Tíminn - 19.11.1967, Blaðsíða 6

6
SUNNUDAGUR 19. nóvember 1967.

TÍMINN
SAAB er framleiddur fyrir norðlægar a8-
stæður. Þess vegna hentar SAAB veðurfari
og vegum Islands. Þegar þér kaupið SAAB
hafið þér valið ðruggan og áreiðanlegan
btl. SAAB '63 er „góður” bíll f gæðaflokki.
Árgerð '68 hefur margar mikilvægar endur-
bætur t.d.: Hærri framrúðu — hærri aftur-
rúðu. Nýja innréttingu —* betri stóla og

ASTMAR
fallegra áklæði. Matt mælaborð, sem vam-
ar endurskini og ðryggisstýri.
SAAB ’68 er eini bfllinn með þessi 5 atriði:
FÍórgengis V4 yél -— framhióladrifi ■— frí-
hjóladrifi— tvðföídu krosshemlakerfí með
diskahemla á framhjólum.
SAAB V4 er 73 ha SAE — viðbragðsflýtir
0-80 km. 10,4 sek.
SVEINN BJORNSSONxCO.
SKEIFAN11 SiMI 81530

Él<
>.«
Gerum fast verðtilboð í tilbúnar eldhúsinnrétt-
ingar og fataskápa. Afgréiðum eftir máli.
Stuttur afgreiðslufrestur. — Hagkvæmir
greiðsluskilmálar.
Hvcr st ápur f aldhúsinnréllingunnl lækkar um 500—1200 kr,
sömu gæSum haldiS.
ODDUR H.F. HEILDVERZLUN
KIRKJUHVOLI 2. HÆÐ REYKJAVÍK
~ SÍMI 21718 E. KL. 17.00 42137.
§
SIEMENS HEIMILISTÆKI
ÖKUMENN!
Látið stilla í tíma.
HJÓLASTILLINGAR
MÓTORSTILLINGAR
LJÓSASTILLINGAR
Fljót og örugg þjónusta.
BÍLASKOÐUN
& STILLING
Skúlagötu 32
Sími 13-100
ÞÁTTUR KIRKJUNNAR
Hættur á vegi íslenzkrar æsku
Kirkjan hefur alltaf talið
það eitt af megin hlutverkum
sínium að vara við hættum og
vernda gegn voða.
Einkum eru það hætturnar
vegum æskunnar, sem hún hef
ur bent á og talið mikils verð-
ast að rnuna.
„Kenn þeim unga þann veg,
sem hann á að ganga, og þeg-
ar hann eldist mun hann ekki
af honum beygja", voru orð
spekingsins í Heilagri Ritn-
ingiu, sem mest áherzla var
lögð á, meðan enn voru fáir
skóíar og fiáir kennarar, en
heimili og kirkja höfðu enn
aðaltökin á uippeldinu og
tókst öHum vonum framar.
„Glöggt er gestsaugað“ er
sipeki, sem oft er of lítill gaum
ur giefinn, og alveg nýlega las
ég viðtal við ungan útlending,
sem hér dvelur í vetur við
nám.
í viðtaiinu kom fram tvennt
sem hann hafði tekið eftir og
þótti furðulegt miðað við allt
það, sem hann hafiði áður
kynnzt í sínu uippeldi.
Annað var virðingarleysi
uuglinganna íslenzku fyrir
eldra fiólki, einkum þó kenn-
urum og leiðbeinendum.
Hitt var, hve peningaráð og
peningaeyðsla íslenzku ung-
linganna er á háu stigi.
En eru þetta ekki einmitt
tvær mestu hætturnar á vegi
íslenzkrar æsku?
Vuðingarleysið er á svo háu
stigi, að svo mætti virðast, að
æekunni og þjóðinni yfirle-.tt
sé ékkert heilagt. í>að er
skammazt við foreldra sina,
skimpazt að kennurum og
skopazt, hlegið að áminning-
um þeirra, og hermt eftir
prestum og helztu mönnuin
þjóðarinnar, og þeir taldir
bæði í ræðu og riti hinir verstu
og heimskustu menn, sem
hægt er að hugsa sér.
Þdnnig skapar virðing;ir-
leysið smámsamam líkt og
kviksand og upþblástur í jarð-
vegi þeim, sem akurlendi hugs
unar og tilfinninga þarf að
vera gagnvart alvöru lífsins og
átökum tilverunnar.
Hvernig er hægt að aetlast
til að barn, sem lítilsvirðir for-
eldra sína og kennara læri að
meta lög og reglur og fylgja
þeim eða hlýða þeim?
Það fyrista sem verður að
kenna hanni er auðvitað virð-
ing fyrir því sem lieilagt er,
hvort sem það eru hugsjónir,
hlutir, stundir eða manneskj-
ur. Mannheilgi og mannréttindi
eru meðal þess allra helgasta,
sem tilveran hefur að bjóða,
ekfci sízt mannhelgi forfeðra
og forvera.
Bam, sem ekkert virðir og
engu ann nema sjálfu sér, er
gjörsamlega í lausu lofti and-
le,ga talað og eins þótt það
verði unglingur eða fullorðin
manneskja.
Um slifcan ungling mætti
kannski nota hið óhugnanlega
slanguryrði táningur, sem er
afbökun úr ensku „Teenager“,
það er manneskja á tvítugs-
aldri. Þar fengist sú hugsun
að þessi hálfvöxnu börn væru
að tánast, reyna að tylla sér
á tá, án þess þó affl hækka né
þroskast í raun og veru, reyna
að vera stór á hinn hlægile?-
asta og fjarstæfflasta hátt í orffl-
um, athöfnum og klæfflaburði.
En einmitt slíku fólki verður
hin hættan. sem unvi útifn'1
ingurinn minntíst á, örlagarík-
ust.
En það er óhófið. peninga-
ráðin, og þar eru íslendingar
eða íslenzk æska alveg í sér-
flokfci.
Það hlýtur að vera af því að
borgarmenuing okkar er svo
ung. Við höfum sem heild eða
þjóð ekki enm gert okkur
grein fyrir, hve sú hœtta er
algjör og ægileg, sem felst í
því að láta óvita hafa fullar
hendur fjár, þar sem allt fœst
og helzt það, sem verstum
meinum getur valdið t.d. á-
fengi og tóbak.
Enginn unglingur, sem á
annað borð á einhvern til
verndar ætti að hafa full fjár-
ráð eftirlitslaust undir 20 ára
aldri, enda mun það vera
strangt tekið lagabrot, ef1 for-
eldrar íeyfa slíkt eftirlitslaust.
Það eru þessi fjárráð. sem
óbeinlínis og beinlínis hrinda
fjölda beztu unglinga út i svað
iffl og ógæfuna. gera bá hirðu-
lausa, kærulausa, eyðslusama
og óreglusama, áður en þeu-
átta sig á umhverfinu og sjálf-
um sér.
Hjvaðan hafa börnin pen-
inga þá, sem þau eyffla í
gegndarlausa „sjoppuverzl-
un“ sína?.
Þar hampa þau fyrstu síga-
retturnar til leiks og láta og
ánetjast þeim og öllu því, sem
í það kjölfar fylgir óðar en
varir.
Tvennt er mikils verðast
gagnvart peningameðferð
barma. Þau eiga að vinna fyrir
peningunum sjálf til sinna
nota. Og þau eiga að' gera ná-
kvæmlega grein fyrir í hvað
þau eyða.
Og þau ættu aldrei að bera
á sér peninga affl óþörfu. nema
þá sem nokkuns konar próf-
raun í sparnaði og tifl að læra
virðingu fyrir verðimætum.
Áður en eyðslusemd sú og lítils
virðing gagnvart verðmætum
sem nú þjakar íslendinga,
gerði vart við sig, var það
venja hjá grandvöru fólki, að
það saumaði eða nældi ör-
yggisnælu fyrir vasa unglinga,
sem þurfti að biðja fýrir pen-
inga bæjarleið.
J>etta ætti að verða tákn-
lega talað fyrirmymd í uppeldi
borgarœskunnar og er þar tvö
falt medri þörf á varkárni
gagnvart meðferð og gæzlu
peninga en nokkru sinni gat
orðið á bæjarleið í sveitunum
forðum.
Og eitt er víst, aldrei væri
svo mdkiffl til af peningum, að
óþarfi sé að kenna sparsemi
og virðingu fyrir verðmætum
og hins vegar aðgát viðvíkj-
andi þeim hættum, sem af
fjárburði stafar.
Öll vel uppalin böm skila
foreldrum sínum afgangi þess,
sem þau fá ti-1 kaupa og gera
grein fyrir eyðslu sinni um
leið. Og öll vel upp alin börn
skila launum fyrir unnin störf
sín í hendur og varðveizlu for
eldra. Og öll vel npp alin
böra eru jafnframt æfð í hóf-
legri og skynsamlegri meðferð
aura 'sinna, þeim er sýnt hvern
ig halda skal á peningum til
almennra kaupa, svo skynsam-
lega sé með fariffl. Og þá er
jafnan betra a® hafa van en
of þótt nóg sé til.
Það var einmitt við óværtar
allsnægtir, sem komu að þvi
er virtist með Mtilli fyrivhöfn
affl Meistari kristinna manna
sagði:
„Takið saman brauðb-otin
sem afgangs eru svo að ekkert
fari til spillis“ Þetta vær ís
lendingum hollt að muna vel
nú.
Árelíus Nieisson