Lesbók Morgunblaðsins - 25.07.1998, Page 7

STOFA í einbýlishúsi í Reykjavík, að líkindum
í einu af hinum gulifaliegu húsum sem Sig-
valdi Thordarson teiknaði á sjöunda ára-
tugnum. Hér hefur verið unnið af miklu ör-
yggi með formið og ólík byggingarefni kall-
ast á: Múrsteinn f kringum arininn, hjálmur
yfir honum og reykháfur úr jámi, svartbikaðir
bitar sem mynda einskonar falskt loft undir
plötuklæðningu. Teppi er á gólfi og yfir pí-
anóinu er landslagsmynd sem gæti verið eft-
ir Ásgrím. Þótt áratugir séu liðnir er óvíst að
betur hafi verið gert síðan.
ÞAÐ GERIST ekki betra þótt áratugir hafi lið-
ið: Barnaherbergi og bókakrókur í húsi á
Akureyri. Allt sérsmíðað, enda var húsbónd-
inn, Nói í Valbjörk, allt í senn; hönnuður,
smiður og húsgagnakaupmaður.
um, mátti heita að hillukerfi sem kennt var
við Hansa gengi eins og rauður þráður í gegn-
um allar nýlegar íbúðir á sjöunda áratugun-
um. Þær voru ævinlega úr tekki og mátti
heita að þær útrýmdu hefðbundnum bóka-
skápum. Stofuskápurinn, sérstakt fyrirbæri
sem kom upp hafði komið á árunum eftir
stríðið og var geymslustaður fyrir fjölskyldu-
myndirnar og sparistellin með einskonar sýn-
ingarglugga efst, var nú útlægur ger, en
skápar tengdir hansahillunum komu í staðinn.
Myndlýsing: Guðný Svava Strandberg.
RÚTAN
ÖRSAGA EFTIR
MARGRÉTI ÁSGEIRSDÓTTUR
RÍÐIN lamdi utan lítinn fjögurra rúðu
glugga hins gamla gisthúss Grænumýra-
tungu. Hvítt hreint teppi, hráslagi, við-
kunnanleg notalegheit.
Ruðst inn með fyrirgangi - rólegar æðru-
lausar viðtökur. Ekki tafið. Þrír menn klæðast
hlífðarfötum í flýti og svo ekur jeppi úr hlaði,
út í illfært hríðarveðrið og snjókyngina.
Morguninn eftir hafði birt örlítið til. Við vor-
um vakin snemma og sagt að rútan væri að
brjótast til okkar frá gististaðnum í skólanum.
Við biðum og biðin var orðin töluverð. Fátt var
talað meðan við drukkum kaffi í morgunsárinu,
hver sat og hugsaði sitt. Ferð í hæpnu veðurút-
liti fram undan yfir fannkyngdan veg og illfær-
an - jafnvel ófæran í gömlum rútubíl en með
harðduglegum bílstjóra. Best að treysta Guði
og lukkunni, en sakaði þó varla að vera sjálfur í
ráðum. Og svo atburðir kvöldsins áður.
Eftir að tvisvar hafði verið drukkið morgun-
kaffi og enn bið eftir rútunni, sem við höfðum
þó fylgst með í gegn um sveitasímann á bæjun-
um út með firðinum og hafði mjakast í
námunda við okkur, og okkur sagt að bílstjór-
inn myndi koma inn og fá sér hressingu og
taka okkur svo um leið. Nú var eins og losnaði
aðeins um tunguhaftið hjá þeim sem biðu:
„Fórst þú með hann?“ „Já, við fórum þrír.“
„Var hann erfiður?" „Jaha - Ne-i, hann var það
nú eiginlega ekki. Það var svolítið æði á honum
fyrst, en svo varð hann sæmilega rólegur."
„Varstu var við þegar hann kom?“ „Ég var
ekki farinn að hátta og fór fram. Þeir feðgar
voru þá að reyna að tala við hann og svo
ákváðu þeir bara að keyra hann út eftir, annað
varla vogandi. Hann leit út fyrir að vera að fá
algjört æði. Svo fékk hann sprautu strax og
hann kom út eftir.“
Nú, heyrðist í bfl og nokkru eftir sást rútan
mjakast eftir beygjunni heim að bænum. Var
nú enn drukkið kaffi og svo stigið í bflinn sem
skrönglaðist áleiðis yfir misjafnlega háa og
misharða skafla. Oft varð að stoppa til að moka
frá hjólunum. Tveim tímum eftir hádegi vorum
við farin að nálgast háheiðina. Þessi smáspölur
sem maður ók á nokkrum mínútum að sumrinu
ætlaði sannarlega að reynast drjúgur farar-
tálmi á leið okkar suður.
Um kaffileytið vorum við komin í brekkuna
upp á næst síðustu bungu heiðarinnar áður en
sæluhúsinu væri náð, og þar með háheiðinni.
Kaffið sem við höfðum drukkið um morguninn
var nú farið að segja til sín og tíndust karl-
mennirnir aftur fyrir bflinn, einn af öðrum, en
konurnar tvær sátu enn. Skafmold hafði verið
nokkur og sást skammt frá bílnum, en nú lægði
nokkuð og kom þá í ljós vörubíll, hálfur út af
veginum, opin önnur hurðin og slóst til í vind-
inum. Önnur konan reis á fætur og gekk út úr
bflnum og hvarf svo fljótlega í kófið. Hún gekk
þennan spöl að vörubílnum - rösklega - og lok-
aði hurðinni um leið og hún gekk aftur með
honum og fór síðan á bak við hann. Skömmu
síðar gekk hún sömu leið til baka.
Allir voru nú inni í rútunni og í áköfum sam-
ræðum og smámsaman fékk sú nýkomna sam-
hengi. „Víst er þetta bflhnn hans sem hann
hljóp frá í gær. Og þú sást hann? Hann stóð
þarna við bílinn rétt áðan, við sáum hann hérna
þrjú.“ „Vitið þið eitthvað hvemig þetta gerð-
ist?“ „Já, þeir voru á skytteríi á heiðinni í
fyrra. Voru víst ekki alveg allsgáðir - voru
orðnir villtir og fóru svo eitthvað að rífast um
stefnuna til byggða. Skyldu svo í styttingi og
fóru svo hvor í sína áttina. Hann ranglaði svo
alla nóttina og komst til byggða daginn eftir og
sagði til hins. Þá var farið að leita - og hann
fannst svo seinni partinn - frosinn niður. Þetta
var að haustlagi og mig minnii- að þá hafi verið
fyrstu næturfrostin. Þeir töldu hann hafa sofn-
að. - Já, og svo í gær, þá sá hann hann alltaf í
ljósunum - beint fyrir framan, eða á hlið við sig
_ þangað til hann þoldi ekki meira, enda bfllinn
þá kominn út af - og hann bara hljóp í einum
spretti niður alla heiðina - það var ekki kominn
svo mikill snjór þá. Honum tókst víst að fylgja
veginum. Hann sagði að hinn hefði alltaf verið
á hælunum á sér - alla leiðina, enda var hann
nærri sprunginn þegar hann náði bænum. Þeir
þorðu ekki annað en fara með hann strax -
eins og veðrið þó var, héldu að hann væri að
tapa sér. Og svo sáuð þið núna - þarna við
hægra homið á bflnum - hvarf svo.“
Sú nýkomna sagði: „Sáuð þið draug hjá bfln-
um?“ Svörin vom dræm - litið í gaupnir sér -
iðað svolítið. „Ja-á við sáum þarna eitthvað við
bílinn - við sáum það öli.“ „Þið hafið séð mig -
ég var hjá bflnum." Andlitin voru tóm, svo
móðguð - ekkert svar. „Þið sáuð mig fara út?“
„Jú, við sáum það,“ sagði einhver og bætti við
dauft - „en hann lokaði bflnum." „Ég lokaði
bflnum - komið út - ég skal sýna ykkur sporin
mín,“ og sú nýkomna stökk niður af rútunni.
Tveir fylgdu á eftir - og svo sá þriðji. „Sjáið
þið, þetta er slóðin mín, ég labbaði að bflnum
og aftur fyrir hann og lokaði honum í leiðinni."
Efasvipur á andlitunum - ekkert sagt. „Þið
sjáið að þetta eru mín spor - sko ég passa al-
veg í þau, þau breytast sko ekki þó ég stígi í
þau aftur - og haldið þið að draugurinn eigi
virkilega þessi spor? Sko, þau liggja beint upp
að bílnum og sjáið þið traðkið þar sem ég stóð
við að loka hurðinni?"
Efi í hverju andliti. Sú nýkomna sneri nú til
rútunnar og inn og settist. Þeir sem inni voru
voru hneykslaðir á svip, eins og þeir hefðu orð-
ið vitni að guðlasti. Éátt var sagt. En þegar
hún leit út um glugga rútunnar, sá hún tvo
menn þræða sporaslóð sína til vörubílsins -
hægt og horfðu niður.
Höfundurinn er myndlistarkona og spókona.
SIGURÐUR
HARÐARSON
ÁSTIN Á TÍMUM
VÍKINGANNA
Inn í hvítskúraða
mjúkteppalagða
prinsessuhöllina
skal ég brjótast
Sprengja upp fjárhirslur
tilfinninga þinna
Sveigja þær og beygja
svo brothættar
Rembihnýta við mínar
ósveigjanlegar
Aldrei framar
öfunda hundinn þinn
eða
kannsld ég bara
leysist upp
og líði
sem höfugur ilmur reykelsis
uppaf vörmu spori nakins fótar
Dansi við sofandi
andardrátt þinn
(fuglinn rr.eð nef undir væng)
áður en ég
blandast morgunþokunni
fyrir utan gluggann
Þú sjáir mig
einusinni
áður en hvessir.
Höfundur er nemi ! hjúkrunarfræði.
LEIFUR
MAGNÚSSON
MINNING
Þung þykja mér
þessi lokaskref með þér.
Dauðinn er ekki flík sem fer þér.
Þú ert
afl, styrkur
áræði, staðfesta
enn í huga mér.
Afls mér enn
og aftur vitnast vaki.
Það var kraftur íþínu hinsta taki.
Höfundurinn er tölvunarfræðingur.
GUÐNÝ
HARÐARDÓTTIR
TÁR
KÆRLEIKANS
Hjarta þitt er perla
hrein og tær
í lokaðri skel.
Kreppt lúkan yfir
stirð,
því enginn hefir
náð til hjartans.
Opnist lúkan
lyki upp
fölleitri periu
tári kærleikans.
Höfundurinn er forstjóri í Reykjavík.
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/USTIR 25. JÚLÍ 1998 7
f