Lesbók Morgunblaðsins - 21.05.1988, Blaðsíða 7

útflúruðu burstunum. Þá var það dökk-
grænt.
Það virtist ekki mjög hrörlegt í dimm-
unni — jafnvel einskonar reisn yfír því,
hvort sem það var vegna „gullinsniðs"
glugganna og útidyranna eða kannski hafði
nóttin og púrtvínið lagst á eitt að láta líta
svo út af takti við lífið og listina.
Myndskerinn opnaði útidymar með lykli
og tendraði ljós í ganginum.
— Við komum upp ( kontórinn, sagði
hann lágt — og höldum áfram að ræða
málin meðan þau festa svefninn.
Þótt undarlegt megi virðast hafði ég aldr-
ei áður komið inn í þetta hús, því vettvang-
ur okkar var Café Rosenberg. Hvemig var
umhorfs?
Sonnettuskáldið fékk sér meira kaffi,
setti upp gleraugun og tók þau aftur af
sér. — I ganginum virtist flest að niðurlotum
komið, þar á meðal kista ein mikil — hún
var hálfopin og troðfull af fatadmslum, sem
einnig lágu ofan á lokinu og reyndar hingað
og þangað ásamt skófatnaði, mestmegnis
úr gúmmí. Hrörlegur spegill hékk fyrir ofan
kistuna. Upp á loft lá stiginn sá ama og
leifar af handriði, reyndar forkunnarfogm.
Hann læddist á undan mér upp stigann og
það brakaði í hverju þrepi. Loks stóðum við
andspænis grænmálaðri hurð.
Myndskerinn tók enn fram lyklakippuna
og lauk dymnum upp.
— Þetta er kontórinn, sagði hann og fálm-
aði í myrkrinu. Daufa skímu lagði inn um
gluggann, og nálægt honum þóttist ég
greina stól með háu baki — og lítið borð
með stómm lampa. Myndskerinn læddist
varlega í myrkrinu í áttina að glugganum
og ég sá handlegg hans teygja sig að lamp-
anum — og það tendraðist rauðleitt ljós sem
flæddi um nánasta umhverfí. Stóllinn með
háa bakinu var allur útskorinn, mikii lista-
smíð. Einnig borðið og lampinn með rauða
glerkúplinum. Hinumegin við borðið var
gamall og lúinn stóll með slitnu leðri. Út-
skorinn bókaskápur með skrautlegu „leyni-
hólfi" í miðju og klukka útskorin á vegg.
Hún gekk ekki lengur.
— Hún er búin að vera hálf fimm síðast-
liðin sex ár, sagði myndskerinn og benti
mér að setjast í leðurstólinn. Fór síðan að
bókaskápnum og tók enn upp lyklakippuna
og lauk upp „leynihólfínu" — og kom til
baka með púrtvínsflösku og tvö glös.
Ég hélt áfram að virða herbergið fyrir
mér. Sitthvorumegin við bókaskápinn héngu
gamlar ljósmyndir af fólki í útskomum
römmum á dökkrauðu betrekkinu: Virðuleg-
ir menn með skegg í ýmsum útgáfum og
ungar og fríðar konur með feimnislegt og
dálítið dularfullt bros. Á veggnum andspæn-
is var stórt skatthol, allt útskorið og mikil
völundarsmíð. Yfir því hékk dásamlega fög-
ur olíumynd af sólsetri og við hliðina önnur
minni af stúlkuandliti. Hinumegin við skatt-
holið mótaði fyrir dyrum, betrektar með
rauðu einsog veggurinn. „Leynidyr," hugs-
aði ég með mér. A gólfinu siitið rautt teppi,
sem leit út fyrir að vera persneskt. Loftið
var mettað af ryki, vindlalykt og súmm
púrtvínsfnyki.
Myndskerinn setti flöskuna og glösin á
borðið og settist sjálfur í útskoma stólinn.
Andlitið öðlaðist nýja fegurð og dulúð í
rauðu birtunni frá lampanum — hann horfði
á mig þögull, tók síðan flöskuna og hellti í
glösin.
— Skál, sagði hann og lyfti glasinu. —
Skál fyrir listinni!
— Skál fyrir lífsins leyndardómi, sagði
ég til að segja eitthvað spaklegt. Svo varð
aftur þögn. Hann rétti mér vindlakassann.
— Gjöf frá forsætisráðherranum, sagði
hann þegar hann hafði kveikt í vindlinum
sfnum og byijaður að púa af innvirðulegri
nautn. Og bætti svo við: — Lífið er einsog
vond sonnetta, illa kveðin og full af mót-
sögnum.
Eg treysti mér ekki til að svara þessu
og dreypti á púrtvíninu.
— Þú ætlaðir að trúa mér fyrir leyndar-
máli, sagði ég loks.
Hann lét sem hann heyrði þetta ekki og
hélt áfram þar sem frá var horfið:
— Samt treysti ég þér til að yrkja sonn-
ettu um mig þegar ég er allur og birta hana
í Lesbókinni. Svo bætti hann við: — Ég
reikna með því að deyja á undan þér, með
því að ég er eldri.
— Hvað um konuna og bömin? spurði ég
varfæmislega og með hálfum huga.
Þögn.
— Eg býst við hún deyi líka — kannski
á morgun, kannski hinn. Kannski eftir fimm
ár. Kannski deyja þau öll. Kannski sum.
Þau hafa ekki minn stfl. Það er erfítt að
vera fæddur til sérstakra hluta, og þó næsta
auðvelt. Ég mundi gefa þér tvö til þijú böm,
ef ég treysti þér fyrir þeim.
— Sama og þegið, muldraði ég.
— Giftu þig aldrei. Þú mundir missa
skáldgáfuna.
Ég gerðist órólegur og leit útundan mér
á hurðina rauðu.
— Hvað er hinumegin við þessa hurð?
— Stigi.
— Og hvað er við endann á stiganum?
— Hanabjálkaloft.
Svo hvessti hann á mig augun, og rauðum
bjarma sló á annað glerið. — Veistu hvað
ástin er?
Ég hummaði — varstu ekki að enda við
að segja að ég væri sonnettuskáld?
— Hún er bókmenntir — oftast lélegar.
Veistu hvað lífíð er?
— Listin, sagði ég.
— Oftast léleg, muldraði hann og stóð á
fætur. — Það er betra að snúa því við: list-
in er lífíð — hitt er eintóm hagfræði.
Hann gekk hnarreistur og eilítið óstyrkur
að hurðinni rauðu — og enn tók hann upp
lyklakippuna. — Þú gengur á eftir mér upp
stigann. Þegar upp á loftið er komið, kveiki
ée-.
Eg elti röddina upp þrepin, eitthvað upp
í myrkrið. Svo fann ég að við vorum staddir
á pallskör, en ég þorði ekki að hreyfa mig
— hafði það á tilfínningunni að ég gæti
steypst framyfír mig — niður — eitthvað í
óendanlegt myrkur og tóm. Þá kviknaði á
ljósi, gamalli péru.
Fyrir framan mig á miðjum pallinum var
líkkistan.
Ég starði á hana agndofa — á útskurðinn.
Ég tók orðið af sonnettuskáldinu:
— sem enn hefur ekki verið lögð síðasta
hönd á, þvf eitt homið á glansandi eikarlok-
inu er næsta slétt en með daufri teikningu
sem má ráða fram úr.
Sonnettuskáldið hélt áfram sem í leiðslu:
— starði á listilegt handbragðið, sem þó
var yfirhlaðið og viðhafnarmeira en nokkuð
sem ég hef áður séð.
— Þetta hefiir tekið mörg ár, tautaði ég
án þess að líta á myndskerann.
— Ég hófst handa þegar klukkan stans-
aði. Síðan eru liðin fímm og hálft ár. Næst-
,um sex. Ég þarf að venjast henni — venj-
ast tilfinningunni. Sjá fyrir mér athöfnina
— skynja hana. í nótt ætla ég að sofa í henni.
Myndskerann sá ég aldrei eftir þetta,
enda forðaðist ég Café Rosenberg. Mánuði
síðar rakst ég á kunningja minn í Austur-
stræti.
— Hefurðu frétt það? sagði hann.
— Frétt hvað? spurði ég.
— Hann er dáinn.
— Hver er dáinn?
— Myndskerinn.
Ég rölti á Café Rosenberg. Settist við
borð og tók upp vasabókina.
Sonnettuskáldið stóð á fætur, furðu bratt-
ur.
— Þannig var það nú garpur minn, svona
varð hún til sonnettan sú arna. Hún birtist
aldrei í Lesbókinni, enda týndi ég vasabók-
inni. Hef eignast margar síðan og týnt þeim
flestum. Ég skrifaði kvæðið eftir minni.
Svo veifaði hann vasabókinni glaðlega.
— Nú er ég að hugsa um að týna þess-
ari jíka — en fyrst sting ég henni í vasann.
Ég stóð einnig á fætur.
— Hvemig væri að geyma hana í kist-
unni? Myndskerinn bað þig að yrkja um sig
sonnettu.
— Við skulum rölta aftur út í góða veðr-
ið og skoða stelpumar.
Sem við gengum út í sólskinið bætti hann
við, eins og ekkert væri sjálfsagðara:
— Þetta verður skfnandi hús hjá þér —
kannski þú leyfir mér að hýrast í kontóm-
um, ég borga þér sanngjama leigu.
— Kannski, sagði ég eins og ekkert væri
sjálfsagðara.
— Þú ættir kannski að spyija konuna
fyrst.
Svo bætti hann við og var byijaður að
spá í stelpuman
— Kannski fyllir maður bara kistuna með
sonnettum.
Og tuldraði síðan einsog við sjálfan sig:
— Og lætur svo grafa hana — með við-
höfn...
Höfundur er rithöfundur í Reykjavík.
STEINUNN ÁSMUNDSDÓTTIR:
Á veitingahúsi
Gluggakistan full af blómum,
byrgir fólki að utan sýn
en ég sé það
þar sem það strunsar
á milli laufblaðanna
úti í rigningunni
— kona tekur disk minn
með ósnertum matarhaug
fínnst ég vera leikari
f aukahlutverki.
Mér finnst forvitnileg
hlutverk fólksins þama úti.
Ég er kannski sú
sem ekkert hlutverk fékk
— áhorfandinn á milli blómanna.
Svo eru það bílamir
sem hreyfast f gegnum trjástofnana,
marglit búr full af leikaraefnum
sem bíða eftir að komast
á áfangastað
— til að taka við nýjum hlutverkum.
Erfíðum, grátbroslegum og hlægilegum.
Nú er öskubakkinn fullur
tími fyrir mig
að ganga á brott.
Reyni að muna öll orðin
sem ég á að segja f dag
svo ég fái jákvæða umfjöllun
tunguhvassra gagmýnenda.
Höfundur er ung Reykjavíkurstúlka.
ARI GÍSLI:
Kennslutími
Orð þagnarinnar eru engum viðkomandi
Nóttin er föl, dagamir opin andlit
líða hjá eins og allur annar sársauki blandin gleði
Það birti fallega þennan dag
göngustígurinn var greiðfær
engin sól, aðeins hvftur himinn
iðandi mannlff, séð úr glugga - klukkan biluð.
Núna
það er í lagi núna
— núna er ég einn
og hef sagt skilið við hversdagsleikann
— og leiði sjálfan mig á vit drauma
Ég er rólegur um sinn
— skoða stöðuna
Þetta er í Iagi núna
— þegar ég stend við garð dauðans
með blóm
— núna
Höfundur er ungur piltur í Reykjavík.
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 21. MA[ 1988 7