Alþýðublaðið - 15.05.1986, Blaðsíða 14

14
Fimmtudagur 15. mal 1986
Kristín Jónsdóttir:
„VID ERUM SVOLÍTID
EIGINGJÖRN KYNSLÓD“
„Ég hef alltaf búið á
Hjarðarhaganum, þar til
ég flaug úr hreiðrinu og
settist að með manninum
mínum í þessu nýja
hverfi. Það er svo nota-
legt að búa í Vesturbœn-
um,“ bœtir hún við.
Kristín Jónsdóttir er
kennari að mennt. Hún
býr nú „vestast í Vestur-
bœnum“, á Rekagranda,
litlum botnlanga út úr
Astarbrautinni, nálœgt
þeim gamla „gaggó vest“
og K. R. Meðan við
Kristín spjöllum um
Reykjavík, jafnaðarstefn-
una og stjórnmálastarf
hennar, situr skrafhreifin
dóttir hennar, 9 mánaða
Helga Kristín að síðdegis-
snarli. Við spyrjum
Kristínu hvað hafi orðið
til þess að hún laðaðist
að Alþýðuflokknum öðr-
um stjórnmálaflokkum
fremur.
— Eiginlega hefur mér alltaf
fundist það jafnsjálfsagt lífinu
sjálfu að fylgja jafnaðarstefnunni.
Upphaflega kom ég inn í starf fyrir
Alþýðuflokkinn í stóru bylgjunni
1978, þegar margt ungt fólk gekk til
liðs við Alþýðuflokkinn. Ég var um
tíma í stjórn Félags ungra jafnaðar-
manna og vann að sumrinu á skrif-
stofum Alþýðublaðsins. Það fór
auðvitað ekki hjá því að maður
smitaðist af eldmóði yngri þing-
manna flokksins eins og t. d. Vil-
mundi heitnum. Eftir sigurinn 1978
var mikill kraftur í öllu þessu unga
fólki, ný kynslóð komin til áhrifa
innan Éokksins og bjartir tímar
framundan. Annars hefur mér allt-
af fundist sem innan Alþýðuflokks-
ins rúmist mjög breið og frjálslynd
lífsstefna. Þetta er flokkur laus við
kreddur og ofstæki, hann er um-
burðarlyndur og í rauninni er jafn-
aðarstefnan ákaflega mikil mann-
úðarstefna. Ætti í raun að höfða til
allra, enda jafnaðarmannaflokkar
víða ráðandi afl á Vesturlöndum,
þar sem skoðanamyndun er frjáls. I
jafnaðarmannaflokkum hefur tek-
ist að brúa þetta vandasama bil
milli frelsis einstaklingsins og vilja
fjöldans. Auk þess að fylgja Al-
þýðuflokknum að lífsstefnu, þá
finnst mér bara gaman að vinna
með fólki, starfa að málum með
fólki sameiginlega. Það er fátt eins
örvandi og að finna að maður getur
haft áhrif á umhverfi sitt. Við jafn-
aðarmenn hér í borginni stefnum
að stærri hlut, ná hér áhrifum í
borginni og við trúum því að áhrif
okkar muni gera Reykjavík að betri
borg en hún er í dag.
Á móti valddreifingu
Er hægt að stjórna Reykjavík
betur?
— Hvernig spyrðu? Já, það er
svo sannarlega hægt að gera. Það er
samdóma álit allra þeirra sem fylgj-
ast með stjórn borgarinnar í návígi,
að stjórn íhaldsins markist alltof
mikið af miðstýringu og fámennis-
stjórn. Sjálfstæðisflokkurinn virð-
ist vera á móti valddreifingu. Hann
vill ekki færa vald út til fólksins. Ég
er þeirrar skoðunar, að með því að
færa vald í auknum mæli út til
fólksins í hverfunum og jafnvel
með því að veita fyrirtækjum aukið
frjálsræði, en um leið væri krafist
af þeim meiri ábyrgðar, þá yrði það
til mikillar hagsældar fyrir alla
borgarbúa. Svo ég taki dæmi um
það sem ég er að segja, þá tel ég að
ætíð eigi að halda opna borgara-
fundi í hverfum Reykjavíkur, þegar
framkvæmdir á vegum borgarinnar
standa fyrir dyrum eða einhver
stórmál koma upp. íbúarnir eiga að
fá að segja skoðun sína á málum og
eiga möguleika á að hafa áhrif á
það sem verið er að gera.
Eitt dæmi um afskiptaleysi borg-
aryfirvalda er hér fyrir utan glugg-
ann hjá mér. Lengi höfum við íbú-
arnir hérna við Rekagrandann von-
ast eftir skemmtilegu leiksvæði fyr-
ir börnin á hluta af auðu svæði
austan við húsin. Fyrir tilviljun
komumst við að því að búið var að
gera skipulag sem gekk þvert á vilja
íbúanna. Mér finnst að i málum
sem þessum eigi skilyrðislaust að
hafa samráð við íbúana. Fyrir mik-
inn þrýsting var þessu skipulagi að
vísu breytt, en líklega kemur leik-
svæðið aldrei. Á þessu svæði hér á
Grandanum er hvergi gott leik-
svæði fyrir börn. Manni sýnist að
það eigi að nýta allt þetta svæði
meira og minna undir byggingar.
Hvað með önnur mál. Vilt þú
hafa aðra forgangsröð á verkefn-
um?
— Já, ég tel að það þurfi að
stokka upp spilin. Fyrir ungt fólk
eins og mig og mína kynslóð þá eru
húsnæðismál mál málanna. Fólk
verður að geta byggt sér húsnæði
eða eignast það án þess að leggja líf
og heilsu að veði. I þessu er Alþýðu-
flokkurinn einn flokka með heil-
steypta stefnu, eitthvað nýtt til að
bjóða fólki upp á. Kaupleiguíbúð-
irnar eru leið út úr vandanum.
Sjálfstæðisflokknum tókst að
drepa Búsetahugmyndirnar og því
ætti ungt fólk að skoða þennan
kost í húsnæðismálum. Með kaup-
leiguíbúðunum getum við komist
út úr þeim ógöngum, sem við höf-
um ratað í undir leiðsögn annarra
flokka í þessu brýna hagsmunamáli
okkar kynslóðar.
Annað forgangsmál eru fleiri
dagheimili. Ég lít svo á að það sé
hverju einasta barni hollt að fá að
fara á leikskóla og dagheimili og
dvelja þar með öðrum börnum
undir handleiðslu menntaðra
fóstra. Það eiga ekki að vera forrétt-
indi útvaldra að komast inn á þessi
heimili, heldur sjálfsagður réttur
hvers einasta barns. Mér finnst allt-
of lítil áhersla á þetta í borginni og
í rauninni lítil áhersla á hina félags-
legu þætti mannlífsins, velferð
ungra og aldraðra og þeirra sem
ekki geta barist fyrir eigin málum
án fulltingis okkar hinna eins og
fatlað fólk t. d.
Hugsum of lítið um
gamla fólkið
Sérstaklega finnst mér þetta al-
varlegt, þegar við íhugum stöðu
aldraðra í borginni. Ég er mikil
áhugamanneskja um að stórlega
verði bætt úr allri aðstöðu fyrir
þetta fólk, sem byggði upp okkar
þjóðfélag en situr nú við skarðan
hlut. Mér finnst við vera of hugsun-
arlaus gagnvart eldra fólkinu. Ungt
fólk hugsar jafnvel ekki nægilega
vel um þá sem næstir þeim standa,
foreldra, ættingja og aðra vanda-
menn. Við erum svolítið eigingjörn
kynslóð, erum of upptekin af okkur
sjálfum til að sjá þarfir annarra.
Hér þurfum við að breyta hugsun-
arhætti. Svo verðum við flest líka
sjálf gömul, er það ekki? Við eigum
að líta á það sem forgangsverkefni
að búa betur að þessu fólki, sérstak-
lega í húsnæðismálum og lífeyris-
málum.
Það er samhjálp sem við eigum
að boða í þessu þjóðfélagi, sem
markast alltof mikið af sérhyggju
og sérhagsmunum. Og við sem er-
um ung, eigum að vera í fararbroddi
fyrir betra samfélagi í Reykjavík,
þar sem hin félagslegu.viðhorf eru
sett í öndvegi.
Kristin Jónsdóttir, kennari, Rekagranda 8.
Jón Baldur Lorange, skrifstofustjóri, Eskihlíð 14.
Jón Baldur Lorange:
UPPSVEIFLAN ER
Þótt Jón Baldur Lorange
sé aðeins 22ja ára gamall
er Ijóst að hann œtlar sér
stóra hluti á nœstu árum
og er þegar kominn í
fremstu víglínu. Jón hef-
ur brennandi áhuga á
stjórnmálum og því þótti
fyrirspyrjanda ekki úr
vegi að inna hann álits á
því hvort unga fólkið í
dag vœri pólitískt með-
vitað.
„Ég vil meina það að fólk á mín-
um aldri, þessi stóri hópur 18—25
ára fólks, geri sér grein fyrir því að
sú stefna sem fylgt hefur verið í dag
í efnahagsmálum og stjórnmálum
almennt gengur einfaldlega ekki
lengur. Efnahagskerfið er sársjúkt
eftir mikla óstjórn undanfarið.
Fólk þarf ekki að vera mjög póli-
tískt þenkjandi til að sjá þetta;
þetta kemur í ljós þegar fólk ætlar
að eignast þak yfir höfuðið, fer út á
vinnumarkaðinn, er í skóla. Fólk
áttar sig nú æ betur á því að það
þarf að verða mikil breyting á, að
það komi upp pólitískt afl sem get-
ur breytt ástandinu til meiri velfarn-
aðar.
Ef við notum útilokunaraðferð-
ina þá kemur í ljós að þetta afl er
Alþýðuflokkurinn. Framsóknar-
flokkurinn hefur fengið að stjórna
samfleytt í fimmtán ár, Sjálfstæðis-
flokkurinn hefur mikið verið í
stjórn, á landsvísu og í borginni og
Alþýðubandalagið hefur verið í
stjórn í átta ár af síðustu fimmtán.
Þá er aðeins eftir einn sterkur
flokkur sem byggir á gömlum
grunni — Alþýðuflokkurinn. Það
er sama hvar okkur ber niður þegar
við rýnum í stefnu Alþýðuflokks-
ins. Meira að segja höfum við skyn-
sömustu stefnuna í landbúnaðar-
málum! Við getum nefnt skatta-
málin, nú hefur nýlega komið í ljós
að um 6,5 milljörðum króna er stol-
ið undan skatti. Alþýðuflokkurinn
hefur margoft flutt tillögur á þingi
um hert skattaeftirlit og breytta
skattalöggjöf, til dæmis um afnám
tekjuskattsins og skilvirkara sölu-
skattskerfi."
Hvaða mál eru það sem þér eru
efst í huga hvað málcfni borgarinn-
ar varðar?
„Ástandið I borginni er orðið
ansi slæmt, sérstaklega þó í hús-
næðismálum unga fólksins. Þær
tillögur sem Alþýðuflokkurinn
leggur fram um kaupleigufyrir-
komulagið tel ég vera tímamóta-
mál. Hér er um að ræða fyrirkomu-
lag sem er auðveldara og' mann-
eskjulegra en gengur og gerist. Út-
borgun er akkúrat ekki nein,
greiðslubyrði mjög lítil og lánstím-
inn lengri en í dag þekkist.
Annað mál sem snertir flesta
borgarbúa er vandi aldraðra. Það
hörmungarástand sem er á því sviði
í dag lýsir sér í því að 1100 aldraðir
eru á biðlistum elli- og hjúkrunar-
heimila. Þetta er ógnvekjandi
fjöldi. Við leggjum áherslu á þjón-
ustuíbúðirnar, á þeim grundvelli
sem þeir í Kópavogi eru farnir að
framkvæma, þar er enda Alþýðu-
flokkurinn í meirihlutasamstarfi
vinstri flokka.
Þriðja málið sem ég vil nefna og
við jafnaðarmenn viljum leggja
áherslu á er launamál borgarstarfs-
manna. Borgin er stærsti launa-
greiðandi hér og það er staðreynd
að borgarstarfsmenn eru láglauna-
hópur. Þetta þurfa stjórnmála-
menn auðvitað að taka fyrir og þá t.
d. eins og gert var á Bolungarvík,
þar sem tiltekin voru lágmarkslaun.
Markmiðið er auðvitað að allir geti
lifað sómasamlegu lífi, en til þess
þarf að stokka upp allt launakerfið.
Ég vil einnig nefna í þessu sam-
bandi nauðsyn valddreifingar og
aukins sjálfstæðis vinnustaðanna.
Borgin verður að ríða á vaðið,
dreifa ábyrgð og völdum til yfir-
manna vinnustaðanna og þá um
leið meiri ákvarðanatöku í launa-
málumí'
Hvað var það fyrst og fremst, Jón
Baldur, sem leiddi þig á braut Al-
þýðuflokksins og jafnaðarstefn-
unnar?
„Ég velti því vel fyrir mér hvaða
stefnu ég vildi fylgja og ég kynnti
mér vandlega allar stefnurnar. Ég
verð að viðurkenna að á tímabili
var ég ekki fráhverfur stefnu Sjálf-
stæðisflokksins og þá einkum
vegna áherslunnar sem á pappírn-
um er lögð á frelsi einstaklinganna.
En eins og sá flokkur hefur verið
rekinn held ég að allir geri sér grein
fyrir því að hann er fyrst og fremst
flokkur auðmanna, þeirra hópa í
þjóðfélaginu sem eru sterkastir fyr-
ir og hafa mesta fjármagnið í hönd-
unum. Þess vegna hlýtur Sjálfstæð-
isflokkurinn alltaf að þjóna þessum
hópi framar öðrum — en ekki hags-
munum lítilmagnans. Á hinn bóg-
inn er það Alþýðuflokkurinn sem
með jafnaðarstefnu sinni berst fyrir
hagsmunum alls fólksins. Þá erum
við m. a. að tala um samhálp og
bræðralag, þannig að aðstoð við
fólk sem þarf á henni að halda verði
ekki veitt sem ölmusa. Við jafnað-
armenn lítum á það sem sjálfsögð
mannréttindi að stutt sé við þá sem
eiga bágt. Um leið leggja jafnaðar-
menn áherslu á frelsi einstaklinga
og hafa, að þessu leytinu til muna
fullkomnari stefnu en sjálfstæðis-
menn.“