Alþýðublaðið - 16.06.1990, Blaðsíða 5

Laugardagur 16. júní 1990
5
;' ' ■
; ■■■ ;

.
... ..;•■

■ ; ■'■
búning að viðræöum um hið sameiginlega evrópska efnahagssvæði," sagði Jón Baldvin
Hannibalsson utanríkisráðherra á fundi með Franz Andriessen i Brússel þ. 30. október í fyrra.
„Leiðtogafundurinn sl. fimmtudag með Jacques Delors og Franz Andriessen, forseta og vara-
forseta framkvæmdastjórnar EB, leiddu m.a. til að EFTA-ríkin hafa náð samstöðu um undir
Jón Baldvin Hannibalsson utanríkisráöherra um EFTA-fundinn í Gautaborg:
Samstaða um evrópska
efnahagssvæðið
• Öllum efosemdum um að EFTA-rikin geti náð
samstöðu um að ffara EES-leiðina (evrópska effn-
hagssvæðið) heffur verið eytt.
• EB-rikin veita samningsumboð til viðræðna um
sameiginlegt efnahagssvæði fyrir 20. júni n.k.
• Evrópubandalagið tekur ekki við umsóknum
einstakra EFTA-rikja um EB-aðild á næstu árum.
Að sögn Jóns Baldvins Hannibalssonar utanrikis-
ráðherra eru þetta merkilegustu niðurstöður 30 ára
afmælisfundar EFTA sem nýlokið er i Gautaborg.
„Þetta voru í raun margir fund-
ir,“ segir Jón Baldvin Hannibals-
son utanríkisráðherra í viðtali við
Alþýðublaðið um nýafstaðinn 30
ára afmælisfund EFTA í Gauta-
borg.
,,l fyrsta lagi hélt stjórnarnefnd
af hálfu EFTA þriggja sólarhringa
vinnufund til undirbúningsafmæl-
isfundarins, utanríkisráðherra-
fundurinn sem stóð í tvo daga,
gekk frá ályktunarplaggi um
samningsstöðu EFTA og yfirlýs-
ingu fundarins. Þá var leiðtoga-
fundurinn haldinn sl. fimmtudag
með Delors og Andriessen, forseta
og varaforseta framkvæmda-
stjórnar EB. Niðurstöðurnar af
þeim fundi voru þær, að af hálfu
EFTA tókst að ná samstöðu til und-
irbúnings samningaviðræðunum.
Delors staðfesti og lýsti því yfir á
fréttamannafundinum að hér eftir
mætti slá því föstu, að umboð EB
yrði veitt á fundi ráðherraráðsins
EB þann 20. júní þannig að samn-
ingaviðræður gætu hafist eins og
upphaflega var yfirlýst á fyrri
hluta þessa árs, þ.e. fyrir lok júní-
mánaðar," segir Jón Baldvin.
Efasemdin um samslöðu
EFTA-rikjanna eylt__________
Á fundinum í Gautaborg gengu
EFTA-löndin frá sínu samnings-
sumboði og niðurstöðum varð-
andi samningsstöðu EFTA. Aðal-
atriði samningsumboðsins eru : 1)
Lög og reglur EB á sviði fjórfrelsis-
ins verða lagagrundvöllur evr-
ópska efnahagssvæðisins, 2) Fyrir
utan fjórfrelsið taka samningarnir
til samstarfsverkefna og tillagna
um stjórnun hins evrópska efna-
hagssvæðis, 3) Frávik og undan-
þágur: Gengið frá þvi að hálfu
EFTA að skilgreina hin svonefndu
12 meginvandamál sem verður að
útkljá í samningum og varða þjóð-
arhagsmuni einstakra EFTA-ríkja.
Um þetta síðasta atriði segir Jón
Baldvin: ,,lnn í hinum svokölluðu
12 meginvandamálum eru þrjú
mál sem íslendingar hafa fyrir sitt
leyti í undirbúningsviðræðum sett
á oddinn: Fríverslun með fisk,
ótvírætt forræöi yfir auðlindum
og nýting þeirra, þ.e.a.s. fiskimið
og orka, og öryggisventill hvað
varðar atvinnu- og búsetuöryggi,
. og fólksflutninga."
Utanríkisráðherra segir að hér
með sé ljóst að EFTA-ríkin geti
náð samstöðu um að fara EES-leið-
ina (evrópska efnahagssvæðið):
,,Þar með ætti að vera eytt efa-
semdum um að EFTA-ríkin inn-
byrðis gætu náð samstöðu að fara
þessa leið. Þær efasemdir höfðu
einkum snúist um það, að sérstaða
sumra landa myndi koma í veg
fyrir samstöðu og í annan stað að
hálfu sumra að styrkja þyrfti EFTA
sem samningatæki að því er varð-
ar eftirlit, stofnun og dómstóla. En
frá því var gengið á þessum fundi."
Samningsumboð EB
i næslu viku________________
Jón Baldvin Hannibalsson utan-
ríkisráðherra segir að tvennt að
hálfu EBþyki honum merkilegast.
Að samningsumboð EB til við-
ræðna um sameiginlegt efnahags-
svæði (EES) verði veitt fyrir 20.
júní n.k. og að EB sé ekki opið fyr-
ir umsóknum EFTA-landa eins og
nú er.
„Delors lýsti því yfir að samn-
ingsumboð EB verði veitt fyrir 20.
júní. Delors sagði fullum fetum, að
þessir samningar munu byrja á
fyrri hluta þessa árs eins EB og
EFTA-ríkin voru gagnkvæmt búin
að skuldbinda sig til. í annan stað
þá vek ég athygli á því sem skiptir
mestu máli sem fram kom í mál-
flutningi hans á fréttamannafund-
inum. Þar var hann spurður: Hafa
þær breytingar sem orðið hafa í
Evrópu frá því að þú upphaflega
lýstir þínum hugmyndum á fyrri
hluta árs 1989 ekki leitt til þess að
það beri að endurskoða þessar til-
lögur um evrópskt efnahagssvæði
og mundir þú ekki heldur kjósa að
EFTA-ríkin gangi inn í EB?
Delors svaraði og sagði: Það
kom í minn hlut að skilgreina for-
sendur EB fyrir samskiptum við
EFTA-ríkin. Það gerði ég í janúar
1989. Þær voru: EB gæti ekki boð-
ið upp á tvihliða samninga við
hvert einstakt EFTA-ríki. Við gæt-
um ekki tekið við nýjum aðildar-
ríkjum fyrr en eftir 1993. Þessar
forSendir eru óbreyttar en þær
hafa styrkst frekar en hitt af þeirri
þróun sem síðan hefur orðið með
vísan til lýðræðisbyltingar í Aust-
ur-Evrópu vegna þess að EB er
með mörg Herkúlusarverkefni á
sinni könnu. Þau helstu eru:
1) Að standa við áætlun um fram-
kvæmd innri markaðarins sem
er eftir áætlun.
2) Framkvæma framkomnar til-
lögur um næsta áfanga efna-
hagssamrunans; að koma á
sameiginlegri peningamála-
stjórn EB-ríkjanna.
3) í ljósi lýðræðisbyltingarinnar í
Austur-Evrópu, að styrkja enn
frekar pólitískt samstarf innan
EB sérstaklega á sviði utanríkis-
mála og utanríkisviðskipta.
4) Vandamál varðandi sameingu
Þýskalands.
5) Samskiptin við Austur-Evrópu
ríkin.
6) Breytingar á stofnskrá EB (Ró-
marsamningurinn) til að inn-
lima allar þessar breytingar.
7) Samskipti við EFTA-ríkin.
Meðan að EB hefur svo risavax-
in verkefni á sinni könnu er
ógjörningur að gera ráð fyrir nýj-
um aðilda.rríkjum á þessu stigi
málsins.
Delors var spurður að því hvort
einhver önnur leið væri til að fá
EB-aðild en að einstök aðildarríki
raði sér upp í biðröðum og sæki
um aðild í EB ? Svarið var mjög
skýrt: Nei.
Betri árangur en menn
höffðu þorað að vona
Þetta er svarið við t.d. bróður-
legri ráðgjöf Uffe-Elleman Jensen,
að Norðurlönd eigi að sækja strax
um aðild að EB. Þetta er einnig
svarið við allri umræðunni í press-
unni að undanförnu að EFTÁ-leið-
in muni ekki leiða til árangurs og
hin leiðin að ganga beint í EB sé
skárri kostur. Meginniðurstaða
þessa fundar er því: Sú leið stend-
ur ekki opin. EFTA-ríkin geta ekki
gengið fyrirvaralaust í EB.
Þessi afstaða kom einnig fram í
máli Austurríkismanna sem sótt
hafa formlega um aðild að Evr-
ópubandalaginu. Þeir líta ekki á
aðildarumsókn sína sem mótsögn
við áframhaldandi samstarf með
EFTA-ríkjunum, vegna þess að
þeir gerðu ekki ráð fyrir því að að-
ildarumsókninr yrði afgreidd fyrr
en miklu síðar og samningurinn
um evrópskt efnahagssvæði
mundi leysa mörg af þeim vanda-
málum sem þeir standa frammi
fyrir mun fyrr.
Önnur helsta niðurstaðan fund-
arins í Gautaborg er: Efasemdum
um samstöðu EFTA-ríkjanna hefur
verið eytt. Og það er betri árangur
en menn þorðu að gera sér vonir
um fyrirfram," segir Jón Baldvin
Hannibalsson utanríkisráðherra
við Alþýðublaðið.