Lesbók Morgunblaðsins - 07.06.1997, Blaðsíða 20

VAXANDI nefnist þetta verk eftir Silju Puranen frá Finnlandi.
FEGURÐ
FLÓKAHEIMA
Norræng fgrandsýningin Flóki án takmarka veróur
opnuó í Hafnarborg í dag, laugardag, kl. 14. Tíu
a textíllistakonur frá sex löndum sýna þar verk sín
sem öll eru unnin úr flóka. ÖRLYGUR STEINN SIGUR-
JONSSON ræddi vió fulltrúa Islands og Færeyja,
----n----------7-----
þær Onnu Þóru Karlsdóttur og Asu Hátún.
FLÓKAGERÐ er ævaforn og var
fram eftir öldum iðkuð í hagnýt-
um tilgangi. Unninn var fatnað-
ur, ábreiður og jafnvel skildir
til að hlífa sér með í orrustum.
„Ullarhárið er alsett einskonar
hreistri, sem ýfist upp þegar það
blotnar og verður að litlum
hringjum. Hringirnir grípa svo í næsta ullar-
hár, sem einnig hefur ýfst upp og þannig
koll af kolli þar til ullin er orðin að einum
flóka,“ segir Anna Þóra. Nú í seinni tíð
hefur þörfin fyrir flóka orðið æ minni, en
að sama skapi hefur listsköpun með flóka
stóraukist og síðustu tvo áratugina hefur
tækni í flókagerð fleygt fram. „Endurvakn-
ingu í flókagerð má rekja til tímamótasýn-
ingar í London árið 1978, sem byggðist á
áhrifum frá fomleifafundi í Altaifjöllum í
Síberíu," segir Ása. „Mary Burkett, sú sem
stóð að þeirri sýningu tók sér ferð á hendur
til Síberíu eftir að þúsund ára gamlir flókar
fundust þar.“ Anna Þóra bætir við að sýn-
ingarskráin sem gefin var út á þeirri sýn-
ingu hafi síðan orðið bíblía flókagerðarfólks
^víða um heim.
Svar vid umbódamenningonni
Það má nærri geta að ekki skorti ullina
til flókagerðar á Norðurlöndum, en þekking-
in, þörfin og áhuginn þurfa einnig að vera
til staðar og Ása riíjar upp fyrstu kynni sín
af flókanum. „I Færeyjum hafa ýmsir þætt-
ir mannlífsins sveiflast mikið í takt við
breytta tíma og meðferð ullar fór ekki var-
hluta af því,“ segir hún. Þegar Ása byrjaði
í flókanum var umbúðamenningin í algleym-
ingi, sem sýndi sig í nýtni manna. „Þá þótti
eðliiegt að kaupa föt, nota þau og henda
þeim síðan. Svo voru ný föt keypt og fóru
sömu leið.“ Þótt gömul hefð væri fyrir pijóni
og ullarþvotti í Færeyjum hafði hún dofnað
auk þess sem þæfing ullar hafði aldrei ver-
ið iðkuð. „Þessi umbúðatíðarandi hafði þau
áhrif á mig að mér datt í hug að fara að
nýta ullina, en af henni átti ég nóg. Ég
sótti námskeið í þæfingu og flókagerð í
Danmörku og hóf að vinna fióka heima“,
segir Ása. Henni fannst hún þó einangruð
með vinnu sína og setti sig í samband við
fleiri norrænar textíllistakonur og ekki leið
á löngu uns sú sýning, sem nú verður opn-
uð var orðin að veruleika.
Vistvæn vinnsla
Anna Þóra hefur kennt flóka á öllum
námsstigum og segist merkja stóraukinn
áhuga fólks á þessu sviði. „Þessi vinna er
í góðu samræmi við kröfu fólks í dag um
umhverfisvernd og vistvæna lifnaðarhætti,"
segir hún. „Það sem gleddi mig nú væri að
sjá meiri samvinnu milli alls þess fjölda fólks
um land allt, sem hefur til að bera þekkingu
á heimilisiðnaði, og myndlistarmanna, sem
gætu lagt til hugmyndir." Það má til sanns
vegar færa að áhuginn á heimilisiðnaði hafi
aukist, því á síðasta ári sýndi bandarískur
prjónahönnuður verk sín í Hafnarborg og
komu fimmtán þúsund manns til að sjá
hana. Pétrún Pétursdóttir veitir Hafnarborg
forstöðu og segir hún að sýningar af þessu
tagi gefi meiri breidd í starfsemi listasafns-
ins. „Á svona sýningar koma gestir sem
allajafna fara ekki á myndlistarsýningar og
við erum ánægð að geta boðið listneytendum
þennan kost líka.“
Ullarleppió i syndaflóóinu
Flóki án takmarka stendur yfir til 30.
júní og að endingu segir Anna Þóra sögu
eina stutta, sem húr. er vön að segja nemend-
um sínum í upphafi flókanámskeiða. „Þegar
Nói og fjölskylda hans höfðu bjargað sér
undan syndaflóðinu í örkinni og nokkuð lið-
ið á dvölina um borð kvartaði konan hans
undan hávaða og sparki í dýrunum. Var þá
brugðið á það ráð að setja ullarreyfi undir
þau til að deyfa hávaðann. Um síðir stytti
upp og og dýrunum var hleypt út en í stað
ullarreyfa á gólfum lá ullarteppi. Þarna
hafa verið að verki helstu þættir þæfingar
eins og bleyta og traðk.“
LISTAKONURNAR Anna Þóra Karlsdóttir og Ása Hátún eru meðal þeirra tiu kvenna
sem eiga verk á farandsýningunni Flóki án takmarka.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
KJÓLAR úr flóka eftir Björgu Pjetursdóttur í Sverrissal Hafnarborgar.
BJÖRG í SVERRISSAL
BJÖRG Pjetursdóttir opnar sýningu á
verkum sínum í dag í Sverrissal í
Hafnarborg. Hún útskrifaðist úr Mynd-
lista- og handíðaskóla íslands, textíl-
deild, nú í vor.
Björg hefur þegar unnið til verðlauna
fyrir verk sín unnin í flóka, en hún
vann undankeppni í alþjóðlegu hug-
mynda- og hönnunarkeppni Smirnoff á
Ísíandi í fyrra.
20 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 7. JÚNÍ 1997