Alþýðublaðið - 16.06.1990, Blaðsíða 12

12
Laugardagur 16. júní 1990
— Hvadan ertu?
,,Ég er fæddur 19. janúar 1931 á
Breiðabólsstað á Síðu í Vest-
ur-Skaftafellssýslu. Það var lækn-
issetur og faðir minn var læknir
þar. Þar bjó ég til ársins 1943 er ég
fluttist til Reykjavfkur og bjó í
Austurbænum, nánar tiltekið á
Grettisgötunni. Ég fór hér í
Menntaskólannogerstúdent 1951
og fór þá að vinna hjá ríkinu á
Keflavíkurflugvelli.hjá Flugmála-
stjórn, en þá var verið að taka yfir
Keflavíkurflugvöll af bandaríska
ríkinu, og voru ráðnir nokkrir
nemendur í flugfræðum og ég réði
mig í flugumsjón. Um leið innrit-
aði ég mig í háskólann þvi þetta
var vaktavinna og góð frí svo ég
var viðloðandi í BA í ensku og
frönsku þar til ég fór '53 í nám til
Bandaríkjanna í flugumsjón og
lauk því prófi. Ég vann síðan við
flugúmsjón sem vaktstjóri á Kefla-
víkurflugvelli þar til árið 1957 og
var þá lánaður til Flugfélags ís-
lands en þeir voru þá að setja á
stofn flugumsjón."
— Þú ferð þá strax að vinna
hjá Flugfélagi íslands?
,,Já eins og áður sagði fer ég að
vinna hjá Flugfélagi íslands í apríl
'57 og vann þar og hjá Flugleiðum
þar til 1. nóvember síðastliðinn.
Fyrst sem yfirflugumsjónarmaður
og frá stofnun Flugleiða sem flug-
þjálfunarstjóri. í því starfi sá ég um
þjálfun flugliða."
— Hver var ástæða uppsagn-
ar þinnar núna þann fyrsta
nóvember? Var það vegna ein-
hverrar togstreitu?
„Nei, það var bara vegna upp-
sagna sem þá voru. Það voru
nokkrir deildarstjórar sem voru
látnir hætta og það má segja að
það hafi veriö þannig öðru hvoru
frá stofnun Flugleiða svona upp-
sagnir og breytingar á rekstri.
Þetta kom manni þó nokkuð á
óvart eftir svona langan tíma.”
— Nú vilja margir halda því
fram að enn sé valdabarátta
milli Loftleiðamanna og Flug-
félags Islands-armsins innan
fyrirtækisins. Er þetta rétt?
„Maður verður nú ekki mikið
var við það í starfi. Auðvitað hafa
einstaklingar misjafnar skoðanir
og náttúrlega viðkvæmnismál á
báða bóga. Þessir menn höfðu jú
starfað hjá tveimur félögum sem
voru i mjög mikilli samkeppni og
þar að auki margir starfsmennirn-
ir stórir hluthafar. Þannig að sam-
einingin var auðvitað viðkvæmn-
ismál. Maður heyrði jú oft miklar
bollaleggingar um það en ég held
að við höfum nú tekið þessu sem
staðreynd þegar þetta var orðið
eitt félag. Þá voru hin félögin að
sjálfsögðu farin. Trúlega hefur
e.t.v. verið meiri togstreita á
toppnum og þá varðandi hluthafa-
skiptingu uppá stjórn samsteyp-
unnar.”
Líkqði vel Kjá Flugleiðum
— Hvernig líkaði þér þessi ár
hjá Flugleidum?
„Mér líkaði mjög vel. Þetta var
auðvitað oft á tíðum töluvert mik-
ið álag. Það er frekar fátt starfsfólk
í flugdeild og oft tekur maður
verkefnin mikið heim með sér. Eg
hef verið mjög tengdur áhafna-
skrám, að raða niður fólki í vinnu
í flugvélar, i gegnum öll þessi ár og
það getur auðvitað verið mjög er-
ilsamt.”
— Nú hafdir þú unnið hjá
sama fyrirtækinu í 33 ár.
Hvernig varð þér við uppsögn-
inni?
,,Það kom mér nú kannski mest
á óvart sjálfum að mér fannst þetta
nokkuð spennandi. Ekki það að
ég hafði hugleitt að skipta um
starf, en mér fannst skrýtið að
standa allt í einu frammi fyrir því
að eiga einhverja völ í lífinu og
hún hafði raunverulega aldrei
hvarflað að mér af því ég hafði
verið svo lengi í sömu störfum.
Þannig að ég býst við að flestum
hafi fundist það merkilegt að ég
var svolítið spenntur yfir að fá
tækifæri til þess að staldra við og
hugsa hvort það væri hægt að
gera eitthvað annað. Ég hygg að
það hafi komið mörgum vinum
mínum meira á óvart en mér sjálf-
um. Ég hugleiddi það eiginlega
ekki fyrr en eftir á hvað þetta voru
undarleg viðbrögð. Mér fannst
vissulega dálítið spennandi að sjá
hvað lífið byði uppá. Það kom líka
á daginn að það býður uppá ýmis-
legt annað en flug, en ég þekkti
ekkert annað þá.”
Það sem biður manns
er skemmtilegt
— Þú hefur ekki verið beisk-
ur eða sár?
,,Ég sá tilgangsleysi þess að
spyrja svo barnalegra spurninga
eins og af hverju. Ég vissi enga
skýringu og ég þurfti ekkert að
reyna að komast að því hvort aðrir
hefðu einhverja sérstaka skýr-
ingu. Það eru skýringar fyrir öllu
en þær lágu ekkert á lausu. Það
var ekkert verið að bjóða uppá
þær og eiginlega hugleiddi ég það
ekki. Skeð er skeð og það sem bíð-
ur manns er aftur á móti það sem
er skemmtilegt því maður veit
ekki hvað það er.”
— Nú hefur lífið boðið þér
upp á ýmislegt síðan?
,,Já, já. Það kom strax á daginn
að ég hafði nóg að gera. Ég ætlaði
nú virkilega að njóta þess að vera
á launum í sex mánuði og fá að
hafa það mjög gott og vissulega
hafði ég það ágætt. En það kom
náttúrlega fljótlega í Ijós að verk-
efnin detta inn á mann. Jafnvel þó
maður sitji heima hjá sér þá er
eins og það sé alltaf hægt að finna
eitthvað til þess að gera. Nú, ég
ákvað nú fyrst að sækja ekki strax
um neitt starf en það er nú oft
þannig að maður er leiddur eitt-
hvað þannig að manni finnst eins
og allt í einu sé eins og eitthvað
passi fyrir mann og maður veit
ekkert afhverju það er. En mér
fannst endilega þegar þeir aug-
lýstu starf hjá Securitas sjálfsagt
að senda inn umsókn. Umsækj-
endur um þessar tvær stöður voru
víst 320 og ég var annar þeirra
sem var ráðinn. Mér fannst ein-
hvern veginn endilega aö þetta
væri starf sem mig langaði í og
kannski að sumu leyti vegna þess
aö fríin eru góð. Það eru unnar
langar vaktir, unnin önnur vikan
en fri hina, og það heillaði mig
náttúrlega fyrir sumarið. En ég
var ekki fyrr búinn að ráða mig
þar en ég fékk beiðni um að taka
að mér Listhús fyrir Listmálarafé-
lagið. Þeir höfðu samþykkt það á
fundi að ráða mig án þess aö ræða
það við mig með öllum greiddum
atkvæðum og það var erfitt fyrir
mig að neita vegna þess að þarna
eru nú 24 af svona einna fremstu
listmálurum þjóðarinnar. Mér
fannst þetta auðvitað mikill heið-
ur og Listhúsið er tekið til starfa.”
— Veistu hvers vegna þeir
réðu þig án þess að ræða við
þig fyrst?
,,Ég ímynda mér nú kannski að
þeir hafi vitað að ég hafði mikinn
áhuga á þessu. Örugglega ekki
vegna þess að ég er frístundamál-
ari. Það er nú það eina sem hefði
nú kannski getað skemmt fyrir
mér en þeir hafa nú sjálfsagt ekki
verið að tíunda það. En allavega
hafði ég kynnst þeim í gegnum
það að við erum búin að vera með
myndlistarklúbb hjá starfsmanna-
félagi Flugleiða sem ég og vinir
mínir höfum séð um í 17 ár og allt-
af með einhvern kennara og oftast
nær einhverja þekkta málara. Það
gerir þaö að verkum að ég hef alla
vega kynnst þessu lífi sem lista-
mennirnir lifa og þekkti að vísu
fáa af þeim náið en nóg til þess að
þeir könnuðust við mig og svo
hafa þeir auðvitað frétt að ég væri
á lausu en vissu náttúrlega ekki að
ég var nýbúinn að ráða mig í
vinnu. Það kom nú á daginn að
þetta getur samrýmst ég hef það
góð frí svo þetta kemur ennþá
bara vel út.”
— Hvar er þessi nýi sýning-
arsalur?
„Hann heitir Listhús og er á
Vesturgötu 17. Mjög rúmgóður
sýningarsalur, einn sá stærsti i
bænum, hátt til lofts og listaverkin
njóta sín vel. Þar er nú samsýning
átta listmálara í Listmálarafélag-
inu og þegar henni lýkur verður
samsýning sjö annarra úr sama fé-
lagi. Síðan verður salurinn leigður
hverjum sem er ef þriggja manna
listráð samþykkir viðkomandi.
Þannig að ég, sem betur fer, þarf
ekki að taka ákvörðun um það
hvort menn séu góðir listamenn
eða ekki. Síðan veröa málverk til
sölu á bak við, en þar er annar
smásalur og þar verða geymd mál-
verk eftir þá sem sem eru aðilar að
salnum.”
— í hverju er starf þitt við
Listhúsið aðallega fólgið?
„Það er fólgið í að skipuleggja
sýningar, taka inn pantanir, láta
prenta sýningarskrár og boðsmiða
og sjá um að salurinn sé opinn á
auglýstum tíma.”
— Erekki heilmikið umstang
í kringum þetta starf?
„Ég vona það. Þetta er nú nýfar-
ið í gang en það fór af stað í tilefni
Listahátíðar 2. júní og ég vona jú
að það verði nú eitthvað umstang
í kringum þetta því það er vissu-
lega harður kjarni af þekktustu
listamönnum þjóðarinnar sem
stendur að þessu.”
Allt verdur manni til
blessunar ef maður
tekur því þannig______________
— Það má kannski á vissan
hátt segja að það hafi orðið þér
til blessunar að hætta í þínu
gamla starfi?
„Ég held að allt verði manni til
blessunar ef maður tekur því
þannig.”
— Nú eru margir sem fyllast
örvæntingu og óöryggi þegar
svipað kemur upp í lífi þeirra.
„Já ég hef einmitt hugleitt þetta
því það hafa haft samband við mig
menn sem hafa lent í svipuöu og
ég og fundist kannski ómaklega
að þeim vegið þegar þeir eru
komnir á þennan aldur. Ég held að
fólk megi hugleiða að það getur
verið að þetta sé virkilega gott þó
það líti út sem mjög erfiður hlutur
á þeim degi sem það skeður. Þá
held ég að maður geri oft rangt í
því að biðja um einhverja skýr-
ingu á hlutum sem kannski liggja
ekki á lausu.heldur að segja við
sjálfan sig; ætli þetta boði ekki eitt-
hvað óskaplega skemmtilegt og
gott og hvað ætli það sé. Ef maður
er opinn fyrir þeim möguleika í líf-
inu að hlutirnir gangi upp og verði
jafnvel betri þá held ég að slíkt
rætist nú ábyggilega oft, en örugg-
lega síður ef maður festist í því að
vera með ásakanir. Það er kannski
kjarni málsins að láta virkilega
leiða sig, og það held ég að maður
geri ef maður hefur opinn huga.
Þá verður manni Ijóst aö það sem
maður ætlar sér er kannski ekki
endilega það besta fyrir mann þó
maöur sé kannski nokkuö viss í
dag að eitthvað sem maður hafi
ákveðið sé það sem verði. Það get-
ur stoppað mann maður á næsta
götuhorni og breytt því með einni
setningu. Það getur jafnvel verið
maður sem þú þekkir lítið og þá
spyrð þú af hverju var þessi maður
að stoppa mig? Ég held að þannig
sé nú lífið að maður veröi að vera
dálítið opinn fyrir því að það er
handleiðsla til. Ef maður nýtir sér
hana þá fer maður yfirleitt rétta
leið.”
— Hafðir þú, sem ungur mað-
ur, hugsað þér að fara ein-
hverja ákveðna leið?
„Mér finnst eftir á að hyggja að
ég hafi aldrei tekið fyrirfram neina
stórákvörðun sjálfur, heldur eins
og ég hafi alltaf verið eitthvað
leiddur. Sumir vilja kalla það til-
viljanir en ég hef aldrei fundið fyr-
ir því að þetta séu einhverjar
ómerkilegar tilviljanir. Mér finnst
alltaf sem þetta sé bara eitthvað
sem sé sjálfsagt og maður geti not-
fært sér það að sá möguleiki er
fyrir hendi að maður taki við vís-
bendingum frá öðrum eða annars
staðar frá, sem leiða mann á réttar
brautir og ef maður lendir í ógöng-
um þá leiða þær mann út úr
ógöngunum. Ég held að allt fólk
eigi að geta fundið fyrir þessu.
Galdurinn er nú kannski sá að
flýta sér ekki of mikiö. Hættan er
sú að ganga á vegg ef þú flýtir þér
of mikiö og leyfir ekki þessari
handleiðslu að stýra þér.”
— Heldur þú ad þessi hand-
leiðsla sé frá Guði?
„Já, ég held að hún sé frá Guði
hvers og eins. Þú getur ekki bara
treyst sjálfum þér. Maður finnur
það kannski aldrei meir en þegar
þú ert með smábarn að þú verður
að treysta á Guð. Þú getur ekki allt-
af horft ofaní vögguna. Það er því
betra að treysta einhverju.
Það er kannski mesta vanda-
málið í dag að það er svo mikill
hraði á öllu að fólk gefur sér ekki
tíma til þess einmitt að taka eftir
þessum smáu, einföldu, góðu hlut-
um sem eru alltaf að eiga sér stað.
Ég held líka að það sem okkur sést
yfir sé að við þökkum ekki nóg
fyrir okkur. Við segjum, gott og
vel, þegar allt gengur upp hjá okk-
ur en við kannski áköllum Guð
þegar slysin gerast og allt er
ómögulegt í kringum okkur. Okk-
ur ber að þakka meira fyrir góða
heilsu og það sem gengur vel.
Þannig verðum við sáttari við
okkur sjálf og fáum meiri sjálfs-
virðingu ef við munum eftir að
þakka fyrir smáu hlutina. Við
verðum einnig að gera okkur
grein fyrir því að líf okkar er sam-
sett úr svo ótrúlega smáum hlut-
um en mörgum og að þessir stóru
hlutir og þessi stóru vandamál
sem fólk er að tala um eru í mínum
huga þannig að þá er búið að búa
til einn stóran pakka úr mörgum
hlutum. Hann er hægt að leysa ef
þú byrjaðir á einhverjum einum af
mörgum þáttum. Það þarf ekki allt
að vera samansett í eitt stórt
vandamál. Þetta er kannski spurn-
ing um að byrja í dag á einhverju
smáu sem maður ræður við og
láta hitt á bið. Eftir þrjár vikur eða
mánuð mannstu kannski ekki
hver vandamálin voru eða hvað
varð um þau. Þá hefurðu kannski
tekið á einu litlu vandamáli fyrir
sig og síðan kannski meiru eftir aö
kjarkurinn eykst. Ef maður gerir
ekkert þá veit maður hvernig fer.
Mér finnst oft eins og maður gæti
lifað á íslenskum spakmælum:
Guð hjálpar þeim sem hjálpar sér
sjálfur.”
Bænin hjálpar og er
kannski auðveldasta
hjálpartæki sem
við höfum
— Hefur þú alla tíð verið
mjög trúaður?
„Já, ég var uppalinn við það
mjög mikiö. Sérstaklega var lögð
mikil áhersla á það að nota bæn-
ina og þá bæði morgunbæn og
kvöldbæn. Það er eins og eitthvað
sem opnar daginn og eitthvað sem
lokar honum með þakklæti. Þá
finnst mér eins og dagurinn sé
verndaður. Bænin hjálpar og er
kannski auðveldasta hjálpartæki
sem við höfum og hún er þitt
einkamál. Þegar þú verður var við
það að þér er svarað verður hún
auðvitað mjög mikið atriði.
Ég er í bænafélagi sem kallast
Norðurljósin og við hittumst einu
sinni í viku, borðum saman og
biðjum fyrir fólki sem biöur um
það, og færum nafn þess inn í
bænabók.”
— Hefur þú verið virkur í
kirkjulegu starfi?
„Nei, því miður þá hefur þetta
verið mest fyrir mig. Bænafélagið
er ekki kirkjudeild eða trúfélag og
þar eru menn úr öllum söfnuðum
og kirkjudeildum. Það finnst mér
einfalda málið því þá þarf ég ekki
að vera brjóta heilann um mismun
á áherslum kaþólskrar trúar eða
mótmælendatrúar. Mér finnst það
vera einkamál hvers og eins. Það
að taka ekki afstöðu er form sem
hefur hentað mér mjög vel.“
Manni ber að þakka
fyrir góðu árin
— Svona í lokin. Hvað mynd-
ir þú ráðleggja fólki sem lendir
í sömu aðstöðu og þú?
„Ég myndi ráðleggja því að vera
ekki að eyða miklum tíma í aö
hugsa um það liðna. Vissulega er
það svo að þegar maður er búinn
að vera í góðri vinnu í langan tíma
þá má maöur þakka fyrir þau ár,
og ber að þakka fyrir þau ár. Ég
held að um leiö og maður gerir
það, þá eyði maður miklu af bitur-
leikanum og hafi meiri möguleika
á því að sjá að það bíða manns ný
ævintýri. Það er mikilvægt að
gefa því þann tíma sem þarf. Mað-
ur má ekki segja sem svo að mað-
ur verði að bjarga þessu í dag
vegna þess að annars sé allt hrun-
ið. Heldur að biðja um handleiðslu
til þess að nýi vegurinn verði
gæfulegur og maöur fái hjálp til að
rata hann á þann hátt að hann
verði til nokkurs sóma fyrir ein-
staklinginn sjálfan.”
Þegar blaðamaður gekk af fundi
Guðmundar Snorrasonar út i fagra
sumarnóttina varð honum hugsað
til orða Ibsens þegar hann sagði:
„Þótt ég sigldi skútu minni í strand
var ferðin samt yndisleg.” Þaö er
sérstakur maður sem getur sagt
þetta og einhvern veginn fannst
mér sem ég hefði aldrei hitt þann-
ig mann áöur.