Alþýðublaðið - 29.11.1986, Qupperneq 5

Laugardagur 29. nóvember 1986
5
Ræður frambjódenda í prófkjöri Alþýðuflokksins í Reykjavík:
Jón Bragi
Bjarnason:
„Við sjáum dögun í
ísl. stjórnmálum“
Ágætu félagar og aðrir gestir.
Við sjáum dögun í íslenskum
stjórnmálum.
Við sjáum dögun og á þeim nýja
degi, sem senn mun rísa verður Al-
þýðuflokkurinn leiðandi afl í ís-
lenskum stjórnmálum. Hann verð-
ur leiðandi afl á þeim nýja degi
vegna þess að hann einn vill leiða
okkur út úr ógöngum þess svart-
nættis valdahroka, græðgi og
óheftra hagsmunaárekstra, sem leg-
ið hefur eins og mara á stjórnmála-
lífi okkar að undanförnu.
Alþýðuflokkurinn er nýr flokk-
ur, sem verður leiðandi afl vegna
þess að hann hefur nýjar hugmynd-
ir til lausnar, sem munu duga, og
hann hefur nýtt fólk, sem þorir, og
vill og mun berjast fyrir þessum
hugmyndum.
En Alþýðuflokkurinn er líka
gamall flokkur, sem stendur á
gömlum merg frelsis, jafnréttis og
bræðralags, sem stendur vörð um
velferð allra þegna þessa lands, sem
metur mannleg verðmæti langtum
ofar mammons glingri.
Það er þessi geislandi samsetning
hinnar gömlu og rótgrónu jafnað-
arstefnu, sem hefur fært okkur það
velferðarríki, sem við nú búum við
og hinnar nýju jafnaðarstefnu, sem
mun færa okkur bætt siðferði í
stjórnsýslu, valddreifingu til þegn-
anna, jafnrétti í kosningum frelsi til
athafna, öryggi í húsnæðismálum
og sanngirni í skattamálum; það er
þessi samsetning hins gamla og hins
nýja, sem mun færa Alþýðuflokkn-
um sinn stærsta sigur í þingkosn-
ingum til þessa og þjóðinni meiri
velferð í andlegum og veraldlegum
skilningi en nokkru sinni fyrr í sög-
unni.
í umræðu minni í dag mun ég
tala mest um hina nýju jafnaðar-
stefnu, ekki vegna þess að ég vilji
leggja meiri áherslu á þá hlið máls-
ins, heldur hins að við þekkjum og
skiljum þá hlið miklu síður en hina
hefðbundnu jafnaðarstefnu. Við
skulum þó vera minnug þess að
þessar stefnur eru óaðskiljanlegar
eins og tvær hliðar sama krónupen-
ings. Nú er hins vegar kominn tími
til að líta svolítið nánar á hina hlið-
ina.
Ég hef verið spurður um það all-
oft á undanförnum dögum hvort ég
ætli nú að fara að skíta mig út á
stjórnmálum. Ég hafði nú einmitt
hugsað mér að moka flórinn en
ekki að leggjast í hann. En í þessari
spurningu: „Ætlarðu nú að fara að
skíta þig út á stjórnmálum"? felst
grundvallar misskilningur. Stjórn-
mál eru ekki í eðli sínu skítug, ein-
hver óhrein mál, sem við leyfum
eingöngu skíthælum að fást við.
Stjórnmál fjalla um líf okkar og til-
veru, afkomu okkar og öryggi.
Þannig eru stjórnmál í eðli sínu
ekki skítug, en hætt er við, að ýmsir
stjórnmálamenn séu orðnir ansi út-
bíaðir.
Á undanförnum áratug hefur
farið fram mjög merk umræða inn-
an Alþýðuflokksins um siðferði í
stjórnmálum. Svo virðist, sem fáir
utan okkar raða hafi skilið hana.
Og nú blasa afleiðingarnar við.
Mörg hundruð milljónir ef ekki
miljarðar króna af okkar peningum
í vaskinn eftir gjaldþrot Hafskips,
útbíaðir stjórnmálamenn og allt í
subbuskap. En það frábærasta við
allt saman er það að enginn ber
ábyrgð — enginn ber ábyrgð, nema
ef vera skyldi fréttamennirnir, sem
kjöftuðu frá, líklega samkvæmt
kenningunni að, ef enginn veit, þá
er allt í lagi. Er einhver hér inni bú-
inn að fá nóg af þessu?
En hver er ástæðan fyrir þessu?
Hvers vegna er enginn ábyrgur?
Ástæðan er sú að við höfum ekki
beitt okkur þeim aga að gera skýran
greinarmun á valdsviðum í stjórn-
sýslu íslenska lýðveldisins. Við höf-
um ekki aðgreint og afmarkað lög-
gjafarvaldið. Þ.e. Alþingi, fram-
kvæmdavaldið þ.e. ríkisstjórn, og
dómsvaldið þ.e. dómsstólana. í sem
stystu máli: Alþingi á að setja lög
og hafa eftirlit með framkvæmd
þeirra en ekki að taka þátt í fram-
kvæmdinni. Ríkisvaldið á að fram-
kvæma samkvæmt lögunum og að
bera ábyrgð, ég endurtek bera
ábyrgð á framkvæmdinni. Og
dómsvaldið á að dæma samkvæmt
lögunum. Á þeim bæ víkja dómar-
ar úr sæti, ef hugsanlega getur verið
um hagsmunaárekstra að ræða. Við
sáum þá Matta Bjarna og Albert
sitja fyrir svörum í sjónvarpinu um
daginn og það var ljóst að þeir
skildu hvorki upp né niður í þessu.
Það er þó deginum ljósara að Al-
þingi getur ekki haft eftirlit með
framkvæmdavaldinu, ef það er
sjálft á kafi í því. Ef þú ert að
byggja hús þá biður þú ekki bygg-
ingarmeistarann að hafa eftirlit
með framkvæmdinni. Ef þú ert að
spila fótbolta þá viltu ekki að dóm-
arinn spili með öðru liðinu. Jafnvel
Albert gæti áttað sig á þessu.
Svo dæmi sé tekið af Útvegs-
bankamálinu, þá er það deginum
ljósara að Alþingi á ekki að skipa í
bankaráðin m.a. vegna þess að Ai-
þingi á ekki að bera ábyrgð á rekstri
ríkisbankanna. Það að Alþingi beri
ábyrgðina þýðir í raun að enginn
ber ábyrgðina. Þetta höfum við
fengið að sjá að undanförnu og það
er kallað samtrygging.
Hver á þá að skipa í bankaráðin
og bera ábyrgðina? Jú Ríkisstjórn
íslands á að gera það. Og hún má
skipa hvaða flokksmenn sem er,
bara ekki alþingismenn og ekki
Framh. á bls. 15
TROMPIÐ ER
TRYGGING
Það er góð trygging í TROMP reikningnum, hann
er verðtryggður, óbundinn og hefur auk þess
grunnvexti. Pú getur alltaf lagt inn, alltaf tekið
út. Vextir eru lagðir við höfuðstól 2var á ári.
Treystu TROMP reikningnum, hann er góð
trygging. TROMP reikningurinn er einungis
í Sparisjóðnum.
* SPARISJÓÐIRNIR