Alþýðublaðið - 03.01.1989, Blaðsíða 2

2
Þriðjudagur 3. janúar 1989
MÞY9UBLM9
Útgefandi: Blaö hf.
FramKvæmdastjóri: Hákon Hákonarson
Ritstjóri: Ingólfur Margeirsson
Fréttastjóri: Kristján Þorvaldsson
Blaöamenn: Friðrik Þór Guðmundsson, Haukur Hólm
og Sólveig Ólafsdóttir.
Setning og umbrot: Filmur og prent, Ármúla 38.
Prentun: Blaðaprent hf., Síðumúla 12.
Áskriftarsíminn er 681866.
Áskriftargjald 800 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 50 kr. eintakió.
HVERS KONAR ÞJÓÐ-
FÉLAG VILJUM VIÐ?
Arið 1989 heilsarekki með gæsibrag áytra borði. Undan-
gengna mánuði hefur tal um fyrirsjáanlega kreppu í efna-
hagslífi verið allt að því yfirþyrmandi. Kreppan er samt
ennþáekki meiri en svo að ríkisstjórnin bauð upp áskatta-
hækkanir rétt fyrir jól til að mæta erfiðleikunum 1989.
Ráðstöfunartekjur munu skerðast hjá mörgum með þess-
um hækkunum. Og þvert á venjubundnar leiðirætlar ríkis-
stjórnin sér alls ekki að mæta erfiðleikunum með því að
gefa eftir á ríkissjóði. í sjálfu sér hefði ekki verið óeðlilegt
að útgjöld yrðu meiri en tekjur, meðan verið væri að ná sér
úr lægðinni, sem okkurerætlað að fara í áallra næstunni.
Það máekki heyraá minnst og því erallt gert til að jöfnuð-
ur verði í ríkisfjármálum 1989. Fyrir vikið verður lægðin
væntanlega dýpri — nema menn ætli að kreppan verði
alls ekki eins djúp og af er látið.
Tíminn, eitt stjórnarblaðanna, segir í frétt rétt fyrir jól
að fólk hafi gleymt kreppunni í jólainnkaupunum. Hana
hafi ekki verið að finna ofan í innkaupapokunum.
Um áramót sprakk barlómurinn uppi í háloftum. Jafn-
virði hundrað milljóna króna dreifðist um himininn um
miðnætti, þegar gamla árið var kvatt og nýju heilsaö.
Kreppan hefur ekki barið upp á.
Forseta íslands var í nýársávarpi sínu tíðrætt um velferð
þjóöarinnarog „kreppuna". „Er það samt ekki vanþakklæti
að kalla þessa örðugleika kreppu?“ sagði Vigdís Finn-
bogadóttir. „Á árunum 1986 og 1987 unnu íslendingar í
happdrætti og svo mætti að orði kveða... Það er kannske
von, að eftir þennan stóra happdrættisvinning verði
mönnum ekki um sel, þegar þeir þurfa að .horfast i augu
við hversdagsleikann..En hversdagsleikinn er ekki
kreppa..“
Vigdís forseti sagðist meiri áhyggjur hafa af þjóðernis-
legri kreppu sem steðjaði að mörgum þjóðum:
„Við lifum þá tíma að sterk alþjóðahyggja ríkir í heimin-
um. Hún birtist í mörgum myndum — í eflingu stórravið-
skiptaheilda eins og Evrópubandalagsins, í hliðstæðri
þróun í Norður-Ameríku og í Austurblokkinni. Hún kemur
fram í því að mat á því hvað telst eftirsóknarvert færist
undir aðþjóðlegan staðal... Lífsgæðakapphlaupið svo-
nefnda ræður ríkjum í vestri og austri — þótt sitt sýnist
hverjum um leiðir til að öðlast efnisleg gæði. Og ekki
verður beturséð en þessi eftirsókn eftirtæknitryggðri vel-
ferð leiði til þess að tilfinningin fyrir þeim gildum sem
tengjast þjóðerni og þjóðmenningu sé á undanhaldi.
Framfarir reistar á tækni og vísindum virðast eftirlæti
stjórnmálaskörunga, en svoersem menn ætli öðrum hlið-
um menningar að íylgja sjálfkrafa á eftir. Hugsunin snýst
um tæknilegarog hagrænar framfarir meðan þrengist um
þann grundvöll sem tilveraokkarsem sérstakrar þjóðarer
reist á, þrengist um „land, þjóð og tungu" þá þrenningu
sannaog einasem Snorri skáld Hjartarson hefur um kveð-
ið fyrir okkur.“
Vigdís Finnbogadóttur varaði við því að þjóðin skiptist í
tvo flokka, dreifbýlisfólk og þéttbýlisfólk, varðveittum við
ekki það sem er þjóðinni sameiginlegt: tungu, minningar,
siði og atvinnuhætti.
Undir lok ávarps síns, komst Vigdís forseti svo að orði:
„Takist okkur að gera sjálfum okkur grein fyrir því hvað
felst í því að vera þjóð, þá hljótum við þvínæst að vilja átta
okkur á því, hvert við viljum stefna, hvers konar þjóðfélag
við viljum hafahér í framtíðinni. Við þurfum að snúaokkur
að því sem við látum allt of oft sitja á hakanum: að skil-
greina markmið okkar.“
Ádrepa Forseta íslands eru orð í tíma töluð.
Hvert stefnum við? Hvað viljum við? Vonandi gefst
tækifæri á nýju ári að svara því. Við munum ekki láta bug-
ast af efnahagslegri kreppu. Ríkisstjórnin má ekki sjálf
láta undir höfuð leggjast að svara því hvert skal stefnt
þessari þjóð, þegar bráðum „efnahagsráðstöfunum" linn-
ir. Landinu verður ekki stjórnað til bráðabirgða.
ONNUR SJONARMIÐ
Framtíðin örugg meö Framsókn,
segir forsætisráðherra.
STEINGRÍMUR Her
mannsson kvaddi framsókn-
armenn í Tímanum á gaml-
ársdag. Þjóöin er vön aö láta
hendur standa fram úr erm-
um, segir Steingrímur. Þess
vegna munu framsóknar-
menn eina ferðina enn leiða
þjóðina út úr erfiðleikunum.
Og Steingrímur fagnaði sam-
komulagi félagshyggjuafla í
ríkisstjórn. Sjálfur viðurkenn-
ir hann að hafa verið á frjáls-
hyggjuflani:
„Meö núverandi stjórn var
einnig brotið blað að því leyti
að félagshyggjuflokkarnir
náðu loks saman. Eftir frjáls-
hyggjuflan undanfarinna ára,
er það mjög nauðsynlegt.
Frjálshyggjumenn halda
þvi fram að félagshyggjunni
sé beint gegn einstaklingun-
um. Það er mikill misskiln-
ingur.
Með félagshyggju er fyrst
og fremst við þaö átt að ein-
staklingarnir standi saman
sem frjálsir menn, þegar
grettistakinu þarf að lyfta, að
velferðarkerfið sé skilvirkt og
öflugt og skapi þeim öryggi
sem á þurfa að halda, sjúk-
um eða öldnum eða þeim
sem af einhverjum ástæðum
eiga undir högg að sækja í
fífsbaráttunni. Félagshyggjan
byggir á kraftmiklum ein-
staklingum og skapar þeim
grundvöll til heilbrigðra at-
hafna og hvetur til þess að
menn standi saman þegar
þörf er fremur en að berast á
banaspjótum. Þannig er
framtíð hinnar islensku þjóð-
ar trygg,“
skrifar forsætisráðherra þjóð-
arinnar.
EINAR Heimisson, há-
skólanemi í Þýskalandi hug-
leiðir vanda jafnaðarstefnu á
íslandi í DV um áramót.
Hvernig stendur á því að A-
flokkarnir eru smáflokkar á
íslandi á sama tíma og jafn-
aðarstefna stendur styrkum
fótum hvarvetna? spyr
Einar...
Úti í hinum stóra heimi
hugsa vinstri menn öðruvísi
segir Einar. í Þýskalandi hef-
ur Lafontaine, einn af leiðtog
um jafnaðarmanna, skrifað
bók um framtíöina. Einar seg
ir hann slá á óþekkta strengi
og tillögur hans hafi blásið
nýju lífi í umræðuna. Lafon-
taine hefur m.a. lagt til að
vinnuvika verði stytt í 35
klukkustundir til að koma
fleirum að á vinnumarkaði.
„Annar kjarni í málflutn-
ingi Lafontaines er sá að tím-
ar stéttaflokka séu löngu
liðnir og hæpin leið til árang-
urs að ætla sér að leggja
megináherslu á einhvern
einn hóp kjósenda fremur en
annan. Lafontaine telur at-
vinnurekendur alveg eins
geta átt samleið með jafnað-
armönnum eins og verka-
menn, og raunar sýna kann-
anir að stefna hans virðist
höfða til fólks úr öllum stétt-
um. Lafontaine hefur þannig
sömuleiðis tekist að vinna
hylli ungra kjósenda, sem
margir höfðu frekar horfið til
fylgis við græningja.
Ein röksemd manna gegn
stórum flokkum hefur verið
sú að þeir séu of þunglama-
legir og stirðir og festist iðu-
lega í sama farinu, sömu
stefnunni. Auðvitað getur
slíkt gerst, en það þarf ekki
að gerast, líkt og Oskar
Lafontaine hefur nú síðast
sannaö. Innan stórra flokka
getur farið fram mikil um-
ræða og uppstokkun, ef ein-
hverjir eru þar til að hrinda
henni af stað.“
Einar Heimisson: Alþýðuflokkur
og Alþýðubandalag tímaskekkja,
nýr kostur er jafnaðarmannaflokk-
ur i ætt viö þann þýska eða
sænska.
ISLENSKIR jafnaðarmenn
eiga sóknarfæri segir Einar
Heimisson, en þeir mega
ekki glata tækifærinu:
„Vinstrihyggja hefur haldið
innreið sina á ný í islenskum
stjórnmálum. Flokkakerfið er
hins vegar ekki sniðið að
þessari viðhorfsbreytingu.
Kjósendur vilja nýjan kost.
Ýmislegt bendir til að þessi
nýi kostur sé vinstrisinnaður
„stjórnarflokkur" i ætt viö
þýska jafnaðarmannaflokkinn
eða þann sænska. Þorri fólks
kýs flokk, sem það telur lik-
legan til að geta stjórnað
landinu, en ekki sem það tel-
ur líklegan til að geta verið í
stjórnarandstöðu. íslenskir
jafnaðarmenn mega ekki
glata hlutunum út úr höndum
sér nú þegar sóknarfæri eru
fyrir hendi. Fjötrar sögunnar
eru að rakna upp. Það er
beinlinis lýðræðisleg skylda
manna að bregðast viö skila-
boðum kjósenda og athuga
gaumgæfilega uppstokkun á
flokkakerfinu. Sóknarfærin
mega ekki fjara út af því að
kjósendur viti ekki i hvorn
fótinn þeir eigi að stíga. Þeir
kjósendur, sem telja sig jafn-
aðarmenn, verða að eiga
skýran kost.
Mikil viðhorfsbreyting hef-
ur orðið í íslenskum stjórn-
málum á árinu 1988. Verður
sú viðhorfsbreyting upphaf
nýrra tíma?“
Ólafur Ragnar: Kvennalistinn vill
ekki vera m’emm. Samfylgdin meö
Sjálfstæðisflokknum í ætt viö
fáránleikann.
KVENNALISTINN er
ekki tilkippilegur. Þrátt fyrir
ítrekaðar tilraunir í desember
tókst ríkisstjórninni ekki að
fá þær til liðs við stjórnina.
Kona bjargaði að vísu stjórn-
inni — en hún kom úr vígi
borgaranna — ekki „félags-
hyggju" kvennalistans.
Olafur Ragnar lýsir tilraun-
um ráðherra til að fá Kvenna-
listann á sitt band í áramóta-
hugl_eiöingu í Þjóðvilja:
„Á viðræðufundi i desem-
ber sem forystumenn ríkis-
stjórnarflokkanna þriggja
'áttu með fulltrúum Kvenna-
listans var einlægur vilji til
samstarfs áréttaður og itrek-
aður enn á ný. Þar rökstuddu
forsætisráðherra, viðskipta-
ráðherra og fjármálaráðherra
einlæga ósk flokkanna
þriggja um viðræður við full-
trúa Kvennalistans sem leitt
gætu til þátttöku Kvennalist-
ans í núverandi rikisstjórn.
Þingmenn Kvennalistans
höfnuöu á þeirri stundu slíku
boði. Fulltrúar rikisstjórnar-
flokkanna ítrekuðu þó að ný
óskina um að innan tíðar yrði
afstaða Kvennalistan breytt
og hægt væri aö leggja
grundvöll að varanlegu sam-
starfi. Sú ósk er í senn ein-
læg og eindregin. Hún er
byggð á þeirri sannfæringu
að raunveruleg jafnréttis-
barátta skipi Kvennalistanum
við hliðina á þeim flokkum
sem mynda núverandi ríkis-
stjórn. Samfylgd Kvennalist-
ans og Sjálfstæðisflokksins i
atkvæðagreiðslum á Alþingi
er öfugmæli i ætt við fárán-
leikann.“
Einn
me8
kaffinu
ísafjarðarkaupstaöur fékk jólakveðju frá Skála komm-
únu í Færeyjum.
Vit av Skála senda tær bestu jóla og nýttársheilsur, til
ísafjarðar kommunu og annars öll íð vóru saman við í
summar har yviri..
Annars er ekki nógv nýtt herfrá, men vit eru byrja at
byggja nýggjan skúla, sum væntandi verður liðugur
umleið 1 ár, eisini er arbeiðið byrja uppá nýggjan
bátahyl í Skálafirði.
Vinarlegar heilsur. Skála Kommuna.