Lesbók Morgunblaðsins - 15.05.1999, Blaðsíða 6

PAPAMESSAN.
Morgunblaöið/Kristinn
FJOLHAGINN I LISTINNI
Magnús Á. Árnason hefur verið nefndur fjölhagi vegna
þess að hann fékkst við svo margar listgreinar, var mál-
ari, myndhöggvari, tónskáld og rithöfundur. JOHANN
HJALMARSSON kynnti sér lítillega ummæli um
Magnús sem lést árið 1980. Skömmu síðar færði
Minningarsjóður Barböru og Magnúsar A. Arnasonar
Kópavogsbæ að gjöf 300 verk eftir þau hjónin,
par af um 200 eftir Magnús. Nú gefst kostur á að
kynnast list Magnúsar í Gerðarsafni.
Yfírlitssýning á verkum Magnúsar Á
Ámasonar verður opnuð í Hstasafni
Kópavogs, Gerðarsafni, í dag. Magnús
Á. Ámason fæddist í Narfakoti, Innri
Njarðvík 1894. Árið 1918 hélt hann til Banda-
ríkjanna þar sem hann stundaði nám í mynd-
list og tónsmíðum um tólf ára skeið í San
Francisco. Eftir því sem næst verður komist
mun hann hafa verið fyrstur íslendinga að
nema myndlist vestanhafs.
Magnús lést árið 1980. Þremur mánuðum
síðar færði Menningarsjóður Barböm og
Magnúsar Á. Ámasonar Kópavogsbæ að gjöf
300 verk eftir þau hjónin, þar af um 200 eftir
Magnús. Auk verka úr eigu safnsins verða á
sýningunni fjölmörg verk úr einkaeign. Sýn-
ingin stendur til og með 20. júní. Hún er opin
alla daga nema mánudaga frá 12-18.
í kynningu Gerðarsafns segir um list
Magnúsar Á Ámasonar:
„Magnús var fjölhæfari listamaður en al-
mennt gerist, því að hann var málari, mynd-
höggvari, tónskáld og rithöfundur. Um 1930
vann Magnús táknsæjar smámyndir úr gifsi í
anda symbólsku stefnunnar. Síðar á ævinni
mótaði hann höggmyndir með grófri áferð og
hjó myndir úr móbergi. Þá gerði hann fjöl-
margar brjóstmyndir á löngum ferli.
Þekktastar em portrett hans af skáldum og
elskulegar myndir af börnum, en Magnús var
mikill bamavinur. I málaralistinni var lands-
lag helsta viðfangsefni Magnúsar. Á hverju
sumri ferðaðist hann um landið til að leita
hugmynda og myndefnis. Vinnuaðferðir hans
vom margvíslegar. Á fjórða áratugnum gætir
dulúðar í landslagsmyndum hans. Ex-
pressjónískur kraftur einkennir málverk
Magnúsar á fímmta áratugnum. Snemma á
sjötta áratugnum grípur hann til depilstíls
síðimpressjónistanna. Um og eftir 1960 tekur
Magnús að nota spaða í landslagsverkum sín-
um og gætir þar hugsanlega áhrifa frá af-
straktlistinni."
Þyrnir í augum?
í hugleiðingu um myndlist Magnúsar Á.
Amasonar skrifar Aðalsteinn Ingólfsson og
segir um fjölhagann sem hann kallar svo:
„Fjölhaginn, listamaðurinn sem ekki er við
eina fjölina felldur í sköpunarstarfí sínu, er
sennilega þymir í augum okkar flestra sem
fjöllum um listir. Við förum fram á rökrétta
FRÁ Þingvöllum.
og skipulega þróun í því sem listamenn em að
skapa, upphaf, stígandi og endanlega niður-
stöðu. Og við viljum sjá eftir þá „heillegt lífs-
starf' þegar ævi þeirra lýkur.“
Ýmislegt bendir þó til þess, að dómi Aðal-
steins, að sumir listamenn fái ekki útrás nema
í fjölbreytni.
Magnús dvaldist langdvölum erlendis eins
og fyrr getur og var kvæntur merkri enskri
listakonu, Barböru Moray Williams, og
bjuggu þau hjón lengst í Kópavogi. Barbara
lagði sitt af mörkum til íslenskrar listar og má
í því sambandi minna á myndskreytingu Pass-
íusálma.
Halldór Laxness kveðst hafa kynnst inn-
ræti Magnúsar og áhugamálum af því að lesa
bók með ljóðum indverska skáldsins Tagores,
Ljóðfórnir, (Gítanjali) sem Magnús ís-
lenskaði: „Sú bók bar boðskap helgimanna að
fornu og nýu austur þar, og höfundurinn hafði
felt mál sitt við ensku af miklum einfaldleika
og ljóðrænni trúardýpt. það var ekki fyren
laungu síðar að mér gafst færi á að þakka
Magnúsi fyrir að hafa flutt þennan ævintýra-
lega og guðvísa hugblæ Tagores hingað í
landið og haft höfðu áhrif á mig í bernsku sem
sjá má af ýmsum frumtilraunum mínum.“
Hlédrægur og hóttvís
Samkvæmt lýsingum vina Magnúsar var
hann kannski einum of hlédrægur og háttvís
til þess að gerast brautryðjandi og byltingar-
maður í listum þótt hann hefði víða yfírsýn.
Það virðist hafa verið honum eðlislægara að
6 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 15. MAÍ 1999