Lesbók Morgunblaðsins - 21.01.1989, Blaðsíða 15

Nýjasti vöUurinn heitir Parque da Floresta og þykir Qestum
að þar sé fuli langt gengið með hUðarhaUa á brautum.
Algeng spuming hjá ferðamönnum:
Á að borga þjórfé eða ekki?
Hverjir eiga að £á þjórfé?
En vandamálið er oft hverjum
á að borga? Oftast er nóg að borga
aðeins þeim er kemur með farang-
urinn upp á herbergi. í fata-
gejmislum og almenningssalem-
um er oft lúga fyrir ákveðna smá-
mjmt. Herbergisþemur, dyraverð-
ir, barþjónar og burðarmenn á
hótelum eiga aðeins að fá þjórfé
ef þeir veita mjög góða þjónustu.
En þar sem þjónustugjald er ekki
innifalið á að vera nóg að borga
þeim er þjónar þér til borðs þjórfé.
Ólíkar þjóðfélagsvenjur
í löndum eins og Japan búast
leigubflsljórar ekki við að fá
þjórfé. Annars staðar eins og til
dæmis í Belgíu, Danmörku, Hol-
landi og Sviss er þjórfé oftast inn-
ifalið. Oft er hægt að sjá hvaða
„Þarf ég virkilega að borga
þrautin þjmgri að lesa flatimar
rétt.
Um 20 km frá Paro og við
ströndina er QUINTA DO LAGO
einn af þeim ffægustu, alls þrír
níu holu vellir. Sænska blaðið
Svensk golf segir að þessi völlur
sé yfirleitt í mestu uppáhaldi hjá
þeim sem leika golf í Portúgal.
Tekið er til þess hve brautimar
em góðar og landslagið er fjöl-
brejrtt og allsstaðar kemur skóg-
urinn við sögu. Eins og yfirleitt á
fjölfömum ferðamannastöðum er
engin hætta á að týna bolta í
kafgrasi milli brauta. Því er út-
fymt, enda nóg af öðm til hindr-
unar.
Aðeins vestar á ströndinni, 24
km frá Faro, er VILAMOURA
I„ eldri völlurinn með þessu naftii.
Hann er langur, 6.331 m og parið
73. Brautimar þykja þröngar og
víða kemur sjávarströndin við
sögu. í námunda við þennan völl
er spilavíti, tennisvellir og sund-
laugar. Hér eins og á öllum þess-
um völlum er góð æfíngabraut og
hægt að fá tíma hjá kennara.
Frægasti golfstaður á Algarve-
ströndinni er þó líklega PEN-
INA.lúxushótel, sem stendur
nokkuð sér og er beinlínis hægt
að ganga út úr hótelinu á völlinn,
sem Henry Cotton teiknaði, og
þykir góður, en fremur flatur og
ekki mjög tilbreytingarríkur. Þar
að auki em þar tveir 9-holu vell-
ir. Suðurvöllurinn, sem svo er
nefndur er 6.263 m á lengd, pa-
rið 73. Vallargjöld er engin fyrir
gesti hótelsins. Þetta er einn með
öllu, lúxusgolfstaður, en verðlagið
þar er líka samkvæmt því.
Örlítið vestar er PALMARES,
með fyrstu brautimar á sjávar-
bökkum meðal sandhóla, en síðan
er haldið inn í landið meðal
fíkjutijámnna og verða þar háar
hSBðir og djúpir dalir. Lengdin er
5.961m, par 71.
Þá er siðast að telja þann völl,
sem nýjastur er og vestastur á
þessari strönd, PARQUE DA
FLORESTA, 5.875 m, par 72.
Sá heitir Pepe Gancedo, sem
teiknaði hann og varð þessi golf-
vallaarkitekt frægur fyrir
Torrequebrada (Þorgeir bratta
eins og landinn nefnir hann) á
Costa del Sol. Þar hafði Gancedo
mikið og fjölbrejtt landslag til að
leggja völlinn í og það gildir einn-
ig hér, en sumum fínnst, að hann
hafí farið nokkuð offari í viðleitni
sinni við að hanna vandasaman
og sérstæðan völl. Víða er mikill
hliðarhalli og reynist erfítt að láta
boltann hafna á braut.
Að þessum völlum ft-átöldum
em 7 til viðbótar á svæðinu í
kringum Lissabon, en þangað er
alllöng leið.
GS.
„Ég hlusta ekki á svona vit-
leysu — dettur ekki í hug að
eyða mínum dýrmæta gjaldeyri
i óþarfa," sagði ferðamaður á
leið til Bandarikjanna. Hann fór
með farangur sinn i gegnum
tollinn í Los Angeles og merkti
hann áfram til Chicago án þess
að borga burðarmanninum
þjórfé. Tveimur vikum seinna
fannst farangur hans — i Miami!
Viðkomandi ferðamanni hafði
lærst, að i Bandarikjunum kemst
enginn ferðamaður undan þvi
að borga þjórfé.
Nístandi augnaráð!
Það er vægast sagt oft erfitt
að gera sér grein fyrir, hvort á
að borga þjórfé eða ekki. Hugsum
okkur komu á hótel, þar sem dyra-
vörður þýtur til og opnar djrmar
á leigubflnum — annar hjálpar þér
út úr honum — sá þriðji tekur
töskumar — fjórði og fimmti að-
stoðarmaður koma með farangur-
inn upp á herbergi. Ekkert kemur
þér meira úr jafnvægi en augna-
ráðið sem þú færð — meðan þú
hikar hvort á að borga viðkom-
andi þjórfé eða ekki!
Frekjulegt viðmót
í nokkrum störfum er tengjast
ferðaþjónustu hefur fólk vanið sig
á ótrúlegustu framkomu og
beinlinis heimtar þjórfé og rejmir
að vekja sektarkennd hjá ferða-
mönnum, sem em ekki nógu
rausnarlegir. í flestum löndum,
þar sem ferðaþjónusta er stunduð,
er talið eðlilegt að borga þjórfé.
Veitingahús bæta þjónustugjaldi
við máltíðir og þjónustu, sem
skiptist á milli starfsfólks — þessu
gjaldi er bætt á reikninginn og
kemur í stað þjórfjár.
Þjórfé í Bandaríkjunum
— ekki á Islandi
íslendingar em frægir fyrir að
vilja ekki þiggja þjórfé, sem ætti
ef til vill að auglýsa betur, þar
sem landið okkar hefur fengið orð
á sig fyrir dýrt verðlag. Banda-
ríkin aftur á móti em fræg fyrir
að krefjast þjórfjár fyrir minnsta
þjórfé að auki?“
viðvik — þar þurfa dollaraseðlam-
ir að fjúka eins_ og skæðadrífa,
ef vel á að vera! í Bandaríkjunum
er ætlast til að þú greiðir 10-20%
af verðinu í þjórfé, sem færir þjón-
ustuliðinu oft hærri tekjur en þeim
sem em með hærri tekjur á skatt-
seðlinum!
Reglur til hliðsjónar
Nokkrar undirstöðureglur er
vert að hafa í huga í sambandi
við þjórfé — sama hvað land þú
heimsækir. Gættu þess að taka
ávallt ákveðið magn af smámjmt
um leið og þú tekur út gjaldeyri
eða að skipta í fyrsta banka, þeg-
ar þú ert kominn til landsins.
Þetta getur sparað bæði fyrirhöfn
og um leið óþarfa eyðslu. I Þýska-
landi er gott að hafa eitt mark
handbært, í Bretlandi 10 pens, í
Bandaríkjunum 20 sent eða doll-
araseðil. Smámyntin er fyrir þjón-
ustu á almenningssalemum,
minnstu seðlar fyrir dyraverði og
þjóna.
regiur gilda á ljósaborði hjá
leigubflstjóranum. Um 10% af
verði leigubflsins er mjög algengt.
Finnskir leigubflstjórar búast við
að fá um 2-3 finnsk mörk og fólk
sem vísar til sætis í leikhúsum á
Norðurlöndum býst flest við að
fá eitthvað smávegis. í Svíþjóð
a.m.k. eru borgaðar um 6 krónur
fyrir fatageymslu, ef ekki er fast
verð. í veitingahúsum á Norður-
löndum er þjónustugjald oftast
innifalið.
Önnur þjónusta er
krefst þjórijár
í mörgum evrópskum veitinga-
húsum em hljómsveitir er koma
að borðinu til þín — um 50-100
krónur er meðalverð til hljóm-
sveitarstjórans. Hin gullna meðal-
regla er að borga fyrir góða þjón-
ustu — og láta það koma fram,
ef þér finnst þjónustan léleg með
því að borga ekki fyrir hana. En
borgaðu burðarmönnum í flug-
höfnum og jámbrautarstöðum
alltaf fyrir þeirra þjónustu — þeir
fá ekki aðra greiðslu.
í miðju fuglabjargi.
mannastaði, sem em byggðir í
kringum áhugasviðið. Göngumað-
ur fínnur alltaf eitthvað við sitt
hæfí. Alltaf er að bjóðast meira-
úrval af stuttum og löngum náms-
ferðum í tengslum við landkynn-
ingu — námskeið í ljósmyndun í
mjmdríku umhverfí, í mjmdlist,
leiklist, tónlist, skáldskap, tungu-
málanám, handiðnaði; ferðir um
sögusvið, áhugaverð jarðfræði-
svæði, dýraríkið skoðað og fleira.
Atorkusamur ferðamaður getur
tekið þátt í fomleifauppgreftri,
landbúnaðarstörfum eða lært sigl-
ingar.
Að kynnast íbúunum
Fáir ferðamenn eiga þess kost
að kynnast íbúum viðkomandi
lands. Þeir sjá aðeins yfírborðs-
mynd af gamalli menningu á söfn-
um, í kirkjum, höllum og kas-
tölum. Margir eru líka á varð-
bergi og vilja aðeins sjá hliðar-
mjmdir út um bflrúðuna. Vissu-
lega er fróðlegt að sjá hvemig
þjóðmenning hefur byggst upp,
en ennþá fróðlegra er að skjmja
þróun nútímans. Ferðamaður,
sem flakkar um á eigin bíl, gistir
á litlum fjölskylduhótelum eða
bændabýlum, hlýtur að kjmnast
íbúum betur en sá sem gistir stór-
ar alþjóðlegar hóteleiningar. Vel
upp byggð söfn geta gefið mjög
góða þjóðfélagsmjmd og fróðleiks-
fúsir ferðamenn ættu að kjmna
sér þau, áður en landið er skoðað.
Hér á landi vantar vel upp byggt
safn, sem sýnir þróun frá fortíð
til nútíðar — sýnir allar þær
þrengingar, sem Islendingar hafa
gengið í gegnum vegna óblíðrar
veðráttu og eldgosa — okkur vant-
ar hraun- eða eldfjallasafn!
Hafið er hindrun
Aðstæður íslenska ferða-
mannsins eru ólíkar aðstæðum
þeirra, sem búa á meginlandi
Evrópu. Þeir þurfa aðeins eina
flugferð jrfír til Asíu og Afríku
eða eina ferð með lest eða bfl til
nágrannalanda. Við þurfum aftur
á móti alltaf að komast jrfir hafíð,
áður en við hefjum ferðir út frá
meginlandi Evrópu. Þess vegna
eru ferðir til Egyptalands, Thai-
lands, Indlands eða Marokkó ekki
eins sjálfsagðar fyrir okkur og þá,
en ferðamátinn er alltaf að breyt-
ast. Við getum fagnað því hvað
mörg flugfélög sýna áhuga á að
koma hingað, þó að það kunni að
skapa tímabundna erfiðleika fyrir
íslensk flugfélög. Með aukinni
tíðni flugferða hlýtur ferða-
mannastraumur til íslands að
aukast — landið opnast meira —
tengist meira meginlandi Evrópu
— fargjöld hins almenna ferða-
manns verða stöðugt ódýrari og
heimurinn skreppur saman.
Ferðatilboðin eru alltaf að verða
skemmtilega fjölbrejrttari. O.Sv.B.
í loftbelg yfir Afríku.
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 21. JANÚAR 1989 15