Alþýðublaðið - 09.12.1994, Blaðsíða 5

FOSTUDAGUR 9. DESEMBER 1994
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
5
Fréttaskýring
geturðu ekki sagt við fólkið sem
vinnur hjá þér að þú getir ekki greitt
því laun fyrir morgundaginn nema
einhver stórkostleg óhöpp eða slys
hafa orðið. Þá emm við að tala um
hluti einsog stórbruna og svo fram-
vegis.“
- Hvað er hœgt að gera?
„Það er skoðun fiskvinnslufólks,
að það þurfi að breyta þessurn lögum
þannig að ábyrgð fyrirtækjanna
verði meiri - að þau komist ekki upp
með þetta háttarlag og misbrestum á
að framfylgja lögunum verði fækk-
að. Það þarf að þrengja ákvæði í lög-
um á þann veg að starfsfólk í einni
meginatvinnugrein þjóðarinnar þurfi
ekki að búa við þetta starfsóöryggi
sem raunin er í dag. Staðreyndin er
sú, að í lögum er gert ráð fyrir, að
verði hráefnisskortur þá beri at-
vinnurekendunt að taka á sig fyrstu 2
dagana en atvinnuleysistrygginga-
sjóður taki á sig 45 daga þar á eftir."
- Eit fara þá ekki bara fiskvirmslu-
fyrirtcekin á hausinn - það er að
segja efþau þurfa að fara punga út
stórwn fjárupphœðum til viðbótar -
er staðan ekki svo eiýið hjá mörgum
fiskvinnslufyrirtœkjum? Mun þetta
ekki bitna áfiskvinnslufólkinu á end-
anum?
„Númer eitt þá er þessu til að
svara, að fiskvinnslufólk vill alls
ekki þrengja hag fyrirtækja. Það er
ekki ætlunin. Þetta er einfaldlega
spuming um grundvallar mannrétt-
indi. Það hefur nú verið þannig frá
upphafi, að þetla er hið sígilda svar
atvinnurekenda þegar launafólk fer
fram á kjarabætur: Ef við þurfum að
bæta hag starfsfólksins þá fömm við
í gjaldþrot. Við getum tekið sem
dæmi þau ummæli Þórarins Viðars
Þórarinssonar fyrir stuttu, að ýmsir
smærri atvinnurekendur geti ekki
tekið þessa ábyrgð á sig og þeir fari
beina leið á hausinn. Þessi sérkenni-
lega skoðun er uppi enn þann dag í
dag og hefur lítið breyst frá því fyrir
fimmtíu árum þrátt fyrir að aðstæður
séu allt aðrar nú en þá.“
- En bíddu, þetta eru bara tveir
dagarsemfyrirtœkin þuifa að taka á
sig. Ertu að segja að þau mistúlki
ákvæði í lögum sér í hag til að þurfa
ekki að borga litla tvo daga?
„Já. Eg veit að þetta hljómar ótrú-
lega en svona er þetta samt. Ég vil
hinsvegar taka skýrt frarn, að þetta á
ekki við um öll fyrirtæki, en býsna
mörg. Því miður.“
Snær: „Þetta er einfaldlega spurning um grundvallar mannréttindi."
Snær Karlsson hjá VMSÍ í viðtali:
Er f iskvinnslu-
fólk annars
f lokks fólk?
Athugasemd frá Ögmundi Jónassyni vegna forystugreinar í Alþýðublaðinu:
Alþýðublaðið og jafnaðarstefnan
- Útúrsnúningar afþakkaðir.
Fyrir fáeinum dögum stóð BSRB
fyrir baráttufundi í Bíóborginni til
stuðnings sjúkraliðum sem standa í
verkfalli og til að leggja áherslu á
kröfur BSRB um kjarajöfnun.
A fundinum sagði ég orðrétt eftir-
farandi: „Af hálfu sjúkraliða hafa
verið settar fram skýrar kröfur og
málllutningurinn hefur verið ljós og
hverju mannsbarni auðskiljanlegur.
Nema þeim sem vilja misskilja -
sem vilja mistúlka. Ráðherrar, með
forsætisráðherrann í broddi fylking-
ar korna fram í sjónvarpi og segjast
ekki hafa fengið að heyra nógu ná-
kvæmar prósentutölur. Við skulum
upplýsa það hér og nú fyrir forsætis-
ráðherrann og alla þá sem vilja vita
að kjör láglaunafólks þyrflu að
batna um eitt hundrað prósent að
minnsta kosti til að ástandið færi að
nálgast það að vera viðunandi. Það
sem sjúkraliðar hafa hins vegar ver-
ið að kreíjast eru ekki nein hundrað
prósent. Þeir hafa krafist þess að
ráðherrar í ríkisstjóminni, hvort sem
þeir heita Davið Oddsson og gegna
stöðu forsætisráðherra, Friðrik Sop-
husson fjármálaráðherra eða Sig-
hvatur Björgvinsson heilbrigðisráð-
herra hætti öllu orðagjálfri um kjara-
bætur til láglaunafólks og sjái nú til
þess að því verði greiddar að
minnsta kosti samsvarandi kjara-
bætur og þeir hafa fært hinum
skár launuðu: Að dregið verði úr
kjaramun en hann ekki aukinn
eins og nú er gert..."
Þetta verður leiðarahöfundi Al-
þýðublaðsins tilefni til að staðhæfa
eftirfarandi: „Ögmundur Jónasson
hefur fyrir sitt leyti lagt fram pólit-
íska stefnuskrá: Hækka ber laun op-
inberra starfsmanna um 1(X) pró-
sent.“
Sú var tíð að Alþýðublaðið barð-
ist fyrir kjarajöfnun og jafnrétti. Það
er sú stefna sem sett var fram á um-
ræddum baráttufundi og því fá engir
útúrsnúningar og óheiðarlegar rang-
túlkanir í leiðaraskrifum Alþýðu-
blaðsins breytt. Hins vegar yrði það
fagnaðarefni ef Alþýðublaðið söðl-
aði um og tæki upp einarðan stuðn-
ing við kröfur unt kjarajöfnun og
jafnaðarstefnu.
- Ögmundur Jónasson,
formaður BSRB.
Aths. ritstj.
Ekki er með öllu ljóst hvaða
skilaboðum Ögmundur Jónasson er
að koma á framfæri. Varla er hann
að draga til baka þá skoðun sína að
laun opinberra starfsmanna þurfi að
hækka um 100% - eða hvað? Það
þarf talsverða viðkvæmni til að
flokka það undir „útúrsnúninga og
óheiðarlegar rangtúlkanir" þegar
vitnað er þráðbeint í Ögmund
sjálfan! Hann verður einfaldlega að
vera maður til þess að standa við orð
sín. Hitt þarf ekki vitanlega ekki að
segja lesendum Alþýðublaðsins, að
sá Ögmundur sem skrifar athuga-
semdina er ekki formaður BSRB
fyrst og fremst - heldur frambjóð-
andi Alþýðubandalagsins í
Reykjavík. Ógmundur hefur nú val-
ið sér pólitískan vettvang og stefnir
að þingsetu. Það þurfa menn að hafa
í huga þegar Ögmundur Jónasson
kveður sér hljóðs urn þessar mundir.
Miðstjórn ASÍ:
Tvöfeldni
fjármála-
ráðherra
Miðstjórn ASÍ hcfur sent frá
sér ályktun þar sem miðstjórn-
in „mótmælir harðlega þeirri
tvöfeldni sem felst í nýrri launa-
stefnu f jármálaráðhcrra og rík-
isstjórnarinnar.“
Miðstjórnin segir þessa nýju
launastefnu ganga út á það að
binda almennt launafólk og þá
sérstaklega láglaunafólkið inn í
kjarasamninga með litlum sem
engum launahækkunum á með-
an efnahagsbatinn sé nýttur til
þess að þeir sem betur megi sín
fái launahækkanir og skatta-
lækkanir. Þessi launastefna sé í
engu samhengi við þá launa-
stefnu sem samið hafi verið um
á vinnumarkaði.
Þess er krafist að það for-
dæmi til launahækkana sem
fjármálaráðherra hafi sýnt
gagnvart afmörkuðum hópum
verði einnig láti gilda gagnvart
almennu launafólki. Er skorað
á ráðherrann að ganga nú þeg-
ar til samninga við sjúkraliða á
þeim forsendum.
Deild fiskvinnslufólks innan
Verkamannasambands Islands hélt
fjölmennan ársfund sinn um síðustu
helgi. Alþýðublaðið ræddi í gær við
Snæ Karlsson, starfsmann VMSI,
um þingið og það sem brennur heit-
ast á fólkinu sem starfar við eina
meginatvinnugrein þjóðarinnar:
Ólafur Ragnarsson framkvæmdastjóri Vöku-Helgafells afhendir Einari Sigurðssyni landsbókaverði fyrsta eintak
bókarinnar Þjóð á Þingvöllum. Ingólfur Margeirsson rithöfundur, Skúli Helgason framkvæmdastjóri söfnunar-
átaks stúdenta og Dagur Eggertsson formaður Stúdentaráðs fylgjast með. A-mynd: E.ÓI.
Bókin Þjóð á Þingvöllum:
Allur ágóði til Þjóðarbókhlöðu
Vaka-Helgafell hefur ákveðið að
gefa allan ágóða af sölu bókarinnar
Þjóð á Þingvöllum eftir Ingólf Marg-
eirsson í söfnunarátak stúdenta fyrir
Þjóðarbókhlöðuna. Einari Sigurðs-
syni landsbókaverði var afhent fyrsta
eintak bókarinnar í gær.
Þjóð á Þingvöllum fjallar um lýð-
veldishátíðina á Þingvöllum 17. júní
1994. I bókinni lýsir Ingólfur Marg-
eirsson rithöfundur þeim hughrifum
og þeirri samkennd sem þjóðin
skynjaði er hún kom saman á sínum
helgasta stað, Þingvöllum, til að
fagna hálfrar aldar afmæli lýðveldis-
ins.
fngólfur rekur einnig stuttlega í
máli og myndum sjálfstæðisbaráttu
þjóðarinnar og segir frá lýðveldishá-
tíðinni 1944. Bókina prýða nær 200
Ijósmyndir í litum, teknar af mörg-
um fremstu ljósmyndumm þjóðar-
innar 17. júní í sumar. I bókinni er
efnisútdráttur á ensku. Vigdís Finn-
bogadóttir forseti íslands og Davíð
Oddsson forsætisráðherra rita for-
mála að bókinni.
- Til að byrja með Snær. hvert var
aðalmálefni þingsins?
„Það var starfsöryggi fiskvinnslu-
f ólksins sem brann heitast á fólki og
var aðalefni fundarins - einsog svo
oft áður. Það er óhætt að segja, að
þetta fólk býr við annarskonar at-
vinnuöryggi en allir aðrir."
- Hvemig þá, er þetta annars
flokks fólk?
,Já, að mörgu leyti. Staðan er
þannig, að hægt er að fella fisk-
vinnslufólk útaf launaskrá án fyrir-
vara og kalla aftur til vinnu þegar
hráefni berst. Þessi svokallaði hrá-
efnisskortur er síðan túlkaður full
frjálslega af atvinnurekendum að
okkar mati.“
- Hvað segirðu, og á liverju erþað
byggt?
„Lögum númer 19 frá 1979 sem
fjalla rneðal annars um uppsagnar-
frest fólks frá störfum. Atvinnurek-
endur í sjávarútvegi hafa túlkað
ákvæði laganna á ýmsan veg og það
er ljóst, að í öðmm atvinnugreinum
Forval Kvennalistans í Reykjavík stendur yfir:
Elín G. Ólafsdóttir í slaginn
Guðrún Halldórsdóttir Þingmaður hætt við að hætta. Ungu konurnar stefna á efstu sætin.
Alþýðublaðið hefur staðfestar
heimildir fyrir því að þær af núver-
andi þingmönnum Kvennalistans í
Reykjavík, sem ekki þurfa að víkja
sökum útafskiptareglunnar stefni að
áframhaldandi þingsetu, en þær em
Guðrún Halldórsdóttir, sem tók sæti
Ingibjargar Sólrúnar Gísladóttur, er
hún gerðist borgarstjóri Reykjavíkur
og Kristín Astgeirsdóttir. Einnig er
staðfest að Þómnn Sveinbjamardótt-
ir, framkvæmdastjóri Kvennalistans
sækist eftir sæti í fremstu röð. Þór-
unn er í hópi ungra kvenna sem mik-
ið hafa látið til sín taka í Kvennalist-
anum í Reykjavík að undanförnu og
er víst að sá hópur hefur mikinn hug
á því að auka áhrif ungra kvenna enn
frekar. Því er önnur ung og efnileg
kona í pottinum. Sigríður Ingibjörg
Ingadóttir.
Athygli vekur að Guðrún Hall-
dórsdóttir stefnir á áframhaldandi
þingmennsku, en fastlega var gert
ráð fyrir því að hún drægi sig I hlé.
Þótt Guðrún þyki um margt farsæll
þingmaður er ekki óskipt ánægja
með þessa ákvörðun hennar.
Ungar kvennalistakonur leggja
mikla áherslu á að fá fulltrúa í efstu
sætin. Erfitt er að spá í spilin þarsem
hefðbundin kosningabarátta fer ekki
fram. „Gömlu kerlingarnar tala við
vinkonur sfnar og láta þær kjósa.
Hinsvegar er stranglega bannað að
Elín G. Ólafsdóttir: Sækist eftir
einu af efstu sætunum.
smala,“ sagði kvennalistakona í
yngri kantinum í samtali við blaðið í
gær: „Ungar konur eiga erfitt upp-
dráttar.“
Fleiri nöfn, sem munu vera á kjör-
seðli þeim sem dreift hefur verið lil
atkvæðisbærra kvenna, em Sigrún
Helgadóttir hjá Náttúmvemdarráði,
Auður Styrkársdóttir, Elín G. Ólafs-
dóttir fyrrum borgarfulltrúi og Guð-
Kristín Ástgeirsdóttir: Óskoraður
leiðtogi í Reykjavík.
ný Guðbjömsdóttir varaþingmaður.
Elín var atkvæðamikill borgarfull-
trúi og sækist nú eftir einu af efstu
sætunum. Heimildir blaðsins telja að
henni gæti tekist það, þótt yngri
kvennalistakonur séu ekki allskostar
hrifnar af framboði hennar þarsem
hún er lfkleg til að skáka þeim í for-
valinu.
A laugardaginn rennur út skila-
frestur á atkvæðaseðlum í leynilegri
skoðanakönnun Kvennalistans í
Reykjavfk um hvaða konur skuli
skipa efstu 10 sætin á framboðslista
flokksins í næstu Alþingiskosning-
um. Skoðanakönnunin fer afar leynt
og Kvennalistakonur em þöglar sem
gröfin um hverjar þær konur séu sem
valið stendur um. Skoðanakönnun
þessi er einungis ráðgefandi fyrir
uppstillingamefnd, sem tekur við því
verkefni að setja upp listann. Hugs-
anlegt er að sú vinna geti staðið fram
yftr áramót.
Kvennalistinn er í öldudal um
þessar mundir, einsog skoðanakann-
anir sýna glöggt. Þá þykir mörgum,
innan Kvennalistans og utan, að
hann hafi tapað ferskleika sínum og
eigi æ örðugra með að skilja sig frá
gömlu flokkunum.
Þessar staðreyndir kunna að verða
lóð á vogarskálar endumýjunar á
framboðslistanum. Fullvíst er hins-
vegar talið að Kristín Astgeirsdóttir
verði í efsta sæti, enda er hún óðum
að festa sig í sessi sent oddviti
Kvennalistans, þótt ekki hafi henni
tekist að fylla skarð Ingibjargar Sól-
mnar Gísladóttur.