Alþýðublaðið - 28.04.1990, Síða 7

Laugardagur 28. apríl 1990
7
heldur langt. Þær hugmyndir sem
menn voru með á þeim tíma var
að byggja þarna stjórnarráðshús
og það var komið svo langt að það
var á teikniborðinu og búið að
gera töluvert mikið af uppdrátt-
um, búa til módel og annað. Það
var búið að rýma húsin í Torfunni
þegar vindurinn snérist í þessum
málum. Þetta var tíu ára barátta í
sambandi við Bernhöftstorfuna
og alveg ótrúlega þung á köflum.
Mér er það eiginlega óskiljanlegt
þegar ég lít til baka hvað menn
gátu verið lengi að átta sig á því að
spyrna þyrfti við fótum. Með þessu
hófust eiginlega afskipti mín af fé-
lagsmálum arkitektafélagsins, Ég
fór í þessi Torfumál því arkitekta-
félagið gerði um það samþykkt að
varðveita skyldi gömlu húsaröð-
ina austan Lækjargötunnar sem er
elsta húsaröð landsins."
— Hafa orðið miklar við-
horfsbreytingar til friðunar
gamalla hús frá þeim tíma?
,,Já, það urðu talsvert miklar
viðhorfsbreytingar, sérstaklega
upp úr 1970 en við erum nú oft
svolítið á eftir í svona málum. Við
áttum þá mjög ánægjulegt sam-
starf við ýmsa aðila. M.a. pólitísku
ungliðahreyfingarnar og ég man
eftir því að á þeim tíma fékk ég
senda pólitíska skætingsgrein frá
Davíð Oddssyni í sambandi við
Torfuna, en hann taldi fyrir neðan
allar hellur að friða hana. Og ég
hafði gaman af því þegar var búið
að ganga frá þessu öllu og Korn-
hlaðan, síðasti áfangi Torfunnar,
var vígð sem fyrir tæplega ári, að
þá stóð hann upp og talaði um
hvað þetta væri allt saman gott.
Ég gladdist mjög yfir því að hann
hafði skipt um skoðun.
Lítill skilningur á eðli
gamla miðbæjarins
Viðhorfsbreytingarnar hafa
vissulega orðið miklar en þó má
segja að þær hafi fyrst og fremst
orðið hjá einstaklingum sem voru
húseigendur og í stað þess að rífa
hús sín fóru menn að reyna að
dytta að þeim og margir fóru að
sækjast eftir því að búa í þessum
húsum, gömlu timburhúsunum
okkar. En aftur á móti hefur þetta
verið þungur róður í sambandi við
opinbera aðila hér í Reykjavík og
skilningur á eðli gamla miðbæjar-
ins hefur nánast aldrei verið neinn
hjá pólitískum aðilum. Þó eru allt-
af inn á milli einstaka skilningsrík-
ir menn svo það er ekki hægt að
segja að þetta sé alveg einhlítt. En
t.d. hefur aldrei náðst meirihluti
fyrir þvi að koma skipulagsáform-
um i Grjótarþorpi í gegnum borg-
arstjórn með nógu sannfærandi
hætti. Það hefur aldrei verið hægt
að vinna almennilega í þessum
málum út frá eðli miðbæjarins
eins og hann er. Heldur hafa menn
alltaf talið að lausnin væri sú að
ryðja burtu þessum gömlu kofum
og fara að byggja hér ný hús sem
eiga að geta eitthvað annað en
gömlu húsin. Ég sé ekki að það
hafi haft neitt, hvorki gott né nýtt,
í för með sér og það liggur við að
ýmsar nýbyggingar sem hafa risið
hér á undanförnum árum séu til
skammar.''
Langar aö sjá hverju
ég fæ áorkað
— Nú býður þú þig fram á
lista Nýs vettvangs. Hefur þú
áður tekið virkan þátt í pólitík?
,,Nei, ég hef einungis tekið þátt
i starfi míns fagfélags og reynt að
berjast fyrir ákveðnum málum
þar. Og ég hef verið embættismað-
ur borgarinnar í fimm ár og reynt
að fara þá leiðina til að hafa áhrif
á það sem mig langar til að vekja
athygli á. l\' var forstöðumaður
Borgarskip Vös frá 1979 til 1984.
Með þvi móti gafst mér ákveðið
tækfæri til að koma á framfæri
ýmsum þeim málefnum og hug-
myndum sem mér voru hugleikin.
Nú langar mig, þar sem eftir því
var sóst, að reyna þessa leið og at-
huga hvað hún gefur."
— Hver eru þau helstu mál
sem þér finnst ábótavant og
vert að berjast fyrir?
,,Ég hef fylgst með skipulags-
málum Reykjavíkur nokkuð lengi
og í þeim efnum finnst mér vera
margt sem þarf að huga að. Til að
byrja með finnst mér vert að ein-
beita sér að gamla miðbænum og
að það þurfi að fara aðrar leiðir en
farnar hafa verið hingað til af nú-
verandi borgaryfirvöldum. Núver-
andi skipulag Kvosarinnar tel ég
vera gert á röngum forsendum og
ég vil gjarnan beita mér fyrir því
að það verði endurskoðað. Ég vil
sem sagt beita mér fyrir nýjum
viðhorfum til gamla borgarhlut-
ans. Ég vil beita mér fyrir breyt-
ingum á hverfi eins og t.d. Breið-
holti sem er orðið töluvert gamalt
hverfi en hefur engan veginn yfir-
bragð hlýlegs gróins hverfis. Það
eru mörg af hverfum borgarinnar
sem þurfa verulegrar aðhlynning-
ar við.
Útivistarsvæði og
almenningssamgöngur
Ég vil í samvinnu við skipulags-
stjórn ríkisins beita mér fyrir því
að ekki komi til að Fossvogsbraut-
in verði lögð og dalurinn þannig
eyðilagður sem útivistarsvæði. Nú
er það mál a.m.k. komið það langt
að það er ekki lengur talað um
Fossvogsbraut í Fossvogsdal,
þ.e.a.s opna braut. Þá vil ég gjarn-
an losna við brautina sem er verið
að tala um að leggja milli Öskju-
hlíðarinnar og Nauthólsvíkur. Ég
vil losna við þessi umferðarmann-
virki og leggja áherslu á útivistar-
gildi svæðanna. Það er okkur í
þessu streituþjóðfélagi mjög nauð-
synlegt að þessi opnu svæði séu
sem víðast og við verðum að
virkja þau til andlegs og líkamlegs
heilbrigðis og góðs mannlífs. Þá
vil ég leggja áherslu á að þau
hverfi sem í framtíðinni verða
byggð verði blönduð byggð. Það
verði ekki einlit íbúðarhverfi. Það
þarf jafnvægi í skipulag, blanda
byggðinni og auka þar hlut fjölbýl-
is. Ég vil jafnframt að í hverfunum
verði komið upp hverfishúsum og
að hverfasamtök verði efld. Það er
svo margt sem ég vildi breyta í
þessari borg að ég get ekki talið
það allt upp hér.
Mengunin er t.d. eitt vandamál-
ið og menn verða að huga að því
hvernig sporna á gegn þeirri
mengun sem fylgir bílaumferð-
inni. Borgin er mjög menguð orð-
in og efling almenningssam-
gangna er eitt þess sem gera þarf.
Einnig þarf að huga að því að bæta
göngu- og hjólaleiðir þannig að
fólk geti frekar gengið og hjólað
um borgina. Það er mjög erfitt að
ganga í Reykjavík því það er mjög
illa búið að gangandi fólki. Menn
þurfa sífellt að vera að keyra á
milli borgarhluta eins og t.d. þeir
foreldrar sem eiga börn á barna-
heimilum."
— Nú höfum við mikið rætt
skipulagsmál og mál þeim
tengd. Hvaða önnur mál eru
þér hugleikin?
,,Mér eru mjög hugleikin at-
vinnumál í þessum bæ. Eitt af því
sem mér finnst verða sífellt meira
áberandi eru þessi skýru skil sem
eru að verða á milli hinna stóru
og sterku annars vegar og hinna
smáu hins vegar. Sjálf rek ég lítið
fyrirtæki svo ég veit alveg hvað er
í raun flókið að halda sér á floti
með lítið fyrirtæki. Ég mundi
gjarnan vilja gera meira til að
styðja við bakið á þessum minni
fyrirtækjum, ýmsum grasrótarfyr-
irtækjum og grasrótarhreyfingu í
sambandi við fyrirtækjarekstur.
Ég hef mikinn áhuga á að setja
mig betur inn i atvinnumálin.
Svo hef ég auðvitað átt bæði
börn og unglinga og aldraða for-
eldra í þessari borg og ég tel að
mikil efling heimilisþjónustu sé
nauðsynleg. Einhverjar úrlausnir
sem taka mið af þeim breytingum
sem orðið hafa í þjóðfélaginu. Nú
eru allarkonur farnar að vinna úti
en það er eins og þjóðfélagið hafi
ekki áttað sig á því. Hér verður að
finna lausnir sem skilja ekki ald-
urshópana meira að en gert er,
það verður að horfa á málið í heild
og koma sér síðan niður á leiðir til
úrbóta."
Staðsetning ráðhússins
ekkert minna en slys
— Einstaka byggingar í borg-
inni eru mjög umdeildar, bæði
út frá fagurfræðilegum og pól-
itískum hliðum. Hver er þín
skoðun á mannvirkjum eins og
t.d. ráðhúsi og veitingahúsinu í
Öskjuhlíð?
,,Eg lít á staðsetningu ráðhúss-
ins sem stórslys. Umferðarlega er
það mjög illa staðsett. Af því er
sjónmengun og búið bókstaflega
að eyðileggja ásýnd miðbæjarins
frá ýmsum sjónarhornum. Húsið
sjálft snýr svo rassinum í miðbæ-
inn þannig að ég veit ekki hvað er
jákvætt við þetta hús. Eiginlega
hef ég ekki svör við því hvað á að
gera í þessu máli með þetta bákn
út í Tjörninni. Undirbúningstím-
inn fyrir framkvæmdir var of stutt-
ur, það hefði þurft að vanda miklu
meira allan undirbúning og ræða
miklu meira. Varðandi kúluna í
Öskjuhlíð þá má segja það að
tankarnir hafa alltaf verið tákn
fyrir borgina og skemmtilegir. Ég
hef að vísu ekki skoðað kúluna að
innan en býst við að þegar þeir
tveir tankar sem enn standa í hlíð-
inni eru farnir, þá standi hún nokk-
uð skemmtilega þessi kúla. Aftur á
móti er það mikið spurningar-
merki hvort það var rétt að byggja
þessa byggingu án þess að ljóst sé
hvort nokkur tilgangur sé með
henni. Fyrst menn voru að byggja
þetta á annað borð mætti spyrja
t.d. hvort ekki hefði verið eðlilegra
að hún hefði t.d. verið í þágu vís-
indanna, a.m.k. kann ég ekki við
það að byggja veitingahús fyrir
hitaveitupeningana," sagði Guð-
rún Jónsdóttir, fjórði maður á lista
Nýs vettvangs, við Alþýðublaðið.
Úr Bernhöftstorfu — Davíð skrifaði skætingsgrein, — en skipti svo
um sköun.
Fréffir í stuttu náii
1. maí í Borgarnesi
Hátíðahöld stéttarfélaganna í Borgarfirði hefjast kl 13.30 á 1. maí
í Hótel Borgarnesi. Samkomuna setur Sigrún D. Einarsdóttir for-
maður LÍV, ávörp flytja Jón A. Eggertsson og Garðar Halldórsson.
Á samkomunni verða skemmtiatriði í höndum Rósu Ingólfsdóttur
og Jón Hjartarsonar leikara, börn úr Andakílsskóla sýna dans og
Þorkell Guðbrandsson syngur gamanvísur.
-k
Nordex — Norræna viðskiptasímaskráin
Út er komin norræna viðskiptasímaskráin Nordex 1990. Er hún
sameiginlegt verkefni símstjórna Norðurlanda og hefur Ágúst
Geirsson símstjóri starfað í vinnunefnd skrárinnar og er ritstjóri ís-
lensku útgáfunnar.. Gott rit til að fletta upp á ýmsum fyrirtækjum
Norðurlanda, enda er það hlutverk hennar að greiða fyrir viðskipt-
um milli landanna.
-k
Mál og menning
kaupir Forlagið
Jóhann Páll Valdimarsson
hefur um nokkurra ára skeið rek-
ið Forlagið af miklum metnaðiog
dugnaði og gefið út þetta 25
bækur á ári. Nú verður sú breyt-
ing á hjá Forlaginu að eigendur
9/10 fyrirtækisins eru nú Mál og
menning, eitt staérsta bókafor-
lag landsins. Forlagið verður eftir
sem áður sjálfstætt fyrirtæki —
undir stjórn Jóhanns Páls og
sama starfsfólks og fyrr. Hins-
vegar mun Forlagið nú njóta
dreifingar — og sölukerfis M&M.
-k
Jólabækur á skaplegu verði
í fréttatilkynningu vegna samruna Forlagsins við Mál og Menn-
ingu segir: „Ljóst er að miklar breytingar eiga sér nú stað á íslensk-
um bókamarkaði. Útgefendur hljóta að stefna að aukinni hagræð-
ingu og samstarfi þar sem við á til að koma til móts við kröfur les-
enda um lægra bókaverð. Stærri einingar á sviði útgáfu eru líklegri
til að geta uppfyllt þær kröfur, um leið og það er ætlun þeirra
tveggja forlaga sem hér um ræöir að efla með þessum hætti útgáfu
íslenskra bókmennta og góðra bóka á íslensku. Þetta skref er ekki
hvað síst stigið með hliðsjón af þeim miklu tímamótum sem verða
i bókaútgáfunni í haust, þegar ísland bætist i hóp þeirra menning-
arþjóða sem hafa aflagt skattheimtu á bókmenningu."
★
Aðveitustöð við Meistaravelli
Davíð Oddsson er víða með skærin á lofti og klippir á borða. í gær
var það ný aðveitustöð Rafmagnsveitu Reykjavíkur við Meistara-
velli í vesturborg Reykjavíkur. Með þessari stöð eykst mjög allt ör-
yggi og afhendingargeta dreifikerfisins í vesturbæ og á Seltjarnar-
nesi. Byggingin er 537 fermetrar á stærð, 4626 rúmmetrar, og kost-
ar byggingin 82 milljónir króna en rafbúnaður 130 milljónir. Við
þetta bætist kostnaður við streng frá aðveitustöð við Barónsstíg
vestur á Meistaravelli 76 milljónir þannig að mannvirkið kostar alls
289 milljónir króna. Arkitektar hússins eru Ferdinand Alfreðsson
og Guðmundur Kr. Kristinsson.
★
Nýir skógar á 75 stöðum
Framundan er stórátak í landgræðslu og skógrækt, eitt hið mesta
frá upphafi vegar hérlensis. Vigdís Finnbogadóttir, verndari átaks-
ins Langræðsluskógar — átak 1990 sendi í gær kveðju til lands-
manna og segir m.a. að ætlunin sé að rækta upp nýja skóga á 75
stöðum um land allt. „Þessa viðleitni ættu allir landsmenn að
styðja, og klæða þannig gróðursnauð svæði í grænan búning grós-
kunnar. Biður forseti landsmenn að sýna hug sinn í verki og styðja
Landgræðsluátakið með ráðum og dáð.