Tíminn - 01.10.1967, Page 11

SUNNT7DAGUR 1. október 1967
TÍMINN
11
REKSTRARGRUND-
VÖLLUR BROSTINN
Fjölþætt starf
Pramhald d bls. 8.
myndin verði sem fyrst að veru-
leitoa.
í santbandi við fundinn var
kirkjukvöld í Hvammstanga-
kirkju. Sr. Gísli Kolbeins á
Melstað stjórnaði þeirri dag-
skrá, sem þar fór fram. M.ia. var
þar gefið allgott yfirldt í mynd-
um o,g ip'áli um margt af því
æskoilýðsstarfi, sem nú er unnið
norðanlands á veg'Lm kirkjunnar.
Kvöldinu lauk með fjölmennri alt
arisgöngu.
Fundarlok voru um hádegi á
sunnudag, en kl. 2 e.ih. var boð-
að til messu á 6 kirkjum í ná-
grenni fundarstaðar. Aðkomu-
prestar stigu í stólinn og ungl-
ingarnir fulltrúar æskulýðsfé-
laganna á fundinum fluttu' pistil
og guðspjall í messunum.
Um 40 Mltrúar sátu fund
inn, en félögin innan sam-
bandsins eru 10 íbúar Melstaðar
prestakalls sýndu fundarmönn
um mikla gestrisni og var dvöl-
in á meðal þeirra hin ánægjuleg-
asta.
Stjórn Æskulýðsisambands kirkj-
unnar í Hólastifti skipa:
Sr. Pétur Sigurgeirsson, Aikur
eyri form., sr. Þórir Stephen-
sen, Sauðárkróki, ritari, sr. Sigurð-
ur Cruðmundsson Grenjaðarstað,
gjaldkeri og meðstjórnendur Sig-
urður Sigurðsson og Guðmundur
Garðar Arthúrsson, Akureyri.
GÆRUR
Frambaid af bls. 1
landanna, er störfuSu
að sölumálum fyrir hin
ýmsu fyrirtæki landa sinna.
Pólverjar vinna ýmsar
fatnaðarvörur úr gærun-
um sem þeir kaupa hér, og
mátti m. a- sjá sýnishorn
af þein-i framleiðslu þeirra
hér á iðnsýningunni. Eru
þeir taldir standa nokkuð
framarlega 1 notkun skinna
í föt, enda skinn mikið not
uð í föt hjá þeim.
eplaherferð
Framhals aí Dis 1.
það meira en nóg fyrir hinn inn
lenda markað, svo að þeir hafa
lagt talsverða áherzlu á útflutn-
ing á síðusitu árum. Þeir bafia selt
talsvert magn árlega til Noregs
Svíþjóðar og Finnlands, og einn
ig til Þýzkalands. Hafa dönsku
eplin víðast hvar þótt gefast vel,
og sagði Storr, að íslenzkir inn-
flytjendur hefðu fullan hug á að
auka þennan innflutning að veru
legu leyti.
Kynningairiviikunni vierður m. a.
þannig háittað, að matvöruverzl-
anir hér í Reykjavík munu,
stiila eplum út í glugga sína, og
hafa til aðstoðar ungar stúlkur
í nokkurn konar eplabúningi.
Munu þær tala máli eplanna, að
því er Ludvig Storr sagði, og af-
henda kaupendum uppskriftir,
bæði á dönsku og íslenzku.
Ýmislegt fleira verður á dag-
skrá kynningarvikunnar, en það
hefur verið ákveðið í smáatriðum.
Þess má að lokum geta, að svo
skemmtilega vill til, að danska
blaðið Information mun 20.
októþer gefa út sérstakt eintak
um ísland, eins og Tíminn hefur
áður greint frá.
LEIÐRÉTTING
í þakkiairávarpi í fimmitudags-
blaðiinu misriitaðisit nafn Eiiríks
Ágús'ts Þorgilssonar. í sitað Ágústs
stóð Birgir. Eru hlutaðeigendur
beðnir velvirðingar á þessum mis
tökurn.
Framhald af bls. 24.
Síðan eru einstök atriði
málsins rakin nánar, og er eft
irfarandi fullyrt:
1. Verðfall á frystum flök
um nemur 15—20% frá meðal
verði.sl. árs. Áhrifa þeissa verð
falls hefur þó ekki gætt með
fullum þunga, á þessu ári, en
vaxandi örðugleikar hafi
skapazt á sölu freðfisks bæði
austanhafs og vestan. Mikil
óvissa um framtíðansölu.
2. Bolfiskafli bátaflotans a
vefnairver'tíðinni nam 175 þús.
lestum á móti 208 þús. í
fyma. Minnkuð um 16%,
þrátt fyrir svipaða sókn. Tið-
arfar var óhagstætt, gæði aíl
ans mjög rýr, öll vinnaað-
staða slæm og veiðarfæra-
tjón mikið. Það nam 30 millj-
ónum króna í páskaveðrinu
einu.
3. Afliabrestur á hum'ar og
dragnótaveiðum. „Markaður fyr
ir flatfisk þrengist og stórfellt
verðfall á rækju. Fiskifræð-
ingar leggi til víðtæka friðun
á rækjumiðum og smæð,
humarsins í sumar gæti bent
til ofveiði. Samdráttur í þess-
um veiðiskap sé mikið áfall
fyrir fjölda útvegsmanna,
fryistihús og niðursuðuverk-
smiðja og fjölda fólfes sem
við viinimslu þessa fisks stiarf-
ar.
4. Biorgarastyrjöldin í Níger
íu hafi skapað mikil vanda-
miál fyrir skreiðarframleiðsiu.
Ef ekki verði þar sinögg um
skipti, séu horfur á lítiili
skreiðarframleiðslu á þessu ári
oig því næsta. Slífet yrði stór-
áfaill fyrir þorskveiðar með net
um.
5. Síldveiðarnar austan- og
sunnanlands í sumar séu mun
minni og torsóttari en
vænzt var. Miðað við 16.
september var aflamagn í
fyrra 421.8 þús. lestir, en nú
245.8 þús. lestir. Verðmæti
upp úr sjó 715.5 milljónir
1966 en 264.6 milljónir nú.
Aflaverðmæti pr. skip 3.8 milij
ónir 1966 en 1.7 milljónir nú.
Miðað við 23. september.
sé áætlað útflutningsverð
mæti síldarafurðanna 474
milljónir króna, en á sama
tíma sl. ár 1464 millj
ónir. Minnbun: 90 milljóniir.
Um verðfallið á lýsi og mjöli
segir: — „Er síldarverð var
ákveðið rétt fyrir mitt ár,
1966, var lýsisverð um £
70-0-0 en hafði hæst komizt
fyrr á því ári í £ 30-0-0.
Nú er talið, að markaðs
verð á lýsi sé £ 36-0-0. Á
sama hátt var mjölverð rélt
fyrir m;itt ár 1966 19 slh 6 d
fyrir hverja eggjahvítuein-
ingu í smálest, en hafði fyrr
á árinu komizt upp í 22 sh.
Nú er talið, að markaðsverð
ið sé 15 sh 6 d. Og enn virðist
markaðsverðið vera fallandi.-'
Rætt er um breytingarnar
sem orðið hafa á síldveiði-
flotanum, frá 1960, og seg-
ir þar: — „Árið 1960 kost-
uðu þeir bátar, sem þá voru
almennt notaðir til síldveiða
3.5—6.5 milljónir en þeir bát
ar, sem nú eru notaðir
almennt, kosta um 14—22
milljónir, hvort tveggja mið
að við núverandi gengi.“
Þá hafi árið 1960 almenn-
ustu nætur til síldveiða kosc
að 400—500 þúsund. en nú
kosti Dær 1.6—2 milljoni-.
Sýni Detta. hve gífurlega stofn
kostnaður og veiðarfærakostn-
aður hefur aukizt.
Um síldveiðarnar í haust
segir, að ei'tt sé ljóst; hráefmis
verð virðist naumast geta haldizt,
hvað þá hækkað, nema sérstak
ar ráðstafanir séu gerðar. Þá sé
ljóst, að bræðslusíldarverðið,
sem greitt hefur verið í sumar,
sé of lágt fyrir útgerðina, þótt
afli nefði verið meiri. Mestum
kvíða valdi aftur á móti, ef ekki
takist að afla sdldar í gerða salt
síldansamninga, Það yrði bæði
mikið skakkafall vegna afkomu
þessa árs, og gæiti skaðiað framitíð
arsölu og leitt til markaðstaps.
Einnig er bent á, að fjarlægð
in á miðin hafi ekki aðeins minnk
að veiðimöguleika einstakra
skipa, heldur hindrað minni
skipin í að fara á veiSar. Hin
langa sókn hafi leitt til aukins
tilbostnaðar, einbum olíukoscn
aðar en hann haf áukizt um
19% vegna verðhækkunar á olíu.
6. Um togarana segir að þótt
aflaibrögð hafi almennt verið betri
en undanfarin ár, fram að síð
ustu mánaðamótum, hafi togara
útgerðin við mikil fjárhagsvanda
mál að etja, sem þarfnist sér-
sbakirar úrl'ausn'air. Við þeitita bæt
ist þreföldun til fjórföldun á
ísfisktollum í Þýzkalandi, frá i
ágúist til áramóta, miðað við sl.
ár. Sé stefnt að enn frekari hækfe
un innan EBE.
Þá er einnig bent á, að verðfall-
á lýsi, og mjöli, ásamt sölu-
tregðu á sumum öðrum hvalaf-
urðum, hafi valdið hvalveiðiút-
gerð þungum búsifjum, sem
leiði til mikilla rekstrarerfið-
leika í þeim atvinnuvegi.
Þá kemur sá kafli greinargerð
arinnar, sem fjallar um lausn
vandans.- Segir þar svo: — „Það
er ljóst, að vegna þess ástands,
sem skapazt hefur og að framan
er lýst, er þörf róttækra að-
gerða til að tryggja rekstur
sjávarútvegsins. Þessar aðgerðir
hljóta óhjákvæmilega að verða
fólgnar í teknatilfærslu í þjóðfé-
laginu og snerta hag allra lands-
manna í bili.
Fundurinn telur það ekki vera
á sínu færi að benda a ákveðna
leið eða leiðir í þessum efnum.
Ríkisvaldið verður að hafa í
hendi sór að ákveða hvaða leiðir
séu heppilegastar, auðveldastar
í framkvæmd og líklegastar til
árangurs. Fundurinn vill þó
beina því til ríkisstjórnarinnar
og borgar-, bæja- og sveitarfé-
laga að stöðva og hefja ekki fjár
festingarframkvæimdir, seim vel
mega bíða seinni tíma, meðan svo
er ástatt hjá sjávarútveginum og
gæta fyllsta sparnaðar í útgjöld
um.“
Síðan er að lokum skorað á
ríkisstjórnina að gera ýmsar ráð
stafanir varðandi þann vanda sem
„við blasir alveg á næstunni“. Þær
tillögur eru eftirfarandi:
„1. Hefja þegar undirbúning
undir að tryggja verulega og nauð
synlega hækkun á fiskverði á
næsta ári.
2. Gerðar verði nú þegar ráð-
stafanir til verulegrar hækkun
ar línufisks á þessu ári til ára-
móta.
3. Tryggt verði, að verð síldar
til bræðslu haldist óbreytt frá 1.
okt. í ár til vertíðarloka, væntan-
lega í janúar — febrúar.
4. Afborgunum af lánum til
Fiskveiðasjóðs íslands, sem j
gjalddaga falla 1. nóvember n.fe.
og öðrum stofnlénum til fiski-
skipa, verði frestað um eitt ár,
og lengist lánstíminn að sams
skapi,
5. Vextir af lánum til Fisfe-
veiðasjóðs lækki úr 6V2% í 4%
og dráttarvextir úr 12% í 7Vfe-
6. Fundurinn harmar hvað
dregizt hefur að koma til fram
kvæmda flestum þeim ti’.ög
um, sem þin stjórnskipaða Vél
bátaútgerðamefnd gerði í júmí ‘66,
og skonar á ríkissitjórnima að sjá
til þess, að þessar tillögur komi
hið allra fyrsta til frambvæmda.
7. Útgerðarmömmum verði heim
ilt að greiða sjómömmum kaup-
tryggingu án tillits til skulda
þeirra á opinberum gjöldum
og minnki / átoyrgð útgerðar-
manna á greiðslum gjaldanna
að sama skapi. Fundurinn telur
eðlilegt og óhjákvæimilegt, að sjó
mönnum á fiskiskipum verði,
veittur gjaldfrestur á sköttum og
útsvörum fram á næsta ár, án
þess að glata frádráttarrétti sín-
um hans vegna.
8. Sökum hinna miklu erfið
leika, sem hafa skollið á sjávar
útveginn vegna aflatorests verð
falls, tollahækkana og lokun-
ar markaðia, skorar fiundurinm
á ríkisstjórnina að skipa nú þeg
ar nefnd manna til þess að starfa
með fulltrúum tilnefndum . af
stjórn LÍÚ að því að gera til-
lögur um, hvernig ráða megi fram
ur himum miklu og bráðaSkall-
andi vandamálum sjávarútvegsins.
— Stefnt verði að því, að nefndin
skili störfum fyrir 20. október
n.k.“
MENN OG MALEFNI
Framhald af bls. 6.
sjóðsins hefði verið góð og
þörf ráðstöfun, eins og hann
byggist við, að þeir væru mjög
á báðum áttum um það. Hann
sagði það til dæmis um vonzku
stjórnarandstöðunnar, „að einn
af yngri forystumönnum Fram
sóknarflokksins hefði mjög
hvatt r.il þess, að þessum sjóði
yrði eytt sem allra fyrst.“ Hér
á ráðherrann augsýnilega við
tillögu Helga Bergs um það,
að hluta gjaldeyrissjóðsins yrði
varið til vélvæðingar og fram-
leiðniaufeningar í íslenzkum at-
vinnuvegum, er gæti aukið
gjaldeyrisöflun þjóðarinnar.
Rangtúlkun forsætisráðherrans
á þessari merku tillögu var að
sjálfsögðu í fullu samræmi við
aðra sjálfsvörn hans í þessari
ræðu. Með tillögu sinni vildi
Helgi einmitt koma í veg fyrir
það, sem er að gerast núna.
Hann vildi að nokkur hluti
gjaldeyrissjóðsins yrði notaður
að gagnj — til gjaldeyrisaukn-
ingar — en ekki að hon-
um yrði eytt eins og nú
til þess að kaupa fyrir
varning i því skyni að drepa
íslenzkar atvinnugreinar með
Á
Fyrsta
síldarsöltun
á Húsavík
ÞJ-*Húsavík, laugardag.
í nótt var fyrsta sildin á sumr-
inu söltuð á Húisavík, og er ráð-
gert að halda áfram söltun í dag.
M.b. Helgj Flóventssop kopi
hingað til Húsavíkur í gærkveldi
með 130 conn af síld, og í nótt
var saltað ■ 160 tunnur úr farm
inum, hjá Söltunarstöðinni Salt-
vík. Er þetta fyrsta sáldin, sem
söltuð er hér á Húsavík á sumr-
inu.
Þá kom m.b Dagfari inn
morgun með 200 t- af síld og verð-
ur reynt að salta eitthvað if
tfarminum hjá Söltunarstöðinni
iBarða h.f.
óheiðarlegri samkeppni við
þær. Forsætisráðherrann virt-
ist enga grein gera sér fyrir
þvi, að verulegur hluti 1300
miÚjóna viðskiptahalla, sem
hann ræddi töluvert um, staf-
ar ekki af verðfalli og aflaleysi
heldur beinlínis af því, hve
mörg fyrirtæki, sem unnu
neyzluvörur fyrir landsfólkið,
eru nú úr sögunni, svo að
kaupa verður á þessu ári frá
útlöndum mikinn og margvís-
legan varning sem við sáum
okkur alveg fyrir sjálfir áður.
Þannig varð öll ræða Bjarna
Benediktssonar, forsætisráð-
herra, um „vandann, sem við
er að etja“ aðeins varnar-
ræða fyrir hann sjálfan og
gerðir hans frammi fyrdr flokks
bræðrum. Sá „vandi“, sem
Jiann sá mestan, er hann
steig í stól á Varðarfundinum,
var að freista þess, að réttlæta
sjálfan sig í augum þeirra.
Það segir sína glöggu sögu,
um það, álit sem nú ríkir með
al flokksmanna stjórnarflokk-
anna, um ágæti „viðreisnar-
stefnunnar“ í þeirri mynd,
sem við blasir.
Sigurvegari
varð Björn
Þorsteinsson
í septembermóti T.R. varð Bjöinn
Þorsteinsson sigurvegarí með 8
vinminga. Annar varð Jón Frið-
jónsson með 7%, en 6 vinninga
höfðu þeir Benóný Benediktsson,
Bragi Bjömsson og Jóhamn Sigur
jómsson.
í dag kl. 13.30 er hraðskákmót
í s'kákbeimili T.R. að Gremsásvegi
46.
INNBRQT I
MAGGABÚÐ
KJ-Reykjavík, laugardag.
Sextán lengjum af sígarettum
og einhverju af sælgæti var stol-
ið úr Maggabúð við Framnesveg
í nótt, er brotizt var þar inn.
BARNALEIKTÆKI
★
ÍÞRÓTTATÆKI
Vélaverkstæði
Bernharðs Hannessonar,
Suðurlandsbraut 12
Sími 35810.