sölunum
á Kjarvalsstöðum og sú var tíðin, að innlend-