Alþýðublaðið - 26.04.1988, Qupperneq 4

4
Þriðjudagur 26. apríl 1988
GREINARGERÐ RÁÐHERRA
ALÞÝDUFLOKKSINS
Lögð fram á efnahagsmálaráðstefnu fulltrúaráðs Alþýðuflokks-
1.
Framundan eru erfið við-
fangsefni á sviði efnahags-
mála. Horfur eru á að halli á
viðskiptum við útlönd á
þessu ári verði að óbreyttu
um tíu milljarðar króna. Ljóst
er að mörg fyrirtæki í útflutn-
ings- og samkeppnisgreinum
eiga við mikla rekstrarerfið-
leika að etja vegna meiri
verðlags- og kostnaöarhækk-
ana hér á landi en í viðskipta-
löndum. Verkfall verslunar-
fólks veldur því að veruleg
óvissa ríkir um þróun kjara-
mála á næstu misserum. Það
á ekki eingöngu við um versl-
unarfólk þar sem í nýgerðum
kjarasamningum verkafólk
eru ákvæði um endurskoðun
launaliða, fái aðrir hópar
launafólks launahækkanir
umfram þær sem kveðið er á
um. Uppi eru háværar kröfur
um stórfellda gengisfellingu
krónunnar og verðbólguhol-
skefla vofir yfir siðar á árinu,
ef látið verður undan þeim
kröfum. Á öllum þessum
vandamálum þarf að taka af
festu og ábyrgð.
2.
Við mótun efnahagsstefnu
dugir ekki að horfa aðeins
fáa mánuði fram í tímann.
Skyndilausnir á skammtíma-
vandamálum mega ekki
spilla fyrir varanlegum efna-
hagsframförum. Gengisfell-
ing ein og sér leysir í raun
engan vanda heldur veltir
honum aðeins fram í tímann.
Gengisfelling er þaðan af
síður allherjarlausn á erfið-
leikum landsbyggðarinnar. Til
þess að gengisfelling breyti
nokkru um viðskiptahalla og
afkomu útflutningsgreina
verður að fylgja henni sam-
dráttur í almennum kaup-
mætti launa. Við núverandi
aðstæður gerist það ekki
nema stjórnvöld grípi inn í
kjarasamninga á vinnumark-
aði og lögbjóði takmarkanir á
launahækkunum. Meö því
kæmi ríkisstjórnin harkalega
aftan að þeim samtökum
launafólks sem gert hafa hóf-
sama kjarasamninga undan-
fama mánuði í trausti þess
að ríkisstjórnin fylgdi á eftir
með ráðstöfunum til að
stuðla að hjöðnun veröbólgu.
Aðgerðir af þessu tagi koma
haröast niður á venjulegu
launafólki — og þá ekki síður
launafólki af landsbyggðinni.
Þess vegna er nauðsynlegt
að fara nýjar leiöir viö stjórn
geti borgað fiskvinnslufólki
hærri laun.
• Stórauka verður hag-
kvæmni í landbúnaðarfram-
leiðslu ekki síst vinnslu og
dreifingu búvöru hér á
landi svo að unnt verði að
draga úr ríkisútgjöldum
vegna niðurgreiðslna, út-
flutningsuppbóta og
birgðahalds vegna offram-
leiðslu en þess í stað verði
framlög til velferðarmála
fólks aukin.
• Stuðla verður að samruna
og stækkun banka þannig
að þeir geti veitt betri
þjónustu með ódýrari hætti
,en nú er. Bæta þarf eftir-
lits- og öryggisákvæði
bankalaga.
• Setja þarf almennar, sann-
gjarnar leikreglur um starf-
semi á fjármagnsmarkaði
utan banka og sparisjóða,
þannig að sömu reglur
gildi um sambærilega
starfsemi. Endurskoöa þarf
gildandi fyrirkomulag verð-
tryggingar á fjárskuldbind-
ingum og þar með láns-
kjaravísitölu.
• Koma verður í veg fyrir
ótæpilega fjárfestingu i
verslunarhúsnæði og marg-
víslegri þjónustustarfsemi.
• Brýnt er að endurskoða
fyrirkomulag launa- og
kjarasamninga meðal
annars til þess að stuðla
að auknum tekjum fyrir
skemmri vinnutimaog
meiri sveigjanleika í at-
vinnulifinu. Athuga þarf
kosti og galla hlutaskipta.
Þessi atriðaskrá er langt
frá því að vera tæmandi. Um-
gjörð efnahagslifs á íslandi
verður að vera með þeim
hætti að hún stuðli að endur-
skipulagninu hefðbundinna
atvinnuvega og uppbyggingu
nýrra atvinnugreina sem geti
staðið undir batnandi lífs-
kjörum í framtíðinni. Stjórn-
völdum ber nú fyrst og
fremst að beita sér fyrir al-
mennun stööugleika í efna-
hagsmálum og jöfnum starf-
skilyrðum atvinnugreina.
3.
Þegar fyrir þingkosningar í
fyrra bentu frambjóöendur
Alþýðuflokksins á að veruleg
hætta væri á þvi að fram-
vinda efnahagsmála hér á
landi færi úr böndunum með
vaxandi verðbólgu og við-
skiptahalla. í ríkisstjórn hafa
ráðherrar Alþýðuflokksins
félaganna í Reykjavík, 24. apríl 1988
efnahagsmála hér á landi í
staö þess að hjakka sífellt í
sama farinu. Við verðum að
vinna okkur út úr vandanum
með þrautseigju og skipu-
lagsumbótum bæði í opin-
berum rekstri og einkarekstri.
Veilur leynast víða í skipu-
lagi íslensks efnahagslífs.
Þetta á jafnt við um undir-
stöðuatvinnuvegi sem þjón-
ustugreinar, jafnt sjávarútveg
sem fjármagnsmarkað og
bankakerfi, landbúnað sem
verslun. Forsenda þess að
fjárhagsgrundvöllur velferðar-
ríkis á islandi verði treystur
er að hafist verði handa um
róttæka endurskipulagningu
á íslensku atvinnulífi.
• Bæta verður nýtingu fram-
leiðslutækja í sjávarútvegi
þannig að hann skili þjóð-
arbúinu meiri tekjum og

„Við mótun efnahagsstefnu dugir ekki að horfa aðeins fáa mánuði fram í
tímann. Skyndilausnir á skammtímavandamálum mega ekki spilla fyrir varan-
legum efnahagsframförum. Gengisfelling ein og sér leysir í raun engan
vanda, heldur veltir honum aðeins fram í tímann. “