Lesbók Morgunblaðsins - 27.04.1991, Blaðsíða 14

!
!
*
Ödýr gisting í London
Lítil gistihús og einkaheimili lækka verð
HÓTELGISTING í London hefur alltaf þótt dýr. Það er því
fengnr fyrir marga sem ætla að dvelja í stórborginni í
nokkra daga til að komast í ódýra gistingu.
Samtök sem kalla sig „B &
B“ bjóða gistingu og morgun-
verð frá 1.712 til 2.889 kr. á
mann í tveggja manna herbergi
með sér baðherbergi. Gist er á
litlum hótelum og einkaheimil-
um. Innifalið í verði er skattur,
þjónustugjald og bókunarþókn-
un. Bókunarsími eða „B & B
Hotline": 44 491 578803. Fax-
númep 44 491 410806. Upp-
lýsingar og smábæklingur fá-
anlegur hjá: Bed and Breakfast
(GB) PO Box 66, Henley-on-
Thames, Oxon TG9 ÍXS.
Alma Tourist Services, önn-
ur samtök sem bjóða gistingu
og morgunverð boða Iækkað
verð fyrir 1991. Hrein og þægj-
leg gisting er í boði á 50 vina-
legum heimilum aðallega í suð-
vestur London. Allir gististaðir
eru í göngufjarlægð frá neðan-
jarðarbraut, um 25 mínútur að
meðaltali frá miðborg. Verð um
1.338 kr. á mann í tveggja
manna herbergi. Um 1,600 kr.
fyrir eins manns herbergi.
Upplýsingar: Lifa Jolly, Alma
Tourist Services, 10 Fairway,
West Wimbledon, London
SW20 9DN. Sími: 081-542
3771. Fax: 081-540 2773.
lega vel saman. Það var mikið
kjaftað, hlegið og sungið. Ég fékk
Iánaðan gítar og við sungum okk-
ur hás. Danir og íslendingar náðu
mjög vel saman og tróðu upp með
sameiginleg skemmtiatriði alla
ferðina.
Málakunnátta háði sovésku
krökkunum, einkum þeim sem
ekki voru frá Moskvu. Fólk í Sov-
étríkjunum heyrir nær aldrei
ensku. Flestar sjónvarpsmyndir
eru þýddar. Ef ekki, þá er textinn
lesinn á rússnesku. Krakkamir
voru stynjandi upp einu og einu
orði. Þau höfðu greinilega lært
ensku á bók, höfðu litla þjálfun í
að tjá sig, en liðkuðust heilmikið
með okkur.
Hafið allt í farteskinu!
Ég lærði það í þessari lestar-
ferð, að á ferðalagi um Sovétríkin
verður að hafa allt meðferðis sem
viðkemur eigin persónu: klósett-
pappír, sápu, og allt snyrtidót -
öðruvísi er ekki hægt að bjarga
sér. - Hafið endilega með ykkur
nokkrar sápur. Fólk kann að meta
slíkar gjafir. Ég gekk um lestina
og sá ágæta svefnvagna á 1. far-
rými, en snyrtiaðstaðan var ekkert
betri! En þegar upp er staðið, þá
er ég ánægður með að hafa ferð-
ast - einmitt á þessu „flutninga-
farrými". Annars hefði hópurinn
ekki náð svona vel saman.
Það besta ekki nógu gott
- Endalaust flóð af list er að-
ferð Sovétmanna við að skemmta
ferðamönnum. Gott eins langt og
það nær. En að bjóða unglinga-
hóp, sem stefnt er saman til úti-
veru og íþrótta, upp á a.m.k.
þriggja tíma tónleika samfleytt og
á hverjum degi, - kann ekki góðri
lukku að stýra! Yngra fólkið vildi
breyta þessu. Hinir héldu sig við
hið gamla og hefðbundna - list
og aftur list! Þjálfunarleysi þeirra
í að taka á móti svona stórum
hóp, kom berlega í ljós.
Óánægja sauð undir niðri, en
enginn sagði neitt „upphátt" fyrr
en íslendingar og Danir gerðu
uppreisn! Við stóðum upp og
strunsuðum út af hljómleikum
með reiðisvip. Þá var þessu breytt
og allt var með léttara yfirbragði,
en það var ekki fyrr en í Salek-
hard.
Ég vil leggja áherslu á að þeir
vildu gera sitt besta fyrir okkur.
Þeir vilja fá ferðamenn til Síberíu.
Við vorum einskonar tilraunahóp-
ur þar sem við vorum fyrsti hópur-
inn! Ég ætla að senda þeim nokkr-
ar góðar ábendingar. En allt var
ævintýralegt - og töluvert frá-
brugðið því að liggja á strönd með
sand á milli tánna - eða stunda
bjórsull í evrópskum borgum!
Móttökur í Vorkuta
Mikið var lagt í móttöku- og
setningarathöfnina í Vorkuta, sem
var geysilega virðuleg, en dálítið
langdregin. Hvert land var sérs-
taklega kynnt, nafn þess og fáni
- líka hópamir frá Síberíu. At-
höfnin var í stórri skautahöll og
skautað eftir svellinu með þjóðfán-
ana. Þeir virtust vita mjög lítið
um ísland. - Höfðu mestan áhuga
á bandaríska hópnum, fylgdust
náið með hvað þeir sögðu og
gerðu.
Okkur var skipað niður á heim-
ili - 1 útlendingur og 1 sovétbúi
á hveija fjölskyldu. í Vorkuta búa
flestir í blokkum alla sína ævi.
íbúðaskipan er stofa, 2 svefnher-
bergi og eldhús. Síðan ræður fólk
því hvað það eignast mörg börn
inn í þennan „pakka“! Flestir eru
með 2 börn. Snyrtimennska er
ríkjandi inni í íbúðum - stífaðir
dúkar á borðum - en sameign
óhijáleg. Ails staðar voru sjón-
vörp. Víða myndbandstæki. Píanó
og gítarar eru algeng sjón á heim-
ilum. Sovétmenn eru mjög söng-
elskir og krakkar ófeimnir að
standa upp, spila og syngja fyrir
gestkomandi.
Þeir veðja á æskuna
Ég var hrifin af fjölskyldulífinu.
Kynslóðabil er lítt þekkt fyrir-
bæri. Börn og fullorðnir hafa
áhuga á sömu hlutum. Allir ald-
urshópar mættu t.d. á tónleika hjá
Og við gátum spókað okkur á hreindýrasleðum.
Smávöxnu frumbyggjakonurnar minntu á rússnesku trébrúðurnar
„babuska".
íslenski hópurinn með Basilíkuna á Rauða torginu í baksýn.
virkilega hræddur um líf mitt -
fannst rýmið of lítið til að forða
mér!
Fimbulkuldi
„Þið komið með vorið með ykk-
ur,“ sögðu þeir í Vorkuta. Ekki
fannst okkur vorlegt í 17-25 stiga
frosti. Daginn áður en við komum
voru allir skólar lokaðir vegna
kulda og roks. Vorkuta stendur á
sléttu sem nær út að Hvítahafi.
Norðanbálin ná sér vel upp þarna
og gaddurinn nær oft yfir 50 stig!
Þá hættir enginn sér út úr húsi!
Á sumrin er um 12-15 stiga hiti,
en meiri staðviðri en hér. Fólk
klæðir sig líka vel. Allir í þykkum
loðfeldum, með loðhúfur og vettl-
inga. Og alls staðar eru góð fata-
hengi.
Úralfjöll minna á
hreppamörk
Á laugardagskvöldi ókum við
með sérstakri lest út í heimskauta-
nóttina, með stefnu á Salekhard,
Asíumegin Úralfjalla. Næsta
morgun vorum við vakin snemma
- á landamærum Evrópu og Asíu.
Úralfjöllin sem skilja að heimsálf-
ur, minna á hreppamörk! En feg-
urð þeirra er stórbrotin. Og þang-
að kemst enginn nema í lest eða
fljúgandi - ekkert vegakerfi!
í 8 tíma var stoppað á geysi-
fögrum stað í fjöllunum - við foss
og stórfljót í klakaböndum. Ein-
föld skíðalyfta var á staðnum og
nokkrar fjölskyldur bjuggu þarna
í gömlum járnbrautarvögrtum.
Norðmenn voru fljótir að spenna
á sig gönguskíðin. Við hin fórum
í gönguferð. Nokkuð var kvartað
yfir að salerni væru lokuð allan
tímann. Og fæðið var fullar epla-
körfur sem mátti ganga í að vild.
Þarna mætti hugsa sér frábæran
ferðamannastað með sumarskíða-
brekkur og árfleytingar.
Gengið yfir Ob-fljót
Salekhard liggur á bökkum Ob
fljóts, sem er 3-8 km á breidd.
Engar brýr liggja yfir fljótið.
Snjóruðningstæki sjá um að halda
ísnum hreinum og gaddfreðið
fljótið notað sem bílvegur - frá
október fram í apríl. Viðvörunar-
skilti á árbökkum segja til um
leyfilega öxulþyngd, en komið
hefur fyrir að þyngri bílar hafi
fallið niður um ísinn. Við vorum
3 kortér að ganga yfir fljótið.
Vindur var svo nístingskaldur, að
við þurftum að veija treflum um
andlitið til að þola kuldann.
í Salekhard er „sturta" mesti
lúxus sem hægt er að hugsa sér.
Krakkarnir bjuggu hjá fjölskyld-
um og fengu vatnsfat til að þvo
sér upp úr. En við fararstjórar
bjuggum á hóteli, þar sem ekki
fékkst dropi úr krana! Á síðasta
degi fréttum við af „baðhúsi" sem
við vorum fljótir að heimsækja.
Rússneskt gufubað gefur stór-
kostlega vellíðan eftir útiveru í
fimbulkulda.
Frumbyggjar í hyl-
djúpum snjó
Við vorum með upptökuvél, en
við gátum lítið gengið um til að
taka myndir. Snjórinn var svo
djúpur að við sukkum upp að öxl-
um! Maður þurfti að hafa sig allan
við að bjarga sér á baksundi upp
úr honum. Maður reyndi það ekki
nema einu sinni! Gönguskíði sáum
við en engar þrúgur. Vélsleðar og
snjóbílar eru snar þáttur í lífinu
þarna.
Farið var með okkur á vélsleð-
um og snjóbílum til að heimsælq'a
frumbyggja, afar lágvaxinn,
rússneskri rokkstjörnu. Þeir veðja
mikið á æskuna. Sovétmenn
misstu 25 milljónir manns í seinni
heimsstyrjöldinni - eina og hálfa
kynslóð vinnufærra karlmanna -
og hafa ekki borið sitt barr eftir
það. Þeir vilja fyrirbyggja að slíkt
endurtaki sig. Þess vegna vilja
þeir að æskufólk af ólíkum þjóð-
ernum kynnist.
300 metra niður í kolanámu
Þegar við vorum í Vorkuta,
voru 11 af 13 kolanámum lokaðar
vegna verkfalla. En við urðum
ekki vör við nein mótmæli. Okkur
fararstjórunum var meira að segja
boðið að skoða kolanámu, þar sem
námumenn voru við störf. Við fór-
um 300 metra niður með lyftu.
Þurftum síðan að skreiðast eftir
aðalgöngum (rúmir 2x2 m) til að
komast á vinnustað. Og þar sáum
við hvað vinnuaðstaðan er hræði-
Ieg hjá námumönnum. Lofthæð
ekki nema 1.30 m og ummál álíka
mikið!
Vandamál kolanámumanna er
hvað þeir fara fljótt í öxlum og
hnjám. En þeir eru hæst launuðu
verkamenn í Sovétríkjunum, með
Fangakojurnar í Gulag-safninu.
2-3 sinnum hærri laun en verka-
maður í Moskvu. Kolanámumaður
er Vh dag að vinna fyrir húsa-
leigu. Það þætti gott hérna! Meðan
við stóðum þarna hálfbognir, er
allt í einu viðvörunarkall, sem við
skildum að sjálfsögðu ekki. Eftir
teinunum kemur hefill á fullri ferð
og stefnir á okkur. Þá varð ég
14