Lesbók Morgunblaðsins - 23.11.1996, Blaðsíða 20

MYNDSKREYTINGAR í
NORRÆNUM BARNABÓKUM
LÍF OG FJÖR
í LATABÆ
Barnaleikritið Áfram Latibær eftir Magnús
Scheving veróur frumsýnt í Loftkastalanum
í dag kl. 14. ÞRÖSTUR HELGASON hitti
höfund og leikstjóra verksins ó æfingu.
EG SKRIFAÐI bókina sem leikrit-
ið er byggt á upp úr fyrirlestr-
um sem ég hélt fyrir krakka í
skólum víða um land í nokkur
ár,“ segir Magnús Scheving.
„Á þessum fyrirlestrum vökn-
uðu ýmsar spurningar hjá
krökkunum um heilbrigði, svo
sem um það hvernig maður gæti hætt að
borða sælgæti og byijað að hreyfa sig. Leik:
ritið reynir að svara þessum spurningum. í
því koma fram ýmsar persónur sem krakkarn-
ir kannast örugglega við, eins og Halla
hrekkjusvín, Nenni níski og Maggi mjói. Þetta
eru kannski krakkar eins og þau eiga helst
ekki að vera en síðan fjallar leikritið um það
hvernig hægt er að breyta til góðs.“
SnúiA til betri vegor
Sagan Áfram Latibær fjallar í stuttu máli
um bæ einn þar sem bæjarbúar eru óskap-
lega latir, hugsa ekkert um heilsuna og eyða
öllum stundum fyrir framan sjónvarpið. Börn-
in í bænum háma í sig sælgæti alla daga,
liggja í tölvuleikjum og hafa gleymt hvernig
á að leika sér. Bæjarstjórinn í Latabæ, sem
er fyrrum afreksmaður í íþróttum, er fallinn
í sömu gryfju og aðrir bæjarbúar og liggur
gamli íþróttabúningurinn hans rykfallinn í
fataskápnum. Hann lendir því í miklum vand-
ræðum þegar honum berst bréf frá forsetan-
um þess efnis að halda eigi íþróttahátíð í
öllum bæjum landsins. I hugarangri sínu hitt-
ir hann íþróttaálfinn sem býður aðstoð sína
til að hjálpa bæjarbúum við að ná tökum á
lifanaðarháttum sínum.
Boðskapur sögunnar er að heilbrigði, lífs-
gleði og jákvæð samSkipti borgi sig. Þetta
kemur fram í sögunni á jákvæðan og
skemmtilegan hátt og vegur þar þyngst
ímynd íþróttaálfsins sem er fullur af lífsgleði
og atorku. Hann leiðbeinir bæjarbúum um
hvernig þeir geti breytt lífsmáta sínum til
hins betra og kennir þeim leiki og æfingar.
Tekið er á ýmsu svo sem muninn á ofbeldi
og leik, eigingirni, mataræði og fleira.
Magnús segir að hann hafi alltaf séð þessa
sögu fyrir sér á sviði. „Baltasar Kormákur,
sem leikstýrir verkinu, hefur náð að færa
hana á svið nánast nákvæmlega eins og ég
hafði séð hana fyrir mér. Og það hefur reynd-
ar komið fólk hérna á æfíngar sem þekkir
bókina og fundist takast að sviðssetja á eink-
ar skemmtilegan hátt svo, að sagan hreinlega
lifni við á sviðinu."
Baltasar segir að það sé mikið lagt í þessa
sýningu enda borgi sig aldrei að spara þegar
verið sé að setja upp sýningu fyrir börnin,
þau finni það strax. „Að þessu leyti verður
þetta eins og aðrir söngleikir sem ég hef
gert, mikið sjónarspil og góð stemmning. Ég
myndi vilja óska þess að krakkarnir skemmtu
sér jafnvel á þessari sýningu og fullorðna
fólkið gerði á söngleiknum Hárinu. Og það
var kannski þess vegna sem Maggi bað mig
um að taka leikstjórn verksins að mér; hann
vill fá þessa sömu stemmningu fram fyrir
krakkana og hefur verið á öðrum söngleikjum
mínurn."
„Já, það er mikilvægt að ekki sé talað
niður til barnanna,“ heldur Magnús áfram.
„Þau verða að skemmta sér eins og þau best
geta. Ég held að það hafi tekist hérna. Það
er mikið líf og fjör í sýningunni og hún er
spennandi."
Fjölmargir koma fram í sýningunni og í
þeim hópi er margt kunnra leikara og
skemmtikrafta. Með aðajhlutverk fara Magn-
ús Scheving, Magnús Ólafsson, Steinn Ár-
mann Magnússon, Siguijón Kjartansson,
Selma Björnsdóttir, Sigurveig Jónsdóttir,
Pálína Jónsdóttir, Jón Stefán Kristjánsson,
Morgunblaóið/Golli
ÍÞRÓTTAÁLFURINN leiðbeinir bæjarbúum um hvernig þeir geti breytt lífsmáta sínum
til hins betra og kennir þeim leiki og æfingar. Selma Björnsdóttir og Magnús Scheving
í hlutverkum Sollu stirðu og íþróttaálfsins.
Ingrid Jónsdóttir, Ari Matthíasson og Ólafur
Guðmundsson. „Ég hef farið þá leið,“ segir
Baltasar, „að velja mjög afgerandi fólk í hlut-
verkin, það er að segja fólk sem hefur mjög
skýr einkenni. Þetta er svo ýkt svolítið þann-
ig að útlitið á sýningunni verður eins og í
teiknimyndasögu. Búningar og leikmyndir
undirstrika þetta líka. Persónurnar verða
þannig mjög sterkar.“
Óvenju heilbrigður texfi
BOÐSKAPUR sögunnar er að heilbrigði, Iffs-
gleði og jákvæð samskipti borgi sig. Ólafur
Guðmundsson og Steinn Ármann Magnús-
son sem Nenni nfski og Siggi sæti.
Magnús og Baltasar segja að æfingar hafi
gengið vel og samstarfið einnig. Magnús seg-
ist í fyrsta skipti á ævinni hafa upplifað það
undir leikstjórn Baltasars að vera beðinn um
að vera svolítið hressari. „Baltasar er fyrsti
maðurinn sem hefur beðið mig um að leggja
mig aðeins meira fram og gefa meira í leik-
inn, hamast svolítið meira. Ég hélt að ég
ætti nú aldrei eftir að upplifa að fá slíka
athugasemd.
Það er líka skemmtilegt að þetta leikrit
inniheldur óvenju heilbrigðan texta sem leik-
ararnir eru kannski ekki vanir. Stundum
hafa þeir því átt í dulitlu basli með sumar
línurnar En það hefur nú ræst úr því öllu
saman.“
Frumsamin tónlist er í sýningunni eftir
Mána Svavarsson við texta eftir Davíð Þór
Jónsson. Búninga gerði María Ólafsdóttir.
Miðasala fer fram í gegnum hraðbanka ís-
landsbanka.
SÝNING á myndskreytingum í norræn-
um barnabókum verður opnuð í
Menningarmiðstöðinni Gerðubergi
laugardaginn 23. nóvember.
Á sýningunni gefur að líta nokkuð af því
helsta sem á döfinni er í myndskreytingum
barnabókmennta á Norðurlöndunum. Þátt-
takendur eru myndlistarmenn frá Danmörku,
Svíþjóð, Finnlandi, Islandi, Færeyjum, Græn-
landi, Noregi og samísku svæðunum. Tveir
myndlistarmenn frá hveiju landi/svæði taka
þátt í sýningunni með tíu myndskreytingar
hver, þar að auki er fjöldi myndskreyttra
bóka. Fulltrúar íslands—á- sýningunni eru
myndlistarmennirnir Áslaug Jónsdóttir og
Erla Sigurðardóttir.
Fyrstu kynni margra barna af myndlist eru
í gegnum myndabækur, hvort sem þau búa á
Grænlandi eða í Svíþjóð. Það finnst vart sú
barnabók nú á dögum sem ekki er mynd-
skreytt. Myndirnar hafa áhrif á hugarheim
barnsins og hafa því ekki minna gildi en text-
inn sjálfur. Samspil orða og mynda skapar
þau heildaráhrif sem bókin hefur. Góðar
myndabækur kynna börnunum ólíkar mynd-
rænar tjáningarleiðir og kenna þeim að bregð-
ast við myndmáli með gagnrýnu hugarfari.
Með sýningunni fylgja verkefni sem dreift
hefur verið í grunnskóla Reykjavíkur og nýst
geta til að efla áhuga nemenda á myndlist
MYND eftir Áslaugu Jónsdóttur sem er annar íslensku þátttakendanna á sýningunni.
og skapað umræðu um samspil texta og
mynda, margbreytileika myndmálsins og um
mismunandi brot bóka.
Sýningin hefur farið víða um Norðurlönd
en hún var fyrst opnuð í Hásselby Slott í
Stokkhólmi í janúar 1995. Norðmenn áttu
frumkvæði að sýningunni og hafa haft veg
og vanda af ferð hennar um Norðurlöndin.
Sýningin er hluti norræns samvinnuverkefn-
is, Nordisk Billedkunst ’95/’96, sem á íslandi
hefur verið nefnt Norrænt myndlistarár
’95/’96. Hér á landi bar hæst sýningina
Brunna sem haldin var í og við Norræna
húsið í Reykjavík. Þessi sýning á myndskreyt-
ingum norrænna teiknara er önnur sýningin
sem sett er upp í Gerðubergi undir nafni
Norræns myndlistarárs; hin var sýning græn-
lensku listakonunnar Jessie Kleemann. Nor-
rænu myndlistarári verður slitið nú í nóvem-
ber með sýningunni „Skrik“ í Arken listasafn-
inu í Kaupmannahöfn.
í tengslum við sýninguna mun Félag ís-
lenskra teiknara gangast fyrir fyrirlestri um
myndskreytingar í Gerðubergi laugardaginn
30. nóvember kl. 14. Fyrirlesari verður Sigur-
borg Stefánsdóttir myndlistarmaður.
Sýningin stendur frá 23. nóvember til 20.
desember og er opin mánud. til fimmtud.
10-21 og föstud. til sunnud. kl. 12-17. Að-
gangur ókeypis.
20 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 23. NÓVEMBER 1996