Tíminn - 02.04.1968, Blaðsíða 6

18
TÍMINN
ÞRIÐJUDAGUR 2. april 1968.
Guðrún Jónsdóttir
F. 2. júlí 1886. — D. 1. marz 1968
Hiiiriin 9. iþ.m. var gerð frtá Sauð
árkrókskirkju útíör Guðrúnar
Jónsdóttur, sem eldri fraend-
ur liennar og vinir kenndu við
Brúnastaði, og lágu til þess gild
rök.
Guðrún var fædd á Gautastöð-
um í S'tJíflu 2. júlí 1086, ein þar
bjuggu þá foreldrar hennar, Jón
Jónsson, síðast bóndi á Gauta-
sböðum, Guðmundssonar á Lundi
1 Stíflu Einarssoinar, og kona hans
iSigríður Fétursdóttir, bónda á
Slóttu í Fljótum Jónssonar, bónda
sama stað og á Utanverðunesi,
Ólafssonar.
Á fyrsta aldursári Guðrúnar
fluttust foreldrar henmar búferl-
um að Illugastöðum í Austur-
Fljótum, en sex árum síðar, árið
1098, að Brúnastöðum, næsta bæ
við Illugastaði_ og liggja tún jarð-
anna saman. Á Brúnastöðum lágu
því barnasiporim hennar, þar ólst
hún upp, og þar gerðist hún síðar
húsfreyja og stjórnaði sínum
stóra 'bæ með diáð og dug.
Guðrún giftist árið 1(909 Sveini
Arngrímssyni, bónda á Gili í Fljót
um, Sveinssonar, verkmiklum
duignaðar- og hagleiksmanni. Þau
eignuðust níu börn, þrjú dóu í
fyrstu bernsku, en sex lifa: Herj-
ólfur, lengi bóndi í Hofstaðaseli,
nú búsettur í Reykjavik, giftur
Margréti Ólafsdóttuf. Hólmfríður,
gift Sigfiúsi Guðmundssyni, hafa
þau lengi búið á Sauðárkróki. Jóna
Sigrún, gift Bessa Gíslasyni,
bónda, Kýrholti. Jóhanna, gift
Kristni S. Steindórssyni, vélstjóra
búsett í Reykjavík. Þorbjörg, gift
Kristófer S. Jóhannessymi, vél-
stjóra, búsett í Reykjavík. Sigríð-
ur Jódís, gift Aðalbirni Rögnvalds
syni, búsett á Siglufirði.
Þau Guðrún og Sveinn hófu bú-
skap á Brúnastöðum árið 1(910 og
bjuggu fyrstu fjögur árin á hálfri
jörðinni móti foreldnim Guðrún-
ar. Kom það ekki að sök, því
jörðin var ágæt heyskaparjörð að
þeirra tíðar hætti og landmikil að
sama skapi. Gekk bú þeirra skjótt
fram, enda hjónin bæði búhyggin
atorkumikil og samtaka. Varð líf
þeirra mjög tengt Brúnastöðum,
og þar gerðist mikil saga. Flest
börnin þeirra voru þar fædd, og
þar uxðu þau að kynnast
veðrabrigðum mannlegs Mfs. En
‘vilji til athafna og framtaks slæfð!
ist ekki að heldur, enda gædd rík-
um starfshuga. Bættu þau jörð
sína á ýmsa lund, einkum þó með
byggingarframkvæmdum eigi all-
litlum.
Fljótin eru fögur sveit og bú-
sældarleg að sumarlagi, en vetrar-
ríki er þar oft mikið. Mörg bú-
skaparár þeirra Brúnastaðahjóna
voru erfið hvað tíðarfar snerti.
Mun það einkum hafa valdið því
að þau ákváðu að selja eignar-
jörð sína árið 11928 og fluttust þá
búferlum að Ásgeirsbrekku í Við-
víkursveit. Bjuggu þau þar í 11
ár, komu sér uipp góðu búi og
vegnaði þax hið bezta. Síðan
bjuggu þau tvö ár í Bofstaðaseli,
en brugðu þá búi. Síðustu tvo ára-
tugina eða rúmlega það var heim-
ili þeirra á Sauðárkróki. Stundaði
Sveinn þá trésmíðar, meðan kraft
ar leyfðu, en hann andaðist á
miðju sumri 1963. Bjó Guðrún
upp frá því hjá dóttux sinni og
teiigdasyni á Sauðárkróki, og leið
þar eins og bezt varð á kosið.
Leiðir okkar Guðrúnar lágu
saman í bernsku minni og fram
til fermingaraldurs, því að ég var
að nokkru leyti alinn upp á Brúna
Sauðárkróki
stöðum, en Sigríður móðir Guð-
rúnar, var föðursystir mín.
Brúnastaðaheimilið var þó talið
eitt af myndarlegustu heimilum
sveitarinnar, efni voru þar meiri
en í meðallagi, ætáð nóg björg í
búi og margt fólk í heimili.
Fátt er mér minnisstæðara frá-
þessum barndómsárum mínum,
en kvöldvökurnar, sem enn voru
-haldnar í góðu gildi á Brúnastöð-
um, ásamt húslestrum, sem lesn-
ir voru hvern helgan dag á vetr-
um og á föstunni. En sá, sem las
var Guðrún frænka mín, og v-ar
hún frábær lesari.
Guðrún v-ar prýðilega greind
kona. Lífsþorsti hennar var mikill
hana hungraði í að sjá sem flest,
læra sem mest og reyna a-lla hluti.
Kvöldvökurnar voru hennar eini
skóli, eins og margr-a á þeim ár-
um. Og drjúga þekkingu og
þroska hlaut hún af lestri bóka
gamalla og nýrra, en allt var les-
ið, sem til náðist, gaumgæft og
vandlega skoðað.
Ekki var síður mikils um það
vert hve vel Guðrún var gerð.
Hún var svo æðrulaus að athygli
vakti. Alltaf var hún í jafnvægi
hvað sem á gekk umhverfis hana.
En fast hélt hún á sínu m-áli, ef
svo -bar undir, og lét þiá engan
segja sér til vegar. Hitt var þó
ríkast í eðli hennar, að vilja allt
til betri vegar færa, sem hún
mátti, og rétta hlut hins miriiii
máttar í hvívetna.
Guðrún var góð og glöð. Ljúf-
lyndi hennar og glaðlyndi var
samt við sig, meðan dagur var á
lofti.
Hún var sveitabarn að uppeldi
og lifstrú, og í ísl-enzkri sveit var
ævistarfið af höndum leyst. En
hvorki þvarr ástúð hennar né
gleðibragð, þó að hún væri búisett
á „mölinni" mörg síðustu árin sín.
Var hún og löngum, eftir að hún
fluttist til Sauðárkróks, í tengsl-
um við gróandi grös og móður
náttúru, því að alveg til síðustu
ára vann hún við heyskap á rækt-
unarreitum og túnblettum kau-p-
staðarbúa, og var það henni heil-
n-æm hressing.
Ég s-á frændkonu mína all oft
mörg síðustu árin og fór alltaf af
fundi hennar betri maður. Síðast
um í nágrenni á Sauðárkróki árin
1962—1-964. Undra-st ég enn stór-
lega, hve vel hún varðveitti vorið
í sálinni og láfsholla bjartsýni,
iþótt syrti í álinn. -Sú bj-artsýni átti
ekki skylt við óskhyggju, heldur
rau-nsæi þess manns sem jafnan
sér auðfærasta leið úr hver-jum
vanda. -Þótt Guðrún væri ekki til
mennta sett í æsku fremur en
venj-a var á þeim tíma, var hún
-prýðilega -greind og hafði lesið
góðar bækur með glöggri athygli.
En mest þótti mér um vert, að
gáfur hjartans voru engu síðri
en giáfur heilans. Hún var fund-
vís á allt hið bezta, sem í hverj-
Guðrún og Sveinn Amgrimsson
um manni bjó og mat menn í | í vináttu. Hún sá nauðsyn þess að
samræmi við það. rækta þakklátssemi hið innra með
Hen-ni var eiginlegt að þakka sér og láta hana frjévga lendur
allt það, er henni ha-fði verið vel hugan-s.
gert og var hið mesta tryggðatröll I Framhald á bls. 23.
Eva Jónsdóttir
F. 3. okt. 1903. — D. 15. marz ’68
Jarðarför Evu Jón-sdóttur frá
Ferjubakka var gerð frá Borg á
Mýru-m 23. þ.m. Hún var fædd
að Gilsba-kka í Bíldud-al og ólst
þar upp í foreldrahúsum, þar til
innan við trvitugt að hún fór til
Reykjavíkur og vann þar fyrir
sér við ýmis st-örf, í vist og við
sauma m.a.
Unsf siftist hún eftirlifa-ndi
manni sín-um, Jóhannesi Einars-
syni, ættuðum úr Borg-arfirði,
áeætum og d-ugmiklum dreng.
Sön-nu-m syni sveitar sinnar. —
Skömmu e-ftir giftinguna reistu
þau bú að Rauðanesi á Mýrum
og bjuggu þar um átta ára skeið
en fluttust svo að Ferjubakka. og
hafa búið þar síð-an í 34 ár eða
alls 42 ár.
Þeiim varð fimim barpa auðið
en misstu tvö á un«a aldri Ingi-
björgu 13 ára og Ágúst um þrí
tugt. Þau sem eftir lifa eru: Þórdís
gift á Reyðarfirði. sem ko-min var
um langan veg. ásamt manni sín-
um að kveðja móður sína hinztu
kveðju; Lára, sem býr með manni
sínum á Ferjubakka og Ragnar,
sem enn er i föðurbúsum.
í afmælic<,,»'*».HAkl»ini. se-m srefbi >
var út um 1907 og ti-1 var á æsku-;
heimilinu, og var einmitt tileink ■
að fæðin-gardegi þfnum. 3 oKt..
hittumst vi-ð í fynra sumar norð-; stendur þess vísa, eftir Stefán G.: j
ur í Skagafirði í afmælishófi æsku | i
vinkonu hennar. Glöð var hún þá i Hann Einbúi gnæfir svo langt j
eins og jafnan. Af ásjónu hennar j yfi- ]-ágt !
og persón-uleika geislaði friður og
ástúð hins þroskaða manns, sem
horfið björtum augum á lífið og
mennina. Þannig vil ég varðveita
mynd hennar greipta í huga minn
— brosandi við lífið.
Brúnaistaðahjónin h-afa lokið'
hlutverki sí-nu hér á jörðu með
sæmd. Þau eiga fagurt eftirmæli
allra, sem þekktu mannkosti
þeirra. Alúðar þa-kkir fylgj-a þeim
báðum inn í nýja veröld „meira
að starfa guðs um geim“.
En kærleiksböndin, sem hér
verða knýtt, fær sigð dauðans
aldrei rofið.
Kristinn Stefánsson-
Leið Guðrúnar Jónsdóttur lá úr
sveit til sjávar, frá gróandi jörð
á grýttar slóðir. Ekki mu-n henni
fremur en ýmsum öðrum, sem
eins er um farið. hafa verið þau
bústaðaskipti að skapi. En henni
var sú hófse-mi gefin, að hún gat
tekið með jafnaðargeði og víð-
sýni hverju sem að höndum bar.
Hún geymdi líka í sá-1 sinni fag-
urt sveitasumar til hinztu stund-
að lyngtætlur stara á hann hissaj
og kjarrviðinn sundlar að klifras
svo hátt j
og kl-ettablóm táfe-stu missa
Þó ka-lt hljóti nepjan að næða
hans tind,
svo nakinn, hann hopar bó hvergi
hann stendur sem hrevstinnar
heilaga mynd
og hreinskilnin klöppuð úr bergi.
Mér hefur ávallt fundizt þessi
vísa úr kvœðinu „Einibúi" vera
þinn förumautur lífið i gegn. Þú
varst langt yfir meðalmennskuna
hafin. Hvað heldur stormar lífs-
ins gna-uðuðu og níst hefur flesta.
Eins og þegar þú misstir börnin
bíin tvö í blómfl Hfsins, sá pér
enginn bregða. Þú var=4 stærst
þegar h-ættan var mest. Trúin á
aivizku tilverunnar br-ást þér
aldrei.
En lundin þín létta og innri
meðfædd glaðværð. gerði þig einn
ig að eftirsóttum félaga.
f vinahópj var mörg stundin
fljót að líða á Ferjubakks við
ar. E-kki lágu leiðir okkar saman minningar frá liðnum dög’jm. Þó
til náinna kynna fyrr en við bjugg skanunt væri til ann-asams dags,
b-evtti það en-gu.
Eftirsótt var að koma ungmenn
um í „sveit“ til ykkar hjóna og
mund-u þau fylla háa tölu ef sam-
an væri kominn allur sá hópur,
sem bjá ykkur hef-ur dvalið á
árunum, og nú við leiðarlok
mættu þa-u mörg til að minnast
þín. Ég vitjaði þín nokkrum dög-
um fyxir andlátið þar sem þú lást
í sjúkra-húsi Akraness. Við vissum
bæði, að það myndi okkar síðasti
fundur. þót.t ekki væri minnzt á
manninn með ljáinn. t>essi fund-
ur mun geyma um aldur mínar
fegurstu minningu og kveðjuorð-
in til barnabarnann-a þinna þrett-
án m-un verða þeiim leiðarljós um
ókorona vegu. Þetta sýndi bezt
hvað þau voru þ-ér, og einnic veit
ég að sam-a varst þú þeim. —
Ömmu sinnar munu þau minnast
alla d-agá.
Að sutnarlægi þegar ég hef
farið um Borgarfjörð hetur mér
ávallt fundizt han-n ein fegursta
byggð þessa lands í öllum sínum
miargbreytileik. En nú prátt fyrir
vetramki, kom mér næs:a óvart
hans tign og mildi um leið Því
síðasta spölinn úr kirkjunm að
hvílustað þínum skein sólin á milli
heiða. Hinzta kveðja hjartfólgins
staðar.
Annað var það einnig sem hreif
ættin-gjah-ópinn, ógleymanlegur
kirkjusöfnuður og athöfn öll.
Hvergi hef ég fundið aðra eins
hlýju og jafn sa-mstilltan hóp leggj
ast á eitt að gera þennan dag sem
fegurstan. Fyrir þetta og a-llan
höfðingskap færum við ættmenni
þin, okkar hlýjustu þakkir.
Sérstakar þakkir var ég beðinn
að færa þér, Bva, frá ga-malli vin-
konu okkar, sem í göfgi sinn-i gæti
verið allra móðir. Og tárin henn-
ar munu verða þær fegurstu perl-
ur sem glitra við legstað þinn.
Bið ég svo að heimilið þitt kæra,
blessi minninguna um góða eigin
konu móður og ömmu.
Eitthvað í Mkingu við -þínar síð-
ustu stundir mundi ég óska að
mínar yrðu. Þú stóðst eins og
hreystinnar heilaga mynd og hrein
skilnin klöppuð úr bergi.
Blessuð sé minning þín.
B.
KVEÐJA............
Frá bernsku létu mér bylgja-n og
s-kipin
eins blítt og grasið og jörðin.
Allt er m-ér kært, er setti svipi-nn
á sveitina mín-a og fjörðinn.
En seglin minntu í sumnanbl-ænum
á svífandi þandar fanir,
er flu-gu þeir út með fjöllum
grænum,
fjarðarins hvitu svanir.
Þess-ar Ijóðlín-ur skáldsins duttu
mér í hug þegar ég frétti um
andlát fræn-ku minnar, Evu Jóns
dóttur frá Ferju-bakka.
Kæra frænka. ég minni-st þeirra
stunda þegar við rædd-um saman
- um fjörðin-n okkar fagra og minn-
ingar liðinna ára.
| Ég minnist þeirra stunda þegar
! 6? ko-m á heimili bitt os við ræ*iH
: um um kunningja og vini heima.
I eins og vð kölluðum bað Þá vqr
í oft liðið 'anet á nótt. Þefia-- ”r'-r'
var staðið og sj-álfsagt lítið sofið.
þvi önn d-agsins kallaði á bínn
stóra heimili. Ég man þig káta r>s
glaða í vina-hóp. hrókur alls fagn
aðar sem alla smitaði með sÞð-
værð binni o? léttrj lunri
man þig Iíka, frænka, á sorgar-
stundum og þá hef ég kannski
kvnnzt béi hvað t>°zt. kiarki hí-r.
um og ró. og rólegri yfirvegun
þinni á tilveru lífsins og hvað við
stæðum óviðbúin ástvinamissi. Og
einmitt nú stend ég frammi fyrir
þessu vandamáli við fráfall þitt,
jafn óviðbúinn og alltaf áður. En
þá minnist ég einmitt orða þinna:
,,að við séum aðeins gestir hér á
þessari jörð. og eigum von á end-
nrfundum ástvina á hérvistardög
u-m liðnum“, og er það huggun
í harmi.
Kæra frænka. þ-essi fátæklegu
orð eiga ek-ki að vera eftirmæli,
heldur örlftill bakklæti-svott.ur fyr
ir allar þær ánægju-stundir sem
ég hef n-otið á heimili þínu, og
alla þá tryggð og vináttu. sem
þú hefur sýnt mér og mínum alla
tíð.
Eftrlifandi eiginmanni þínum,
börnum o-g barnabörnum sendi ég
mínar innilegustu samúðarkveðj-
ur og bið þeim blessunar guðs um
ókomin ár.
— Frændi.