Alþýðublaðið - 07.11.1987, Blaðsíða 2

2
Laugardagur 7. nóvember 1987
LITILRÆÐI
Flosi Ólafsson
skrifar
AF KENNINGUM INNAN GÆSALAPPA
.KARLAVELDIÐ ENDURGELDUR EKKI ÁST KVENNA“
(Helga Kress í DV 31. okt. ’87)
Helga Kress er dósent í almennri bókmennta-
fræði við Háskóla íslands og hefur lagt sig sér-
staklega eftir rannsóknum á bókum eftir ís-
lenskar konur, en bækur eftir íslenskar konur
hafa, að því ermérskilst, þásérstöðu í heimslitt-
eratúrnum að vera ekki eftir karlmenn.
Af viðtali við Helgu þessa í DV um síðustu
helgi, má ráða að hún hafi um dagana sett fram
mjög ögrandi kenningar um íslenska bók-
menntasögu og það er sjálfsagt rétt.
Annars væri ekki verið að segja það á þrenti.
Ég er nú að vísu — illu heilli — ekki mjög hag-
vanur í hinum ögrandi kenningum dósentsins,
en þó minnist ég þess að ég hreifst, fyrir nokkr-
um árum mjög af einni þeirra, sem var um kynja-
skiþtingu á íslandi á söguöld.
Þettavarí raun tilgátaog hljóðaði svo orðrétt:
— Samkvæmt Njálu lifðu nærri sex sinn-
um fleiri karlmenn hér að fornu fari en kon-
ur. Eða þannig lítur höfundur verksins að
minnsta kosti á málin. Af um það bil 650
persónum verksins eru 550 karlmenn og
100 konur. Getur það verið að hlutfall kynj-
anna hafi verið slíkt á svokallaðri söguöld?
Ég man að ég varð strax hugfanginn af kenn-
ingu bókmenntafræðingsins, því ég sá ekki bet-
ur en komin væri óvefengjanleg vísindaleg að-
ferð til að ákvarða skiptingu kynjanna frá því að
menn fóru að draga til stafs og fram á þennan
dag. Aðferð sem sannaði til dæmis að á dögum
Bakkabræðra hefðu engar konur verið á íslandi,
einfaldlega vegna þess að konur eru engar í
Bakkabræðra-sögum, bara þrír kallar.
í bókmenntaverkinu „Kynóði nauðgarinn í
kvennafangelsinu" — sögusviðið er í Arísóna á
20. öld — koma hinsvegar fyrir 264 persónur og
af þeim er aðeins einn karl.
Samkvæmt njálukenningunni mætti þá ef til
vill ætla að í Arísóna væru tvöhundruðsextíuog-
fjórum sinnum fleiri konur en karlar.
Núerég svoelskuleg manneskjaaðég vil fyrir
engan mun snúa útúr fyrir dósentinum. Auðvit-
að átti hún ekki við að Njála bæri því vitni að
kynjaskiptingin á söguöld hefði verið ein kona á
móti sex körlum, heldur einfaldlega það að Njála
væri vond bók af því að í henni væru ekki jafn
margar konur og karlar.
Og það má auðvitað til sanns vegar færa.
Nú ætla ég að venda mínu kvæði í kross og
tala svolítið um ástina.
Ég tel sjálfan mig mikinn sérfræðing í ást og
byggi það álit á rúmlega fimm áratuga reynslu af
fyrirbrigðinu. Ég hef, frá því ég var fimm ára,
elskað konur útaf lífinu oftast margar í senn en
hverja með sínum hætti.
Þess vegnaerástin mérdálítið heilagt mál og
mér sárnar, þegar fávíslega er um hana talað.
Ég efast ekki um að HelgaKress sé allragóðra
gjalda verð, hjartahrein, vönduð og verséruð í
fræðunum. En í þessum margfróða, fjölvísa og
eigulega kvenkosti er þó, að mínum dómi, ein
stór gloppa.
Konan hefurekki hundsvit á ást.
Þessi fullyrðing krefst rökstuðnings.
Sá sem lætur frá sér fara setningu einsog
þessa:
— KARLAVELDIÐ ENDURGELDUR EKKI
ÁST KVENNA.... veit einfaldlega ekkert um ást-
ina og ekki einu sinni það einasta eina sem all.ir
vita, sem sagt að...
ástin er ekki gjöf sem sér tii gjalda.
Tökum dæmi:
Segjum svo að ég tæki nú upp á því, einn góð-
an veðurdag að fara að elska Helgu Kress alveg
útaf lífinu. Væri bara viðþolslaus.
Dettur þá nokkrum í hug að Helga mundi
„endurgjalda" ást mína með einhverri umbun
sem ákvarðaðist af því hve ríkuleg ást mín var.
Ekki aldeilis. Hinsvegar væri meira en
hugsanlegt að Helga yrði ástfangin af mér —
nokkuð sem mér fyndist í alla staði skiljanlegt
— en það væri ást sem ætti sér frumkvæði í
kroppnum á Helgu og væri síst af öllu „endur-
gjald“.
Ástin ereinsog tært lindarvatn eðasólin sjálf.
Hennar er hægt að njóta, en unaðurinn verður
ekki með neinum hætti endurgoldinn.
Því — einsog segir í Ljóðaljóðum Salómós 8.
kapítula 7. versi:
Þótt einhver vildi gefa öll auðæfi húss síns
fyrir ástina
þá mundu menn ekki gjöra annað en
fyrirlíta hann.
Að ætla sér að endurgjalda ást, er einsog að
gera sig líklegan til að míga í brunninn þegar
búið erað svala þorstanum í tæru lindarvatninu.
Sólinni og ástinni er hægt að taka opnum
örmum. Búið. Eða einsog skáldið segir:
Blessuð sólin elskar allt
allt með kossi vekur
haginn grænn og hjarnið kalt
hennar ástum tekur.
Það er hundalógík og tala um endurgjald fyrir
ást, jafnvel þó það sé ást kvenna.
Nú vita allir að „ást“ — innan gæsalappa er
elsti verslunarvarningurhins uppréttamanns og
sala á „blíðu“ — innan gæsalappa, iðja sem
konan hefur stundað af kappi frá alda öðli og
vissulega ekki endurgjaldslaust.
í áratugaþúsundir hefur konan höndlað með
svikna vöru, sagst hafa ást á boðstólum, en
hafði í raun hatrið eitt að bjóða og það fyrir pen-
inga.
Slíka „ást“ er nefnilega enginn vandi að end-
urgjalda eftir kúnstarinnar reglum.
Kannske ættum við Helga Kress að setjast
niðurog reiknaút hve miklu karlveldiðer búið að
púnga út í gegnum aldirnar til að endurgjalda þá
ást kvenna, sem auðvitað er ekki ást konunnar,
heldur hatur hórunnar.
Annars er heilbrigt fólk, karlar og konur, að
verða hundleitt á þessu endalausa svartagalls-
rausi „meðvitaðra" kvenna — pipaðra og illa
haldinna femínista, sem halda að hægt sé að
nærast á ímyndaðri fúlmennsku allra karl-
manna, sem eru þó, þegar upp er staðið, helm-
ingurinn af mannkyninu.
Þetta glórulausa karlahatur er sjúklegt
ástand sem verður að laga.
Þess vegna segi ég:
Hættið að vera einsog freðýsur og þá förum
við að elska ykkur útaf lífinu.
Hættið að hata okkur og farið að elska okkur.
Án endurgjalds.
MAT TOHKA
IfX jlTL JLí &JKJ ívxvrx
Brottför 10. nóv. með leiguflugi til Mallorka
Gist á hinu glæsilega íbúðahóteli Royal Playa de Palma.
Dæmi um verð
Mallorka 14 daga + 3 daga í London kr. 30.830,-
Mallorka 7 daga + 4 daga í Amsterdam kr. 30.570 með luxus gistingu.
enn er
sumar.
FERÐASKRIFSTOFA, lönaöarhúsinu Hallveigarstíg 1. Símar 28388 og 28580.
INTÉRHAIIONAI