Lesbók Morgunblaðsins - 21.05.1988, Blaðsíða 18

M HVERFIÐ
Hvers vegna
er áníðsla á
sumum ferðamannastöðum?
Skáli Ferðafélaga íslands í
Herðubreiðalindum
inu á hálendið.
Sú hugmynd hefur verið
rædd að auðveldast sé að fjár-
magna uppbyggingu og rekstur
ferðamannasvæða með að-
gangseyri. Hvað viltu segja um
þetta?
Ég tel afar varhugavert að loka
svæðum og selja aðgang að þeim.
Slíkar aðgerðir eru atlaga gegn
almannarétti, sem Náttúruvemd-
arráð á að standa vörð um. Miklu
betra væri að taka á einum stað
„nefskatt" af ferðamönnum sem
koma til landsins. Reyndar gera
ferðamálalögin ráð fyrir, að 10%
af árlegri sölu í fríhöfn Keflavíkur
renni til uppbyggingar á ferða-
mannastöðum. En um árabil hefur
flárveitingavaldið staðið gegn
þessari fjármögnun og Ferða-
málaráð varið því litla, sem þang-
að hefur runnið, til landkynning-
Það vantar hnitmiðaðri stjórn-
un á ferðamannastraumnum,
meiri dreifingu yfir fleiri svæði
til að jafna álagið, fulikomnari
uppbyggingu á ferðamanna- og
útivistarstöðum. Þetta fæst að-
eins með MARKVISSRI FJÁR-
MÖGNUN og HNITMIÐAÐRI
LANGTÍMA FERÐAMÁLA-
STEFNU. Ferðamaðurinn hef-
ur ekkert á móti þvi að láta
stjóma sér, ef hann fær betri
þjónustu í staðinn, segir Gisli
Gíslason, framkvæmdastjóri
Náttúruverndarráðs.
Hvert er hlutverk náttúru-
vemdarráðs á sviði útivistar-
og ferðamála?
Hlutverk Náttúruvemdarráðs
er að stuðla að jákvæðum sam-
skiptum manns og náttúru. í lög-
gjöf um náttúruvemd er ráðinu
falið að standa vörð um rétt al-
mennings til ferða um landið.
Ráðið stendur einnig að móttöku
ferðamanna á friðlýstum svæðum
víðsvegar um landið og í þjóðgörð-
unum eru byggðar þjónustumið-
stöðvar fyrir gestina. í uppbygg-
ingu emm við lengst komin í þjóð-
garðinum í Skaftafelli, en hafin
er uppbygging í Ásbyrgi i þjóð-
garðinum við Jökulsárgljúfur.
Á að loka landsvæðum sem
hafa orðið fyrir of miklum
ágangi?
Það þarf að huga miklu betur
að uppbyggingu hér innanlands,
áður en ferðamenn em laðaðir til
landsins í stómm stfl. Til þess að
mögulegt sé að stunda „ferða-
mannaútgerð" til langframa, þarf
að veija „slitfleti" og stýra
straumnum. Það er löngu tíma-
bært að meta hversu marga ferða-
menn ýmis hálendissvæði þola.
Jafnvel getur orðið að grípa til
tímabundinnar takmörkunar eða
lokunar á nokkmm stöðum — ef
ekki verður gripið tafarlaust í tau-
mana og ákveðnar úrbætur gerð-
ar á móttöku ferðamanna.
Oft er sagt að ísland þoli
ekki nema ákveðinn fjölda
ferðamanna. Er það rétt?
Hér skiptir meginmáli hvemig
svæðin em í stakk búin til að
taka á móti fólki. Vel uppbyggð
tjaldsvæði, merktir og malbomir
göngustígar, virkt eftirlit ásamt
fræðslustarfi á staðnum em lykil-
atriði. Einnig er mikilvægt að
ferðamannaaðstaða sé byggð á
svæðum er þola mikið álag — á
láglendi eða við jaðar hálendisins.
Þannig má draga stórlega úr álag-
ar.
Hvemig er staða almenn-
ingsréttar hérna, miðað við
nágrannaþjoðir?
Fáar þjóðir í heiminum hafa
jafngrejðan aðgang að landi sínu
og við Islendingar. Þó stórir hlut-
ar landsins séu í einkaeign er lítið
um höft eða lokanir á einstökum
svæðum. Nágrannar okkar, Norð-
menn em til dæmis að reyna að
Gísli Gíslason framkvæmdastjóri Náttúruvemdarráðs
í Dimmuborgum eiga aldnir oft erfitt með gang
Hálf stífir gönguskór.
TIVIST
Skófatnaður
Landslag getur í sannleika
sagt orðið harla lítils virði þeim
göngumanni sem er illa útbúinn.
Islenskt landslag er síður en svo
slétt og fellt. Víða er um klungur
að fara og þá er ömggast að
vera vel búinn til fótanna.
Vellíðan ferðalanga byggist
oftar en ekki á góðum skóm.
Blöðmr á fæti, bleyta og fleira
gera ferðalöngum oft gramt í
geði, en þannig þarf það ekki
að vera. Fyrirhyggja er lykilorðið
eins og svo oft áður.
Gönguskóm er yfirleitt skipt
í þijá flokka eftir gerð sólans:
lina, hálfstífa og alstífa (klifur-
skór). Fyrir okkur, hið venjulega
göngufólk, er mælt með linum
eða hálfstífum skóm. Hefð-
bundnir gönguskór eiga síðan
að uppfylla nokkur gmndvallar-
skilyrði.
1. Þeir eiga að halda hita á
fótunum.
2. Þeir eiga að vera vatn-
svarðir.
3. Þeir eiga að hlífa fótunum
og styrkja í erfíðu landi.
Hagkvæmast er að velja reim-
aða gönguskó úr leðri. Víða fást
glæsilegir, smelltir gönguskór
úr plasti, en þeir em einkum
ætlaðir fyrir klifur eða harð-
sækna göngumenn.
Áhugafólk um gönguferðir er
hvatt til að nota ekki strigaskó,
stígvél eða svipaða skó. Brýnt
er að skómir hafí nokkuð stífan
sóla og styðji vel við öklann.
Stífír sólar auðvelda göngu, mis-
fellur í landinu finnast síður og
fóturinn verður síður fyrir skaða.
í fyrstu kunna gönguskór að
vera þungir, en það venst. Upp
á síðkastið hafa komið fram nýj-
ar, léttari skótegundir, sem gefa
þeim eldri ekkert eftir hvað gæði
varðar.
Mikilvægt er að klæðast rétt-
um sokkum í gönguskóm. Varast
ber sokka úr gerviefnum. Göngu-
skór verða að vera rúmir, hag-
kvæmast er að klæðast einum
þunnum bómullarsokkum og að
auki þykkari ullarsokkum utan-
yfir. Sumir velja tvenna þunna
sokka og eina þykkari til að
koma í veg fyrir blöðmmyndun.
Að lokum skal á það minnst,
að illa hirtar neglur em oft til
skaða og því mikilvægt að klippa
þær fyrir gönguferð.