Lesbók Morgunblaðsins - 05.04.1997, Qupperneq 15

í MYNDINNI af Dorian Gray lék Hurd Hatfield Dorian Gray, sem hélzt
síungur meðan málverkið af honum eitist
NÝJASTA kvikmynd um listmálara ber heitið Basquiat og fer Jeffrey
Wright með hlutverk graffitílistamannsins Jean Michel Basquiat.
:x:.uh
ApoæLiSTiLBoD
Á ísLewskRi kl ASSÍk!
/ tilefui 60 ára afm.clis Máls ojj iuenuinjjar býdst jier a<) faitpa
vandadar útjjáfur afhornsteiuitm islenskrar hókmeuniujjar
Á aLLt Aö iTeLcniKIQl LAFQRA veRÖl enfyrr!
1 l|áj fjylj Ifii 1
1 MAI Oj 3 rrwnntng
Lynch, Wim Wenders að ógleymdum Akira
Kurosawa. Segja má um Greenaway, Jarman
og Wenders að stundum reynist þeim um
megn að slíta sig frá málvekinu og söguþráð-
urinn falli í skuggann á litadýrðinnni. Alfred
Hitchcock var upphaflega ráðinn til starfa
hjá bresku kvikmyndaveri sem teiknari. Þessi
skólun fer vart fram hjá nokkrum manni sem
sér myndir ofangreindra leikstjóra. Áður en
menn tóku í auknum mæli að nota raunveru-
lega tökustaði þurftu leikmyndarhöfundar
að leita fanga í listasögunni enda urðu þeir
að láta smíða sögusviðið sjálfír frá grunni í
myndverum. Smiðir tónlistarmyndbanda hafa
óspart leitað í smiðju frægra listmálara svo
að segja má að málverk hafí á ný sterk áhrif
á myndefni sem kemur fyrir almenningssjónir.
Myndlistarmennirnir
snúa aftur
Þeir félagar Merchant og Ivory, höfundar
Dreggja dagsins (The Remains of the Day),
Hávarðsseturs (Howard’s End) Herbegis með
útsýni (A Room with a View), hafa gert
mynd um stormasama ævi Picassos Að lifa
Picasso (Surviving Picasso, eignlega Við stóð-
um af okkur Picasso). Leikur Anthony Hopk-
ins einn aðsópsmesta listmálara tuttugustu
aldar. Myndin fjallar hins vegar að mestu
um kvennamál snillingsins.
Bíómynd um bandaríska framúrstefnu-
manninn Jackson Poliock hefur verið í smíð-
um um áraraðir. Nýlega var frestað kvik-
mynd um málarann. Skyldi Barbra Steisand
leikstýra og leika eiginkonu listamannsins
en Robert de Niro leika aðalhlutverk. Hefur
myndlistarmaðurinn David Salle lokið við
kvikmynd um ævi Pollocks.
Nýjasta kvikmynd um listmálara ber heit-
ið Basquiat og verður sýnd í Regnboganum.
Segir þar frá graffitílistamanninum Jean
Michel Basquiat sem varð eiturlyfjum að bráð
aðeins tuttugu og sjö ára að aldri. Jeffrey
Wright leikur Basquiat og David Bowie
bregður fyrir í hlutverki poplistarmannsins
Andys Warhols. Tvær aðrar myndir hafa
verið gerðar um Warhol. Myndin Ég skaut
Andy Warhol (I shot Andy Warhol) fjallar
um konu sem sýndi listamanninum banatil-
ræði og heimildarmyndin Nico Icon um lista-
verksmiðju Warhols.
Piscasso-myndin og Basquiat eiga það
sameiginlegt að í báðum tilvikum meinuðu
aðstandendur listamannsins kvikmyndagerð-
armönnum að nota verk málarans. Leikstjóri -i
Basquiats, Julian Schnabel brá á það ráð að
mála myndir Basquiat í myndinni sjálfur.
Upphaflega voru kvikmyndirnar svarthvít-
ar. Menn söknuðu aftur á móti litskrúða
málverksins. Löngu áður en litfílmur komu
til sögunnar lituðu menn kvikmyndir í hönd-
unum. Á blómaskeiði þöglu myndanna sendu
kvikmyndajöfrar í Hollywood myndir sínar
yfir landamærin til Mexikó. Þar voru þær
handmálaður með pensli sem einungis eitt
hár var í. Skaddaði mörg láglaunakonan sjón-
ina við þessa iðju. Nú á dögum krukka menn
í síauknum mæli í kvikmyndir með tölvum.
Því er engu líkara en kvikmyndagerðarmenn
hafi aldrei lagt burstann frá sér.
Sitthvaö tœkni og tilf inning
Breski kvikmyndatökumaðurinn Jack
Cardiff, er tók meistaraverkin Rauðu skóna
(The Red Shoes), Svartan Narsissus (Black
Narcissus) og Himnastigann (A Matter of
Life and Death) segir frá því í ævisögu sinni
í ljósaskiptunum (The Magic Hour) að á sín-
um tíma var ákveðið að gera einn breskan
tökumann út af örkinni og senda hann til
Hollywood til að læra að taka litmyndir.
Cardif, sem aldrei hafði komið nálægt lit-
mynd, mætti galvaskur í inntökupróf. Ekki
fékk hann svarað einni einustu spurningu
um litmyndatækni. Aftur á móti lýsti hann
því hvernig hann röiti um listasöfn og grann-
skoðaði málverk meistara listasögunnar. *
Sagði hann frá því hvernig hann hefði lært
um lýsingu og myndbyggingu á þennan hátt
þótt hann hefði ekki hundsvit á tækniatriðum
sem sneru að litmyndatöku. Að sjálfsögðu
hlaut hann stöðuna.
Ferðin tll tunglsins eftir Georges Méliés frá 1902 Löngu áður en litfilmur komu til sög-
unnar voru kvikmyndir handmálaðar.
'i"
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 5. APRÍL 1997 15