Lesbók Morgunblaðsins - 30.03.1996, Blaðsíða 4

rannsókn á Postulasögunni, en hún geym-
ir margar predikanir og predikanabrot frá
dögum frumkristninnar. „Eg komst að því
að margir hafa misskilið Postulasöguna,“
segir Jónas. „Ef hún á fyrst og fremst að
vera kirkjusaga, eins og margir halda
fram, þá er hún illa samin sem slík. 1
Postulasögunni eru tvær meginfrásögur
sem eru tíundaðar þrisvar sinnum hvor
og kjarni þeirra hinn sami: Eftir að Mess-
ías kom í Kristi, breyttist allt. Sérstæðu
hlutverki Gyðinga lauk og allir menn eign-
uðust beinan aðgang að Guði fyrir trúna
á Krist. Og hvernig var boðun þeirra?
Þeir bentu á Krist!“
Knúinn Af Kærleika
„Frumhvati sköpunarinnar er kærleikur
Guðs,“ segir Jónas. „Guð þráði að skapa
mann sem hann gæti átt kærleikssamfélag
við, en slíkt samband er háð vilja beggja,
kærleikur annars nægir aldrei. Maðurinn
varð einnig að hafa frelsi til að ákveða
afstöðu sína til Guðs. Til þess að já’ hans
við Guð yrði marktækt, varð hann líka að
geta sagt ,nei’. Guð tók því mikla áhættu
þegar hann gaf manninum frelsi til þess
að velja eða hafna samfélaginu við sig og
skerti að því leyti almætti sitt gagnvart
honum.
En vissi alvitur Guð þá ekki hvort menn
mundu velja hann eða hafna?
„Hvernig mundir þú gera grein fyrir
tilverunni,“ spyr Jónas. „Ég held að líta
megi á hana líkt og stóran tommustokk.
Maðurinn fetar sig eftir stokknum, en sér
ekki nema rétt fram fyrir sig, næstu skref-
in. Guð sér allan stokkinn í einu. Hann
sér því alla göngu mannsins og hlýtur að
hafa séð í fyrirvitund sinni að þetta yrði
áhættusamt.“
NEYÐARÓPINNSTU
Veru Okkar
Jónas segir að dvöl á sjúkrahúsi veki
ýmsar spurningar, ekki síst um bænina.
Hvað er kristin bæn? Er hún fyrirfram
lærð þula eða óskalisti til almættisins?
„Fjarri því! Bænin er í eðli sínu neyð-
aróp frá innstu veru syndugs manns. Þeg-
ar ég veiktist alvarlega fyrir nokkrum
árum var ég oft svo aumur að ég gat
ekki lesið eða beðið. Þá fann ég, hvernig
ég var borinn uppi af fyrirbænum vina
minna víða um heim. Það var yndisleg til-
finning, sem veitti mér mikið öi-yggi.
Ég gat ekkert nema andvarpað, líkt og
Páll postuli ritar í Rómverjabréfinu. ,Þann-
ig hjálpar andinn oss í veikleika vorum.
Vér vitum ekki, hvers vér eigum að biðja
eins og ber, en sjálfur andinn biður fyrir
oss með andvörpum, sem ekki verður orð-
um að komið. En hann sem hjörtun rann-
sakar, veit hver er hyggja andans, að hann
biður fyrir heilögum eftir vilja Guðs. Þetta
laukst upp fyrir mér á alveg nýja hátt,“
segir Jónas. „Guð á ætíð frumkvæðið í
skiptum sínum við okkur - einnig í bæn-
inni. Við þurfum aðeins að hleypa honum
að okkur. í bæninni skipta orð aldrei meg-
inmáli, heldur neyðin sem býr í hjartanu."
Fyrirheit Um
Bænheyrslu
Jónas segir að greina verði á milli þess
annars vegar að bænir okkar séu heyrðar
og svo hins vegar því, hvort við fáum sjálf
að sjá bænheyrsluna. „Guð hefur heitið
því að heyra bænir okkar þegar við biðjum
hann í Jesú nafni og í samhljóðan við vilja
sinn,“ segir Jónas. „Hann hefur ekki heit-
ið því að við fáum alltaf að sjá bæn-
heyrslu hans. Jesús er svar Guðs við öllum
bænum okkar. Hann þjáist með okkur í
honum - hinum krossfesta og upprisna
frelsara. Guð hefur aldrei heitið því að
taka frá okkur þjáninguna hér á jörð, en
hann hefur lofað því að vera með okkur
í þjáningunni og bera hana með okkur,
sem er miklu betra. Jesús hefur sjálfur
gengið í gegnum alla mannlega þjáningu
og skilur okkur því og hjálpar. Jesús sagði:
„Komið til mín allir þér sem erfiði hafið
og þungar byrðar og ég mun veita yður
hvíld. Takið á yður mitt ok og lærið af
mér, því að ég er hógvær og af hjarta lí-
tillátur, og þá munuð þér finna sálum
yðar hvíld. Því að mitt ok er ljúft og byrði
mín létt.“ Þarna merkir „ok“ ekki byrði,
heldur aktygi eða burðarstöng - tæki til
að létta byrðarnar. Jesús notar myndina
af tveimur dráttardýrum sem draga byrð-
ina saman. Hann gengur við hlið okkar
og ber allt með okkur.“
Ljósm.Lesbók/Kristinn.
Jónas Gíslason vígslubiskup. „Ég hef velt fyrir mér algengum spurningum sem þjáningin vekur og reynt að leita svara
við þeim. Sjúkdómsreynsla mín hefur einnig kennt mér ýmislegt um þessi efni, “ segir sr. Jónas Gíslason vígslubiskup.
MÉR hefur nokkrum sinnum fundist Guð hafa
sett lokapunkt í lífi mínu, en enn þá hefur
hann alltaf breytt punktinum í kommu,“
segir séra Jónas Gíslason vígslubiskup. Hann
hefur átt við allmikil veikindi að stríða og
„ Allt frá upphafi hafa
menn brotið heilann um
hvernig hið illa hafí
komist inn í tilveru
mannsins og sett svo
sterkan svip á heim sem
Guð hafði skapað og sagt
um að væri harla góður.“
Eftir GUÐNA
EINARSSON
varð því að segja lausu embætti sínu sem
vígslubiskup í Skálholti um aldur fram.
Þrátt fyrir krankleika líkamans er hugur-
inn fijór og sístarfandi.
Eftir hin hörmulegu snjóslys á Súðavík
og Flateyri segist Jónas hafa hugsað mjög
mikið um böl og þjáningu mannsins. Þessar
vangaveltur urðu efni dálítils rits sem Jón-
as hefur tekið sama og kallar Um tilurð
heims þjáninga og böls. Þar fjallar hann
um ýmsar grundvallarspumingar sem fólk
hefur velt fyrir sér svo öldum skiptir. Hvers
vegna er þjáning í heiminum? Hvar er
Guð? Jónas leitar svara í Biblíunni, auk
þess sem hann byggir á áratuga reynslu í
sálgæslu, langri göngu með Guði og loks
eigin sjúkdómsstríði.
„Þetta litla rit er öðrum fremur ætlað
ungu fólki, sem farið er að velta fyrir sér
tilverunni,“ segir Jónas. „Allt frá upphafi
hafa menn brotið heilann um hvernig hið
illa hafi komist inn í tilveru mannsins og
sett svo sterkan svip á heim sem Guð
hafði skapað og sagt um að væri harla
góður. Ég ætla mér ekki þá dul að þykj-
ast geta leyst þá ráðgátu, það er hvorki
á minu færi né annarra dauðlegra manna.
En ég hef velt fyrir mér algengum spurn-
ingum sem þjáningin vekur og reynt að
leita svara Biblíunnar við þeim. Sjúkdóms-
reynsla mín undanfarin ár hefur einnig
kennt mér ýmislegt um þessi efni.“
POSTULASAGAN ER
Oft Misskilin
Nokkru áður en Jónas hvarf úr stöðu
prófessors í kirkjusögu við guðfræðideild
Háskóla íslands og gerðist vígslubiskup í
Skálholti 1989 hafði hann hugsað mikið
um, hvernig ætti að predika í nútímanum.
Segist Jónas hafa sökkt sér í lestur og
Ég get ekki
staðið einn