Tíminn - 19.11.1967, Blaðsíða 7

Guðrún Ásmundsdóttir, Brynjólfur Jóhanesson, og GuSmundur Pálsson í hlutverkum sínum.

Qemma&Gm Í9. nóvember 1967.
TÍMINN
Leikfélag Reykjavíkur:
Indíánaleikur
eftir Réné
de Obaldia
Leikstjóri: JónSig-
urbjörnsson
sýningum af þessu tatgi, og hlýt-
ur sú spurning að vaikna, hvort
leikstjóri hefði ekki að skaðlausu
getað dregið svolítið úr henni.
iSvona gamiársbvöld er satt að
segja ekkert eyrnakonfekt inni í
húskytru.
Brynjólffur Jóhannesson leik-
ur Rokkaíelli gamla og gerir úr
honum kiátlbroslega, hugtaðka og
viðfelldna mynd þrátt fyrir allt.
Hann er so'álfum sér samkvæmur,
segir margt hnyttilega. Við óðru
var ekki að búast af meistaran-
um, en þótt hann skjóti og skjóti
kemst hann ailrdei í skopfært
skinn þess hrottafengna skot-
bónda og indjánamyrðis sern
þarna á heima. Maður hefur ó-
sjálfrátt á tilfinningunni, að
Brymjólfur sé altlaf að skopstæla
hlutverkið en ekki að leika það.
Konu hans leikur Sigríður Haga
líns mjög vel, og er translestur
hennar úr glerkúlunni sterk inn
lifun en þó ekki ofleikin. Guð-
rnundur Pálsson leikur drykkju-
lækninn mjög skemmtilega og
gerir úr honum umhugsunarverða
persónu og mannlegan hra'kfaila-
bálk. Vændiskonuna leikur Guð-
rún Ásmundsdóttir og verður úr
því mesta vandræðahlutverk leiks
ins, en það er ekki henni að
kenna nema að litlu leyti. Hún
lék vel áhrif eitursims, en skelf-
ingarljóðið var einhjvern veginn
utanveitu, oí sterkt og ofsafeng-
ið og vantaði ala mýkt og sveigj-
anleik. Þetta er allt of langur
kafli og setur raunar allan leik-
inn úr skorðum.
v AK.
Þaíð hefur dregizt leogur en
skj'ldi vegma anma og annarra at-
v4ka að geta rnn fyrstu verkefni
jjefkffiSags Reykjavíkair á þessum
vetri, Indjámaleik elftir franska
leilfcsbáWið René de QbaWía í
þýðingtt Sveins Einarssonar og
undir leifcstjóm Jóns Sigurbjörnis
somar, að þetba verk var frum-
sýnt laugardagimn 21. okt. s.l.
Indjánaleikur eða Þýtur í trján
um, sem er hugtækara nafn vegna
síbylju kúlna og önva alla sýn-
inguna, er um margt sérstætt leik
verk og um leið hálfgert vand-
ræðaibarn, að minmsta kosti í okk
ar fóstri, en það stafar ef til vill
fyrst og fremst af því, að það
á mjög takmarkað erindi við okk-
ur og hér er ekki að finna það
mótivægi leikefnisLns í vitund á-
horfenda, sem þarf til þess að
satíra eða háðleikur njóti sín.
Erfða að því óeðli, sem í leikn-
um m'á finna, er og að Jeita iil
höfundar sjálfs, því að bæði af
fyrri verbum hans og höíundar-
ferli má ráða að verk þetta sé
að takmörkuðu leyti hold af hams
hoWi og blóð af hans bloði.
Nánast ber vafalaust að iíta á
Indijámaleik sem háðieik um land
nemarómantík Bandarík j a mann
kúrekadálæti og fáránlega hetju-
dýrbun, skopstælingu á sógum
villta vesturisns, sem enr, eru
dægurgaman Ameríkana á bók-
um og tjaWi. En frá sjónarmiði
okkar, sem efcki þurfum neina
skopstælingu til þess að brosa og
hrista höfuðið við þessum sögum
og höfum ekkert gaman af þeim,
að minnsta kosti eftir fermingar-
aWurimn, er þetta a-lger óþarfi. og
í þeirri mynd, sem leikurinn birt-
ist í Iðnó er þetta háð að minnsta
kosti ekki aðall hans, heWur ým^
legt annað og þá helzt töluvert
skáldlegt innsæi í mannlegt eðli,
snjöll orðaskipti og oft risgott
mái að viðbættum persónulegum
sigrum leikenda, sem eiga vissu-
l,ega miikinn þótt í því að hýrga
Pamelu dótturina í húsinu lék
Valgerður Dan með miklum ágæt
um og ósviknum skaphita sem þó
féil! æbíð í eðlilegan farveg. Tom
bróður hennar lék Borgar Garð-
arsson og sýndi kærulausan ó-
nytjunginn í ýkjudráttum. Carlos
lögreglumann lék Pétur Ein-ars-
son. Hann er betjan í leiknum.
klipptur úr kvikmynd, og war hóg
vær mjög, ýkti hvcrgi og gat ekki
talizt nein háðstæling.
Gu'ðmumdur Eiiend'sson lék
Lndjánana með engum undan-
di-ætti og hreinum ag skýrum lín
um. Ekki kunni ég alJls kostar að
meta það að leggja honum til-
búið indjánamálfar í munn og
veit varla hvort það ska! teljast
til skopstælingar eða effekta, en
það þjónaði áreiðanlega hvorugu.
Guðmundur er ánægjulega skýr-
mæltur og mótar hlutverk sí i
skýrt, og í meðförum hans á þess-
um hlutverkum kom fram tölu-
vert mikil leikhæfni og góður
sjálfsagi. Qg vera má, að hann
komist næst því að vera þarna
eins og höfundur ætlast ti'L
Ég gat ekki betur heyrt en
þýðing leiksins væri mjög vel gerð
og Sveinn Einarsson eigi sinn
þátt í þvd að gera leikinn að
gamanmálum hjó íslenzkum leik-
húsgestum. Hnyttni er alls ekki
útskúfuð, skáldlegt innsæi ekki
heldur. Menn gátu brosað að
mörgu, en það var ekki að háfi-
inu hddur tilsvöruni persóna.
sem vöktu samúð sem mannlegar
verur. Og einmitt vegna þessarar
samúðar, sem persónur vöktu
fjarlægðist leikurinn það að vera
harkalegt háð um bandarískar
vestursögur og kviikmyndir. En
hann lenti fyrir þetta hálfgert
ofan á milli. Mér þykir ekki lik-
legt, að Indjánaleikur nái mikl-
um tökurn á islenzkum leikhús-
gestum, og að sýning hans verði
talin verulega merkur leikhús-
viöburður hér. Verkið er of reik-
ult til þess. Tök leibstflórans á
því eru hins vegar hárétt miðað
við aðstæður og það erindi, sem
leikurinn á til okkar. Hann hefur
reynt að laða fram það, sem
greiðlegasta leið átti til áhorf-
enda, og leikendurnir tekið sama
kostinn.
verkið, ærið oft með því að fara
frjálslega með túlkun þess. Ég
get ekki heldur betur séð en
leikstjórinn skilji þetta sjónar-
mið og taki þann skynsamlega
kost að skýra og styrkja hið
mannlega, skáldlega og persónu-
lega á kostnað satírunnar.
Engum getur dulizt absúrd-til-
hneigingin í þessu leikverki, en
þó er hún engan veginn allsráð-
andi. Framúrstefna er aWrei hrjá
leg, en versta samleið á hún með
kímni og léttri gamansemi. Hún
nýtist bezt til þess að opinbera
djöfulskaip — skera-í gegn.
Persónur leikisin'S eru kunnir
fulltrúar úr bandarískuim vestur-
söguim — gamall landnemabóndi
hörkutól og gortari með mann-
dómi, kona hans sterfc og hert
og dulræn með kristal.skúluna til-
tæka sem leiðsagnaranda og
skemmtitæk.i heimilisins, tvít-
ug vandræðahörn á mótum hins
gamla og nýja tírna, viændiskona
mannleg í hjarta, fordrukkinn og
göróttur læknir, góður og vondur
indjáni og kvikmy.ndahetja.
Leiksviðið er haglegt listaverk
eftir Steinþór Sigurðsson og var
nærri því hægt að þekkja það
aftur á sjónvarpsskermi nokikrum
kvöWiim síðar í föstum kúreka-
þætti, og skothríðin í Iðnó gaf
ekkert eftir rösklegum sjónvarps