Alþýðublaðið - 14.05.1993, Blaðsíða 4

4
Föstudagur 14. maí 1993
Tilraunabúið að Stóra-Ármóti í Hraungerðishreppi, rétt norðan við Selfoss.
Tilraunabúið að Stóra-Armóti í Hraungerðishreppi
Leigumæður á Suðurlandi
Úrvalskvígur, Kjöt-hrútar og Vallarfoxgras á diskinn minn
Hér má sjá leigumóðurina Huppu 210 sem gengur með kálf kynsystur sinnar Bellu 313.
Pað er ósköp vinalegt að aka í hlaðið á
Tilraunabúinu að Stóra-Armóti í
Hraungerðishreppi í Arnessýslu. Og eitt
er víst, það er enginn stofnanablær yfír
þessu búi. Börn og hundar tóku á móti
blaðamanni á bæjarhlaðinu og við bíla-
stæðið mátti sjá nokkra hesta og vinnu-
menn sem voru að dytta að girðingum
eftir veturinn. Við ákváðum að taka hús
á Gunnari Ríkharðssyni tilraunastjóra
búsins og forvitnast um starfsemina á
Stóra-Ármóti.
Vallarfoxgras í uppáhaldi
Á Stóra-Ármóti starfa að jafnaði sex
starfsmenn, tveir við tilraunir á vegum
Rannsóknarstofnunar landbúnaðarins og
fjórir við búið á vegum Búnaðarsambands-
ins. Búið hefur verið starfrækt frá 1979 og í
sex ár hafa verið gerðar tilraunir með naut-
gripi.
Gunnar segir að helsta viðfangsefnið í
dag séu fóðrunartilraunir með mjólkurkýr
og ýmsar kannanir á sviði fóðrunar. Hann
segir að bæði sé verið að athuga hversu
mikið gripimir éti og eins sé verið að prófa
mismunandi tegundir af fóðri. „Það sem við
höfum mest verið að skoða undanfarið er
mismunandi prótein í fóðri. Við höfum líka
prófað að gefa komið sem ræktað er héma á
svæðinu, en þar vantar allan samanburð við
erlent kom og því erfitt að segja til um gæði
þess.
Þá höfum við verið að bera saman mis-
munandi grastegundir. I þvf sambandi höf-
um við nýlokið við tilraunir um það hvaða
grastegundir nautgripir helst vilja, með til-
liti til lostætis þess sem gefið er. Við erum
að vinna úr gögnunum núna en það má sjá
greinilegan mun á tegundum. Vallarfoxgras
reyndist þar lang lystugast af því sem var
prófað. Það var borið saman við Túnvingull
og svo við blöndu af grastegundum. Vallar-
foxgras er sú tegund sem hefur verið mjög
vinsæl til nýsáningar hjá bændum. Við
þurfum hinsvegar að vinna markvissara á
þessu sviði og finna fleiri góðar tegundir til
hreinræktunar.
Leigumæður
„Annað sem er í gangi hjá okkur er flutn-
ingur á frjóvguðum fósturvísum milli naut-
gripa. Það gerist m.a. þannig að það eru
keyptar hingað úrvalskvígur frá bændum,
bæði á Suðurlandi og Vesturlandi. Síðan
eru þessir gripir aldir héma og tilraunin
gengur út á að skola úr þeim frjóvguðum
fósturvísum og setja í aðrar kýr héma og
koma þannig á stofn einskonar ræktunar-
kjama, sem er bara hópur af úrvalsgripum.
Niðurstöður hafa ekki komið í ljós ennþá
þar sem fyrstu kýmar í þessari tilraun, bera
ekki fyrr en í haust“, sagði Gunnar.
Þegar við fórum í skoðunarferð í fjósið
þá skýrði hann meðal annars frá því hvem-
ig frjóvguð egg em flutt frá einni kú til ann-
arar, líkt og svokallaðar leigumæður eru
Gunnar Ríkharösson tilraunastjóri á búinu.
fengnar til að ganga með böm annarra
kvenna.
Kjöt-hrútar
„Við erum líka með athuganir í gangi
varðandi sauðfjárræktina. Hér hjá okkur er
góður fjárstofn með mjög góða kjötsöfnun-
areiginleika, og við emm m.a. að prófa
hrúta til undaneldis. Tilraunin gengur út á
að finna hvaða hrútar gefa bestu lömbin
með tilliti til þyngdar og kjötmagns. Hvaða
hrútar gefa t.d. lömb með bestu lærin og
stærstu hryggvöðvana. Þessi fjárstofn sem
við höfum hér er eingöngu notaður í þessar
rannsóknir. Síðan em teknir hrútar héðan á
sæðingastöðvar og sæðið notað til frjóvg-
unar. Þessi aðferð sem felst í að finna bestu
einstaklingana í stofninum hefur reyndar
verið notuð í mörg ár hér á landi og hefur
gefist mjög vel. Niðurstaðan hefur því orð-
ið sú að stofninn héma hefur mjög góða
kjötsöfnunareiginleika, og hefur síðan verið
dreift til bænda um landið“, sagði Gunnar
að lokum.